De moord op Awdah: hoewel door een individu is gepleegd, is het meer het koloniale systeem dat hem heeft vermoord

Lessen van Awdah, de discipline van het overleven in tijden van kolonialisme

Een vriend hielp me opnieuw mijn gedachten over Awdah te formuleren door me een aantal vragen te stellen. Dat deden we op 2 augustus van dit jaar. Sindsdien hebben de Israëliërs gelukkig het lichaam van Awdah teruggegeven en heeft het dorp een begrafenis kunnen houden.

1.) Onlangs werd uw kameraad Awdah Hathaleen vermoord door een kolonist. Kunt u iets vertellen over wie Awdah was en wat voor werk hij deed in Palestina?

Een paar dagen geleden hoorden we dat een van de Palestijnse activisten die we in het dorp Umm al-Kheir hadden ontmoet, door een kolonist was vermoord door een schot in de borst. Een paar dagen later, tijdens zijn begrafenis, viel het bezettingsleger de plaats van de begrafenis binnen, stal zijn lichaam en arresteerde nog meer Palestijnen, waaronder veel van zijn broers en neven. Op de dag dat Awdah werd neergeschoten, arresteerden ze de kolonist die dat had gedaan. Maar de kolonist wees zes Palestijnen en activisten aan die daar aanwezig waren, en die werden ook gearresteerd. De kolonist werd vrijgelaten en kreeg een oppervlakkig huisarrest opgelegd. Sindsdien is hij een paar keer gezien terwijl hij in de buurt van het dorp met een bulldozer rond reed. Kolonisten rijden nog regelmatig door het dorp, toeteren en roepen: “Hij is dood”. Op dit moment zijn de vrouwen van het dorp in hongerstaking en eisen ze de teruggave van Awdah’s lichaam voor de begrafenis. Het koloniale regime volgt dit patroon vrij vaak, waarbij de lichamen van Palestijnen zelfs na hun dood gegijzeld worden gehouden. Zelfs na hun dood krijgen ze niet de waardigheid van een begrafenis. Vaak worden deze lichamen jarenlang bewaard.

Wat Awdah betreft: tijdens ons verblijf op de Westelijke Jordaanoever, toen we Masafar Yatta bereikten, gingen we naar het dorp Umm al-Kheir, een klein bedoeïenendorpje dat omringd wordt door de Israëlische nederzetting Carmel. Dit patroon herhaalt zich in alle dorpen, maar het was bijzonder duidelijk zichtbaar in Umm al-Kheir, dat aan alle kanten omringd was. Aan de ene kant van het dorp ligt een kippenfabriek van kolonisten en aan de andere kant ligt de nederzetting zelf. Op onze eerste dag zagen we onze eerste huisvernieling. Een van de andere activisten, Eid, was een van de zes mensen die na de begrafenis van Awdah werden gearresteerd. Eid doet zijn best om bij elke huisvernieling aanwezig te zijn. Als kind verzamelde Eid bij huisvernielingen het puin en bouwde hij daar modelbulldozers van, als artistieke weergave van wat er was gebeurd. Nu, als activist, probeert hij vooral aanwezig te zijn bij huisvernielingen. Hij vertelde ons dat mensen zich verzamelden voor een vernieling en dat het die ochtend een zeer stressvolle tijd was voor het dorp. Awdah was er ook. De bulldozers kwamen en vernielden de huizen. Ze sloegen drie huizen plat en maakten achttien mensen dakloos. Toen zag ik Awdah voor het eerst. Na de sloop stond hij met een groep journalisten te praten en legde hij de feiten uit.

In Umm al-Kheir was er een groep van het Center for Jewish Non-Violence. Ze hadden acht mensen die een programma van drie maanden volgden om beschermende aanwezigheid te bieden. We hadden een goede band met die groep en ze hielpen ons veel met praktische zaken, zoals briefings over arrestaties, detentie, verschillende ondersteuningsnetwerken die daar actief waren, enz. Vier van hen waren gestationeerd in het dorp Umm al-Kheir. Awdah was de hoofdcoördinator van hun groep. Het huis van Awdah staat naast het gastenverblijf waar de activisten verblijven. Hij kon goed met mensen omgaan en hielp de activisten met de coördinatie en communicatie met het dorp. Hij hielp bij het bemiddelen en vaak ook bij het voorkomen van geschillen of misverstanden tussen de activisten en de dorpsgemeenschap.

We verbleven voornamelijk in Qawawis, maar sommige weekenden verbleven we in Umm al-Kheir. Awdah had drie kinderen. Watan, die ongeveer 8 jaar oud is, is de oudste. Watan heeft een zeer charismatische persoonlijkheid en het was heerlijk om spelletjes met hem te spelen. Hij is dol op nana (munt). Munt groeit veel in de omgeving en mensen gebruiken het ook in thee. Watan plukte de munt en stopte die in zijn zakken. Hij at het de hele dag door. Awdah’s vrouw Hanadi had onlangs een baby gekregen, het jongste kind. Ondanks dat ze druk was met de baby, was ze altijd erg actief in de gemeenschap. Tijdens een van de aanvallen van de kolonisten terwijl we in Palestina waren, brak Hanadi haar arm.

Awdah had een bijzondere gave om voor mensen te zorgen. Hij was een uitstekend onderhandelaar in de ingewikkelde nuances die vaak voorkomen in een kleine dorpsgemeenschap die onder zoveel druk staat door het geweld van de Israëlische kolonisatie. Hij probeerde altijd aandacht te vragen voor wat er gebeurde in Umm al-Kheir en de voortdurende kolonisatie, intimidatie en geweld waaraan de bevolking word blootgesteld. Voordat hij werd vermoord, had hij geprobeerd naar de Verenigde Staten te gaan. Mensen van het Center for Jewish Non-Violence hadden geprobeerd een spreekbeurtentournee te organiseren voor Palestijnse activisten uit Masafer Yatta. Awdah en andere Palestijnse activisten werden echter vastgehouden en kregen geen toegang tot de Verenigde Staten.

Diplomatie is ook een zeer noodzakelijke vaardigheid om de activisten te coördineren, zowel om de zorgen van de dorpsbewoners als die van de activisten aan te pakken.

De groep van het Center for Jewish Non-Violence was een of twee weken voor ons aangekomen. Ze vertrokken dus ook een week of twee voor ons. Er was een afscheidsbijeenkomst in het huis van Awdah. Er was een uitgebreide maaltijd en we speelden spelletjes met de kinderen. In zijn toespraak moedigde Awdah iedereen aan om nog eens terug te komen en door te gaan met hun werk om mensen bewust te maken van de situatie in Palestina en nooit te vergeten wat er gebeurde in Masafer Yatta en op de Westelijke Jordaanoever.

Awdah plaagde de activisten op een speelse manier over hun Arabisch en deed een woordenschattoets om te zien hoeveel woorden ze kenden. Veel van de activisten kenden het Arabisch redelijk goed en hadden tijdens hun drie maanden durende programma ook Arabische les gehad.

Wat betreft de moord op Awdah: hoewel het door een individu is gepleegd, is het meer het koloniale systeem dat hem heeft vermoord.

2.) Je sprak over enkele sterke punten van Awdah als serieuze, toegewijde activist. Welke andere kwaliteiten heeft hij getoond waarvan je hebt geleerd en die je graag terug zou zien in de solidariteitsbeweging voor Palestina?

Alle Palestijnse activisten zijn goed opgeleid. Ze zijn hier al vanaf hun kindertijd mee in aanraking gekomen. Ze moesten heel snel het vermogen ontwikkelen om een situatie snel te kunnen inschatten. Vaak gaat het om een kwestie van leven of dood. Tegelijkertijd verliezen ze nooit hun menselijkheid uit het oog. Dat was een van de meest opvallende dingen. Awdah beschikte over deze kwaliteiten, net als veel andere Palestijnse activisten. In vergelijking daarmee is mijn eigen vermogen om een situatie in het moment te beoordelen veel minder ontwikkeld.

Het was indrukwekkend om te zien hoe ze zoveel verschillende soorten informatie in overweging nemen en vervolgens snel oordelen en microbeslissingen nemen om te bepalen of ze zich uit een situatie moeten terugtrekken of juist in actie moeten komen, het moeten filmen, met mensen in gesprek moeten gaan, of hen juist moeten negeren, enzovoort.

Awdah was ook leraar. Hij had de gave dat hij, wanneer hij sprak, altijd probeerde de situatie zo te beschrijven dat het precies duidelijk werd wat er aan de hand was. Awdah was altijd geïnteresseerd in de mensen met wie hij sprak. Hij gaf oprecht en hartstochtelijk om de mensen die hij ontmoette. Daar willen we zeker van leren.

De liefde die Awdah voor zijn kinderen had, was een andere eigenschap. Als activist ging hij vaak op reis om te vertellen over wat er in Umm al-Kheir gebeurde. Hij probeerde altijd verschillende cadeautjes voor zijn kinderen mee te nemen. Ik heb geen kinderen, maar ik hoop zeker de liefde die Awdah aan de dag legde toe te passen op iedereen die ik ontmoet.

3.) Het is één ding om te lezen en te horen over de onderdrukking van mensen in Palestina, maar het is iets heel anders om persoonlijk geconfronteerd te worden met de gevolgen van de moord op een geliefde vriend. Kunt u iets vertellen over de impact die de moord op Awdah heeft gehad op uw begrip van de ernst van onze gezamenlijke strijd tegen de kolonisatie van Palestina? Hoe heeft dit uw benadering van de weg die we in deze strijd moeten afleggen beïnvloed?

Natuurlijk kunnen we over Palestina lezen, documentaires of video’s bekijken over wat er gebeurt. Maar als je daar bent en met eigen ogen ziet hoezeer deze kolonisatieprocessen het dagelijks leven van mensen beïnvloeden, wordt het veel echter. Iets als de moord op Awdah gebeurt nu al bijna twee jaar lang elke dag. Maar de impact ervan is heel anders als het iemand treft die je zelf hebt gekend. Het maakt het zoveel echter. Het versterkt dus alleen maar onze vastberadenheid om te blijven doen wat we kunnen in de context waarin we ons bevinden.

We raken zo vaak verstrikt in kleine dingen die in ons leven gebeuren. Persoonlijke drama’s die we misschien meemaken. Natuurlijk heeft dit alles een grote emotionele impact, maar iets als de moord op Awdah is een oproep en herinnering dat we ons moeten blijven concentreren op wat het belangrijkst is. Zonder de kleinere, persoonlijke pijnen en verdriet die iemand misschien meemaakt te negeren, mogen we ons nooit laten weerhouden om te doen wat nodig is. Het herinnert ons aan de kwetsbaarheid van het menselijk leven. In een koloniale context, waar bepaalde levens meer waarde hebben dan andere, herinnert het ons eraan hoe dat kader de manier waarop naar het leven van mensen wordt gekeken, kan veranderen.

Aangezien ook wij in een koloniaal, kapitalistisch systeem leven, kunnen de levens van zoveel mensen in het Verenigd Koninkrijk ook worden gedevalueerd en weggegooid. Dr. Ghassan Abu Sitta zegt al sinds het begin van de genocide dat Gaza slechts een experiment is in hoe om te gaan met overtollige of wegwerpbare bevolkingsgroepen. Deze logica zal waarschijnlijk op grotere schaal worden toegepast naarmate de klimaatramp versnelt, waardoor de kwetsbaarheid van de levensomstandigheden van grote delen van de menselijke bevolking toeneemt. Ik vind het belangrijk om de impact van de moord op Awdah te gebruiken om in deze bredere zin na te denken over wat we moeten doen.

4.) U heeft kort gesproken over hoe de onderdrukking van het Palestijnse volk een proeftuin is geweest voor koloniaal-kapitalistische krachten om mensen over de hele wereld te onderdrukken. Onlangs heeft de Britse politie Israëlische Sandcat-legervoertuigen ingezet in Londen, nadat ze deze hadden ‘getest’ tegen mensen in Palestina.

Wat moet volgens u in deze context de aanpak zijn van activisten in dit land nu imperialistische machten zich steeds meer gaan richten op het toepassen van wat ze al in Palestina hebben gedaan? Hoe vergelijkt u de houding van de activisten in de beweging in dit land ten opzichte van de Britse staat met de houding van het Palestijnse volk ten opzichte van de Israëlische staat?

De wetenschapper en activist Adam Eliot-Cooper zei in een lezing iets als “racistische politie is koloniale politie”, omdat de technieken voor het controleren en disciplineren van de bevolking altijd eerst in de koloniale context zijn ontwikkeld en later in eigen land zijn toegepast. Historisch gezien is dit een bekend fenomeen. Dit is veel duidelijker in een land als de Verenigde Staten, waar de politie al zo gemilitariseerd is. In het Verenigd Koninkrijk daarentegen, misschien door een langere ervaring met het pacificeren van de bevolking, is de aanpak veel meer die van een ijzeren vuist in een fluwelen handschoen. Zelfs al lijkt deze minder openlijk gewelddadig, toch is hij even verraderlijk als een meer direct repressief politiebeleid.

Ik denk dat het Althusser was die erop wees dat wanneer de effectiviteit van het ideologische staatsapparaat afneemt, het repressieve staatsapparaat in actie komt. Ik neem aan dat dit het proces is dat zich in het Verenigd Koninkrijk voltrekt, nu de politie deze meer gemilitariseerde voertuigen in gebruik neemt. Ik denk dat het voor activisten belangrijk is om de historische strijd en het kader van contra-insurgency te bestuderen dat repressieve fascistische krachten vaak hebben gebruikt om bewegingen voor gerechtigheid te onderdrukken. Een van de belangrijkste aspecten van het ideologische werk dat de staat heeft verricht, is het uitwissen van de herinnering aan deze klassenstrijd.

Tegenwoordig, met zoveel vrij beschikbare bronnen, is het mogelijk om informatie over deze strijd te vinden, maar we moeten er actief naar zoeken. Het belangrijkste ideologische werk dat veel media verrichten, is het pacificeren van de bevolking en het creëren van instemming met de wreedheden die zij begaan om hun grondstofwinning en diefstal voort te zetten.

Omdat Palestina een directe koloniale context is, kunnen mensen zich geen gebrek aan discipline veroorloven, terwijl de beweging in het imperiale centrum vaak geniet van het comfort dat deze context met zich meebrengt. Daardoor hebben ze misschien tot op zekere hoogte het denken van de kolonisator overgenomen en zijn ze minder veerkrachtig en gedisciplineerd, omdat ze nooit in een situatie terecht zijn gekomen waarin ze gedwongen waren om dat te ontwikkelen. Dit is geen oordeel of veroordeling van activisten hier, maar ik denk dat het iets is om je bewust van te zijn en over na te denken.

Door onze eigen beperkingen te kennen, kunnen we proberen ze te omzeilen door te doen wat nodig is om onze strijd te winnen. Zelfreflectie, zelfonderzoek en zelfkritiek zijn zeer noodzakelijk. Zoals Audrey Lorde zei: “Op welke manier draag ik bij aan de onderdrukking van een deel van de mensen die ik mijn volk noem?”

Ik bedoel niet het soort zelfveroordeling dat ons doet zwelgen in zelfmedelijden. Meer een zelfonderzoek dat ons aanmoedigt om onze beperkingen te overwinnen.

5.) In ons activisme is onze belangrijkste taak om onder de mensen te werken aan het oplossen van problemen tegen een onderdrukkende macht. Wat is de houding van de Palestijnen ten opzichte van dit proces? Hoe kunnen wij als activisten leren van hun algemene houding en aanpak bij het oplossen van dagelijkse problemen onder bezetting om een massabeweging op te bouwen tegen de heersende klasse in dit land?

In de Palestijnse context kan die noodzaak om de situatie snel in te schatten en vervolgens het probleem op te lossen vaak een kwestie van leven en dood zijn. Situaties kunnen zich zeer snel ontwikkelen en zeer snel escaleren. Er moet voortdurend alert worden gelet op hoe kolonisten geneigd zijn te handelen en te denken. Vaak is het een kwestie van reageren op situaties die door kolonisten zijn uitgelokt. Soms is het echter noodzakelijk om preventief op te treden en de gemeenschap te beschermen tegen de gevolgen van de kolonisatie voordat deze zich voordoen. Dit is een voortdurende strijd, omdat elke kleine overwinning snel teniet kan worden gedaan door de volgende gruweldaad die de kolonisten begaan.

In die situatie moeten er voortdurend brandjes worden geblust. Dat is natuurlijk een zeer stressvolle situatie en het traumatiserende proces blijft zich steeds weer herhalen. Probleemoplossing is geen optie, maar een noodzaak. In de comfortabelere context van de imperiale kern is het veel gemakkelijker om verstrikt te raken in oppervlakkige aspecten van problemen. Er kan veel energie worden verspild aan problemen die niet van centraal belang zijn. Ook hier gaat het erom dat we dit fenomeen opmerken en proberen tegen te gaan in de manier waarop we ons activisme uitoefenen.

We moeten bewust blijven terugkomen op de vraag wat op dit moment het belangrijkste probleem is dat moet worden opgelost. In Palestina worden mensen hiertoe gedwongen omdat ze niet veel keuze hebben. Het is vaak een kwestie van leven of dood. Het is belangrijk om na te denken over wie de echte vijand is. Wanneer we uitgeput en gefrustreerd raken door de omvang van de krachten waartegen we strijden, kunnen we die uitputting en frustratie gemakkelijk tegen elkaar in de beweging keren.

“Maar woede die wordt uitgedrukt en omgezet in actie ten dienste van onze visie en onze toekomst is een bevrijdende en versterkende daad van verduidelijking, want het is in het pijnlijke proces van deze omzetting dat we vaststellen wie onze bondgenoten zijn met wie we ernstige meningsverschillen hebben, en wie onze echte vijanden zijn.” – Audre Lorde

6.) Wat zijn nog andere belangrijke punten die u te binnen schieten op basis van uw ervaring in de Westelijke Jordaanoever en in de context van Awdah’s martelaarschap, waarvan u denkt dat wij als activisten in dit land serieus rekening mee moeten houden als we de krachten in dit land die extern genocide plegen en ons intern onderdrukken, met succes willen verslaan?

Ik denk dat het noodzakelijk is om de omvang van de krachten waarmee we te maken hebben te onderkennen. Met ons comfortabele leven kunnen we vaak de aard van deze onderdrukkende krachten vergeten. We moeten meer ernst en discipline in onszelf ontwikkelen om beter in staat te zijn deze krachten op een zinvolle manier het hoofd te bieden. We kunnen gemakkelijk in de illusie verkeren dat we veilig zijn. We moeten ons realiseren hoe gemakkelijk we overbodig kunnen worden als we niet langer van nut zijn voor hen of een substantiële oppositie tegen het systeem vormen.

Bron: https://buddhismandsociety.substack.com/p/lessons-from-awdah