Tussen Haamstede en Renesse bevindt zich het ‘best bewaarde’ geheim van Schouwen-Duiveland: Tidorp. Een op het boeddhisme gestoelde leefgemeenschap waar gelijkgestemden elkaar vonden. In januari overleed de laatste bewoonster Josephine van Tongeren er op 77-jarige leeftijd: ook bekend als dr. Wiet, die er lange tijd wiet teelde en verkocht in haar coffeeshop. Een van origine Amsterdamse, die in Tidorp neerstreek en er de laatste jaren in volstrekte isolatie leefde.
Tidorp werd in 1975 opgericht door de inmiddels overleden architect Bruno Mertens. Hij bouwde er een imposante uit beton gegoten meditatiecentrum. In de directe omgeving leefden de bewoners in hun zelf gefabriceerde huisjes, caravan of camper. Geen stromend water, geen elektriciteit. Nu in een aangewezen natuurgebied ervaar je er een absurdistische omgeving, waar een aangebroken fles rode wijn getuigt van wat er ooit was.
Het gebied is overwoekerd. In de jaren dat Van Tongeren er nog woonde, verdwenen de andere bewoners en zakte de leefgemeenschap langzaam in elkaar. Alsof het werd overgegeven aan de natuur. Josephine van Tongeren had er haar eigen primitieve woning en sleet er haar dagen totdat een bacterievirus een einde maakte aan haar bijzondere leven. Een aantal keren moest een ambulance zich een weg banen door Tidorp om haar te verzorgen. In januari van dit jaar was haar leven voorbij.
Toenmalig wethouder van de gemeente Westerschouwen Kees Veerhoek herinnert het zich nog goed. De gemeente aanschouwde de ontwikkeling, maar gedoogde één en ander.
’Omdat Tidorp niet echt overlast voor de omgeving gaf was de gemeentelijke aandacht aanvankelijk niet groot. Wel werd verboden tijdens het oprichten van een meditatie-bouwsel die te gaan gebruiken, hetgeen ertoe leidde dat het niet werd afgebouwd. Dat was voor de gemeente voldoende. Ook werd de aantakking op elektra en water verboden en aansluiting op de riolering werd verhinderd. Zo bleef het allemaal erg primitief en dichtbij de toenmalige bestemming’, herinnert Veerhoek zich.
Hij gaat verder: ‘In de tweede helft van de jaren tachtig startte de gemeente Westerschouwen een Verblijfsontwikkelingsplan voor de kwaliteitsverbetering van de verblijfsrecreatie van vooral campings en daarna een regiovisie voor de relatie tussen de verblijfsrecreatie en de natuurlijke omgeving. Ik was toen wethouder en ben een paar keer (alleen) op Tidorp geweest. Bruno Mertens vertrok half jaren negentig. Toen kwam er een nieuwe eigenares (Van Tongeren, red.) die later spandoeken tegen Veerhoek boven de Hogezoom ophing gericht tegen de plannen om de Vroonweg tussen Renesse en Haamstede weg te halen in verband met natuurontwikkeling van het gehele gebied en een fietspad aan te leggen.’
Huidig wethouder ruimtelijke ontwikkeling is Jacqueline van Burg (Leefbaar). Ze kent Tidorp ook en weet dat er op de locatie een recreatieve bestemming rust. Die zal beperkingen kennen, want het is ook een kwetsbaar natuurgebied. ’Tot nu toe hebben we geen verzoeken gekregen om er iets te gaan bouwen’, laat ze weten.
Formeel is de overleden Josephine eigenaar en zouden er nu meerdere stichtingen het eigendom hebben. Via het kadaster is daarover nog geen informatie, omdat de overdracht wellicht nog niet rond is. Dus niemand weet wat er van Tidorp gaat worden. Alles staat er nog zoals het was, alleen sterk verouderd. Af en toe gaat iemand stiekem het terrein op om iets van zijn of haar gading te vinden. Maar wat blijft is een mysterieuze leefomgeving, waar vrije vogels indertijd hun bijzondere leven leden.
Oud-wethouder Kees Veerhoek: ’Omdat Tidorp niet echt overlast voor de omgeving gaf was de gemeentelijke aandacht aanvankelijk niet groot; wel werd verboden tijdens het oprichten van een meditatie-bouwsel die te gaan gebruiken, hetgeen ertoe leidde dat het niet werd afgebouwd.’
