Op zoek naar een politiek leider die fatsoen aan wijsheid koppelt (2)
Adam en Eva, de eerste mensen, aten een vrucht van de boom der kennis en dat was het startsein voor de ontwikkeling van het menselijk bewustzijn. Vanaf dat moment wordt de mens aangestuurd door twee krachten, namelijk een aangeboren instinctieve oriëntatie en de aangeleerde levensopvatting. We denken dat het leven in de periode voor het ontstaan van het menselijk bewustzijn harmonieus, liefdevol en sociaal was. De beleving was die van non-duale verbondenheid.
Waardevol stuk. Grotendeels onderschrijf ik het misverstand dat er is over het ego. Maar dat het christendom tegen het ego in het algemeen is, wordt verschillend in verschillende verhalen verschillend gezien en is voornamelijk theologie. Ik herinner mij een verhaal en dat gaat over een man die een droom heeft en waarin hij de hele nacht worstelt met een andere man waar hij niet van kan winnen. De volgende morgen wordt hij wakker en realiseert hij dat geworsteld heeft met god. Ik zie dat geworstel met god/ego, als het realiseren van het diepste van het ego, dat een goddelijke vonk is. Het proberen te beheersen, controleren, het temmen van de aap brengt veel ellende met zich mee, niet het ego zelf.
Ik herken mij vooral in de samenvatting, die alles nog eens op een andere maner stelt. Herman Hesse zei het zo: Hij moet groter worden en ik kleiner (Tocht naar het Morgenland).
‘Het ware zelf’ was dat niet het illusionaire houvast waar Gautama zijn brahmaanse publiek, dat in atman geloofde, op wees? Anatta betekent geen-zelf, geen essentie, geen wereldziel.
Het idee dat “het ware zelf” een illusie is, is zelf een illusie, een misvatting. De oude religie, een ascetische religie verlaat het leven en is verloren voor het leven. Het is slechts een deel dat wordt gerealiseerd door een ascetische religie. Hierin schieten boeddhisme en oepanishads te kort. Het “bestuderen” van de “materie” is van even groot belang als die van de “geest”, zo ontstaat een gezonde balans.
Beste Kay,
goed lezen wat ik schrijf, asjeblieft. Ik stelde dat het concept ‘ware zelf’ een illusionair houvast is. Ik stelde niet dat dit concept een illusie is. Want dat is het niet. Het ‘ware zelf’ is een reëel bestaand geloof bij heel veel mensen. Ook bij jou kennelijk.
Het staat je vrij om op merken dat wie niet gelooft in ‘het ware zelf’ tekort zou schieten. Jehova’s Getuigen doen op hun manier ook iets dergelijks. Ikzelf geloof er allemaal niks van en ik verzet me ook niet tegen dergelijk geloof. Van mij mag je van harte, ik zie het niet als tekortkoming en niet als verdienste. Het is zoals het is.
Geloof daar heb ik niets mee.
Het ego is de bron van al het lijden … ( zo begint dit artikel )
Gehechtheid en onwetendheid is de oorzaak van al het lijden ( dukkha, lijden vind ik nogal een magere/onvolledige/ beperkte vertaling van het begrip dukkha ), zo leert de Boeddha
Ik ben bang dat de voorstelling van waar zelf en kosmisch zelf steun vindt zowel in episodes van de geschiedenis van Mahayana als in moderne interpretaties van wat boeddhisme met anatman moet hebben bedoeld te zeggen.
De notie van ‘boeddhanatuur’ houdt de mogelijkheid van misvattingen in, vroeger en nu.
Er bestaan nu eenmaal verschillende vormen van boeddhisme die soms alleen de naam gemeen hebben.
Verder ken ik niemand die weet wat lichaam, geest, ziel en ego allemaal precies zijn. In deze zin neem ik het verhaal van Langenkamp met een korrel zout.
En verder vind ik de afbeeldingen van Teska erg mooi.
Hebben we iets aan verhalen die je met een korrel zout moet nemen? In ieder geval is het zo dat je niet precies kan zeggen wat bijvoorbeeld ‘de ziel’ is. Waar de ziel begint of eindigt. Volgens mij bestaat er geen ziel. Wanneer ‘ze’ wél bestaat kan je niet zeggen of de ziel een grens heeft. Volgens mij heeft de ziel (die niet bestaat) geen grenzen. Volgens mij heeft niets een grens en moeten we alleen daarom al vaststellen dat niemand weet wat lichaam, geest, ziel en ego precies zijn. Zo ga ik mee met het zinnetje van Jules Prast. Het is een verschrikkelijk mooie vaststelling.
Dank voor je reactie, Piet. Je vindt in modern boeddhisme soms doctrinaire scherpslijperij over antatman e.d. die volgens mij van een beperkte houdbaarheid is. Het doet mij niet zoveel wanneer iemand gelooft in een onsterfelijke ziel. Laten we elkaar in de geest van Thomas Merton ontmoeten op het vlak van de ervaring; de doctrine bevat voor een multireligieuze wereld zelden bruikbare handvatten.
@Piet
“Volgens mij heeft niets een grens…”
Dat is evident onzin. Anno 2016 weten we allemaal ten minste drie dingen:
– Elke cel heef een celwand die binnen en buiten scheidt.
– Elk mens heeft een huid die binnen en buiten scheidt.
– Elke groep mensen heeft een code die insiders scheidt van outsiders.
Doordenker: grenzen zijn onontbeerlijk en leiden onvermijdelijk tot dukkha.
@Jules
“Het doet mij niet zoveel wanneer iemand gelooft in een onsterfelijke ziel.”
Het beetje dat het het je wel doet, daar gaat het om. Net als ik moet je met dergelijke gelovigen zien samen te leven. Thomas Merton is daarvoor niet relevant. De scheiding kerk/staat is relevant.
@G.J.Smeets
‘ @Piet
“Volgens mij heeft niets een grens…”’
Het is juist dat het onzin is dat ‘niets’ een grens heeft.
‘Niets’ heeft geen grens, het is niets.
:-)
De schrijver opent met:
‘Het ego is de bron van al het lijden. We moeten het ego overwinnen, laten afsterven of doden. Pas als we egoloos zijn geworden, kunnen we gelukkig, wijs en vredig worden.’
In de woorden van de Boeddha lees ik dat het Zelf-denkbeeld een misvatting is. Die dus niet verstorven, overwonnen of gedood kan worden maar alleen doorzien.
De psyche heeft de neiging zich allerlei kwaliteiten aan te meten, zoals ik ben aardig etc. Maar toch zien we zo’n ‘idealist’ ook soms chagerijnig zijn. Soms is het lichaam sterk en als het slaapt zo slap als een vaatdoek.
Zo bezien zijn er wel neigingen (anussaya) maar zijn die gevormd door herhaling en is er geen reden een bepaalde neiging toe-te-eigenen. We vereenzelvigen ons meestal met ons willen. Daarin schuift echter van alles, de peuter wil steppen maar op 47 jarige leeftijd is die aandrang mij best vreemd… maar je weet maar nooit :-), hoe ouder hoe gekker.
Ik heb de indruk dat u de begrippen van verschillende religies door elkaar gebruikt zonder verder te definieren wat u ermee bedoelt.
koosje van der kolk