• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Achtergronden » Varamitra- ‘Ik heb niks met heiligheid’

SVB - Stichting Vrienden van het Boeddhisme

Varamitra- ‘Ik heb niks met heiligheid’

12 januari 2016 door gastauteur

Varamitra
Varamitra

Varamitra, ‘Dierbare Vriend’, is naast zijn werk voor Boeddhistisch Centrum Haaglanden hoofd boeddhistische geestelijke verzorging voor gedetineerden bij het Nederlandse ministerie van Veiligheid & Justitie. Sinds 2 oktober 2015 is hij – als opvolger van Rob Janssen – voorzitter van de Vrienden van het Boeddhisme. Zomaar een paar vragen aan Varamitra.

Kees Moerbeek

Het boeddhisme in Nederland bestaat inmiddels een halve eeuw. Wat is de kern van dat boeddhisme?

‘Tegen mensen die nieuw in ons centrum komen, zeg ik: “Je komt hier niet voor jezelf, maar voor de ander.” Dat stelt ze soms teleur. Het gaat om het welzijn van alle levende wezens. Je werkt aan je eigen ontwikkeling ten behoeve van de anderen, niet over de rug van een ander. Jouw welzijn heeft zijn weerslag op die ander. Het volgen van de Weg is geen individuele zaak. Het is niet toevallig dat het Derde Juweel de gemeenschap is van de beoefenaren van de dharma: de sangha. We zitten met z’n allen in een soort slijptrommeltje vol juwelen. Je slijpt jezelf glad langs de wand en langs elkaar!’

Elke Nederlandse stad heeft boeddhistische centra, maar de neiging om iets samen te doen, is niet bijster groot.

‘Zeker. Tibetaans boeddhisme en zen arriveerden in dezelfde tijd in West-Europa en Noord-Amerika. In Sri Lanka zijn boeddhisten ook niet hetzelfde, maar ze behoren wel tot dezelfde stroming. In boeddhistische pelgrimsplaatsen zoals Bodnath zie je de diversiteit ontstaan. Er zijn Japanse, Chinese en Thaise boeddhistische groepen, die er hun tempel hebben, maar ook zij zijn op zichzelf. Er bestaan allerlei lekenbewegingen, die georganiseerd zijn rond een bhikkhu. Zoals wij in de jaren vijftig tegen priesters en dominees opkeken, zo kijkt men in Zuidoost-Azië tegen een boeddhistische monnik op. De commercie heeft er toegeslagen. Je kunt op de markt offergaven kopen, die bij het klooster worden afgegeven. Dat is ontnuchterend voor iemand met een mythisch beeld over het Aziatisch boeddhisme. Met het stijgen van de welvaart wordt men ook daar kritischer over wat monniken al dan niet doen. Daarentegen vind ik de Thaise boeddhistische vrouwenlekenbeweging fascinerend. Ze doen enorm goed werk.’

Typisch voor westerse boeddhisten is dat ze veel lezen over boeddhisme en vooral veel mediteren.

‘Dat klopt. Ik heb een aantal keren bij een Tibetaanse familie gelogeerd in Noord-India, aan de voet van de Himalaya. Ze hadden een schooltje voor weeskinderen, waar ook een lama aan verbonden was. Hij ging dood en zijn reïncarnatie werd in de familie geboren. Ze vonden dat maar niks, want het kind moest naar een klooster. De moeder zei op een bepaald moment tegen me: “Ik moest toch maar eens naar het klooster gaan om te weten te komen waar het boeddhisme allemaal over gaat. Jij weet daar alles van, ik weet niets.” Ik antwoordde: “Ik weet het, maar jij doet het!” We moesten er allebei om lachen.’

In je interview met Elze Riemer, ‘Boeddhist, kom van je kussen!’, zei je dat boeddhisten van hun kussentje af moeten komen. Waarom?

‘Omdat het een klein aspect van de beoefening is. Boeddhisme is veel meer dan meditatie, het is ook devotie en rituelen en uitreiken naar de ander. In de jaren tachtig reisde ik door Azië. De boeddhisten die ik tegenkwam, zeiden: “Wat is dat toch met dat mediteren van jullie?” Ook omdat 99 van de 100 westerse boeddhisten leek is. Aziatische boeddhisten mediteren zelden, ze verrichten vooral goede werken. Hoe dat mediteren is ontstaan? In de jaren vijftig, zestig was mediteren het ding en het ik stond centraal. Dat was onze kennismaking met boeddhisme. Het zou mooi zijn als er meer balans bestond tussen het naar binnen gaan, wat meditatie is, en het naar buiten treden. De Boeddha heeft het in zijn leerredes over van alles en nog wat gehad, maar er zijn maar weinig leerredes waarin mediteren centraal staat. Hij had het over praktische zaken en concrete sociale vaardigheden. Het is niet verkeerd om daarop te reflecteren. Het is wel de bedoeling dat je die vaardigheden ontwikkelt, dat je een beter mens wordt en daardoor meer voor de wereld kunt betekenen. Mediteren kan geen kwaad, maar breng het ook in praktijk. Al oefen je alleen maar in vrijgevigheid, de eerste van de tien paramita’s. Vrijgevigheid hoeft niet materieel te zijn, het is vooral ook immaterieel in de zin van tijd en aandacht besteden aan anderen.’

De Boeddha wilde de mensheid bevrijden van het lijden. Is het boeddhisme in Nederland − heel zwart-wit gesteld − een sociale beweging, of een onderdeel van de ‘markt van welzijn en geluk’?

‘Allebei eigenlijk, maar het hangt nu vooral nog in de sfeer van persoonlijkheidsontwikkeling. Mensen willen aan zichzelf werken, zoals dat heet. Het is maar een klein groepje boeddhisten dat er echt voor gaat. Ik vind het al prima dat mensen kennismaken met het boeddhisme en dat het hun leven verrijkt, zonder dat ze hun ziel en zaligheid erin storten. Het is net als met voetballen. Je hebt mensen die in de Champions League voetballen, maar er zijn er ook die een balletje trappen tegen een muurtje, en alles wat daartussen zit. Ondertussen is de aanhang al een doorsnee van de samenleving.’

Wat beweegt ze?

‘Vooral nieuwsgierigheid, vermoed ik. Er wordt veel “gezocht”. Drie miljoen mensen in ons land voelen zich religieus, zonder een stevige binding met een traditie. Daar zitten veel katholieke en christelijke kerkverlaters onder. Ze zoeken bij anderen en komen vaak bij het boeddhisme kijken. Het boeddhisme is wat dat betreft toegankelijker geworden. Je komt het overal tegen en heel subtiel zie je dat mensen zich erdoor laten beïnvloeden, zonder dat het boeddhisme genoemd wordt. Het is zorgelijk dat het een kleine groep is die het draaiende houdt. Het zou een steviger basis moeten hebben: het ijs is dun. Er is geen gezaghebbend iemand in Nederland die er nationaal uitspringt als een boegbeeld. Soms zou dat niet verkeerd zijn.’

Waarom?

‘Er lopen allerlei maatschappelijke discussies, maar het is hoogstzelden dat er vanuit boeddhistisch perspectief naar de onderwerpen gekeken wordt. Het zou mooi zijn als dit wel gebeurde, misschien zou het zelfs een verrijking zijn. Wat mij betreft wordt dit de insteek van de door de Vrienden georganiseerde themabijeenkomsten. De eerstvolgende in het voorjaar van 2016 heeft als thema “een zelfgekozen dood”.’

Wat is volgens jou de taak van de Vrienden van het Boeddhisme?

Herfst 2015 078
Foto Arjan Schrier

‘De Vrienden hebben verschillende boeddhistische achtergronden, maar ik heb geen precies beeld van hun profiel. We hebben een overstijgende taak. De Vrienden zijn een platform van boeddhisten en zouden moeten bijdragen aan de maatschappelijke discussie vanuit het grotere boeddhistische perspectief dan alleen de verschillende tradities. Niet dat we een actiegroep moeten zijn. Een andere poot is het beschikbaar krijgen van in het Nederlands vertaald bronmateriaal, want velen worden uitsluitend gevoed door secundaire literatuur. Die bronteksten moet je samen lezen, uitleggen en bespreken. Daarmee opent zich een hele wereld! De teksten moet je verklaren vanuit de historische context en vertalen naar deze tijd. Fascinerend vind ik dat. Ook zijn de Vrienden in zekere zin een platform voor daklozen: mensen die wel serieuze affiniteit hebben, maar zichzelf niet aangesloten zien bij een sangha. Die willen wij ook voorzien van informatie met het magazine en de themamiddagen. Het belangrijkst van al is ontmythologiseren. Boeddhisme is met de voeten in de klei, niet met het hoofd in de wolken. Ik heb niks met heiligheid − als katholiek jongetje stelde ik in de catechismusles heel logische vragen, waardoor ik telkens op de gang terechtkwam!’

Dit interview verscheen eerder in het magazine van de stichting Vrienden van het Boeddhisme.

 

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Interviews Tags: aanreiken, devotie, heiligheid, Kees Moerbeek, mediteren, Varamitra, voeten in de klei, vrienden boeddhisme

Lees ook:

  1. Op zoek naar Guanyin, bodhisattva van mededogen
  2. Tulpenboeddhisme – hoe het boeddhisme in Nederland wortel schoot
  3. Voorgenomen koerswijziging VvB – publicatie vertalingen Pali Canon hoofdzaak
  4. Vrienden van het boeddhisme – het telefoontje en de wet van oorzaak en gevolg

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Zeshin zegt

    12 januari 2016 om 12:09

    Het spijt me Varamitra, hoe jij je boeddhistzijn invult, ik zou zeggen prima. Maar als je wilt samenwerken met andere boeddhistische organisaties zou ik eerst eens onderzoeken waar er raakvlakken liggen. Zen staat er om bekend dat het buiten de geschriften om gaat, dus dat samen bronteksten lezen, uitleggen en bediscussiëren, daar ben je ons al kwijt. We hebben in Nederland een geweldige platform gehad om het boeddhisme uit te dragen waar snelle jongens mee aan de haal gegaan zijn, een boeddhistisch perspectief was ver te zoeken. Dit prille platform (BD.) is een prijzenswaardig initiatief met een duidelijke structuur. Ik denk dat als je gezamenlijke boeddhistische waarde wilt vastleggen voor een nieuwe organisatie je die met alle macht moet bewaken. Zeker in deze tijd waar het boeddhisme uitgekleed, verkwanseld en misbruikt word. In het verleden heeft onze sangha het deksel meerdere keren op zijn neus gehad en ondanks dat we niet twijfelen aan jou goede bedoelingen bedenken we ons wel tweemaal om onze kostbare tijd te besteden aan het well being van de status en macht van enkele personen. (Zij die welke organisatie dan ook binnensluipen voor hun persoonlijk welzijn). Ik ben heel benieuwd waar de verschillende sangha’s uiteindelijk tot een gezamenlijk punt uit zouden kunnen komen. Misschien is een organisatie met maar 1 bestuurder de beste optie om onenigheid te voorkomen. Maar… ik ben op dit gebied ook maar een blinde die volkomen in het duister tast. Als je een koers hebt uitgezet dan hoor ik dat graag.

    • kees moerbeek zegt

      13 januari 2016 om 17:22

      Zeshin, maak je geen zorgen. Er wordt immers zoveel over zen beweerd.

      Mijn indruk is dat talloze zennies wel pap lusten van bronteksten lezen, uitleggen en bediscussiëren. Mea maxima culpa, ik ook. Ze bloggen en mailen dat het een aard heeft (zoniet ik) en BD put daar uit. Op een heel ander niveau zijn de David Loy’s van deze wereld er ook mee bezig.

      De meeste boeddhisten, die schrijven over boeddhisme en naar hartelust, zijn zennies. Westerse wel te verstaan. Ook zenmeesters, al zo lang als zen bestaat lezen, leggen bronteksten uit en bediscussiëren ze, Zeshin. Er zijn er ook die gedichten schrijven, kalligraferen en meer dingen, die zeer menselijk zijn. Over dat laatste wijd ik niet uit :-)

      Dat het boeddhisme (?) te grabbel gegooid wordt? Als ik van dat soort muizenissen al last had, dan vertrouwde ik dat toe aan mijn kussentje. Maar ieder zijn meug.

      Toe, kom en geniet van de Dharma. Honi soit, qui mal y pense: dit is overdrachtelijk bedoeld. https://www.youtube.com/watch?v=5rUgCvBZ0SY

      Gassho, Kees Kaido Moerbeek

      • Zeshin zegt

        13 januari 2016 om 17:44

        Het is niet zo dat teksten er niet toe doen. Maar het bezwaar is dat ze soms ongeveer als godswoord gezien worden. Ik zie de teksten meer als kookboeken en door een kookboek te lezen gaat je honger niet over. Ik ben juist zo blij met een levende religie waar af en toe nieuwe inspirerende recepten geschreven worden.
        Die je dan wel weer zelf moet klaarmaken of….. in praktijk brengen. Maar om te koken heb je geen kookboek nodig, koken kan ook van hart tot hart worden overgedragen.

        • kees moerbeek zegt

          13 januari 2016 om 18:47

          In gelul kun je niet wonen, zei Jan Schaefer en je kunt er ook niet van vreten. Dogen heeft de plank natuurlijk misgeslagen en Bernie Glassman :-)
          https://www.youtube.com/watch?v=b23B_RMTy-4

          En ach dat over gods woord. Als ik van dat soort muizenissen al last had, dan vertrouwde ik dat toe aan mijn kussentje. Maar ieder zijn meug. Sterkte.

        • G.J. Smeets zegt

          13 januari 2016 om 18:57

          Meeste junioren hebben partituur nodig. Sommige senioren eindigen met jazzen. Samen verwerf je boeddhaschap – aldus Teisho, Zeshin van der Plas 5 april 1997, Rotterdam.

          • kees moerbeek zegt

            13 januari 2016 om 19:19

            Ach, iemand van mijn leeftijd (60 +), houdt zich niet met boeddhaschap bezig. Nooit gedaan overigens, ik heb/had wel wat anders te doen :-)

            Als ik ooit al van muizenissen over boeddhaschap last had, dan vertrouwde ik dat toe aan mijn kussentje.

            Liefde voor de Dharma is genoeg met of zonder partituur :-) Hierbij de volgende brontekst, muziek inbegrepen (geen verplichtingen aan verbonden, dus je anatman mag je zelf houden) https://www.youtube.com/watch?v=oaOyoVS-IAI

  2. Ton zegt

    13 januari 2016 om 10:28

    Beste Vamitra,
    Zoals ik het lees kwam je niet alleen OP de gang,
    maar daardoor juist AAN de gang.

  3. Rinus Laban zegt

    17 januari 2016 om 10:04

    Een kleine correctie; in de boeddhistische pelgrimsplaats Bodnath (Nepal) treft met alleen Tibetaans boeddhisme, ik denk dat er Bodhgaya (Bihar) mee bedoeld wordt.

Primaire Sidebar

Door:

gastauteur

diverse schrijvers 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 27 juni 2022 - 3 juli 2022
    Zomer Retraite met Losang Gendun
  • 2 juli 2022
    Zazenkai Zengroep Oshida met Helma Jifu Vulink
  • 3 juli 2022
    Kum Nye Yoga op zondag | Online
  • 4 juli 2022
    Open Les Kum Nye Yoga en Meditatie | Live op ma-di-wo
  • 4 juli 2022
    Online course The Twelve Links of Interdependent Origination
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Boekbespreking – Michael Bakoenin, God, de Staat en andere vormen van dictatuur

Erik Hoogcarspel - 30 juni 2022

Nog steeds, ook op de klimaatdemonstratie van 19 juni jl., ziet men groepen in het zwart geklede jongeren mee demonstreren die zich presenteren als vertegenwoordigers van het anarchisme. Deze groepen kunnen in het buitenland erg agressief optreden en zelfs banden onderhouden met extreemrechts. Vele oppassende burgers zien het anarchisme aan voor een uiting van jeugdige overmoed, die vanzelf wel zal overgaan. Hoe kun je immers een staat besturen zonder regering? Was het anarchisme niet een soort extreem communisme en hebben we niet gezien dat het communisme gewoon een slecht systeem is?

Boekbespreking – Renée Girard, de romantische leugen en de romaneske waarheid

Erik Hoogcarspel - 14 juni 2022

Volgens de literatuurwetenschapper René Girard (1923 – 2015) worden we juist niet als een uniek zelf geboren. Dit is volgens hem een romantische leugen waarmee we onszelf voor de gek houden. We ontwikkelen ons niet eens tot een uniek zelf, want in de regel worden onze keuzes niet gemotiveerd door een eigen unieke behoefte. We willen meestal graag hebben wat anderen al hebben, juist omdat die anderen dit willen hebben.

Hein Thijssen – ‘God was gewoon een implantaat’

Joop Ha Hoek - 9 juni 2022

‘Wanneer precies weet ik niet meer, maar op een bepaald punt in mijn leven brak mijn kritische geest open. Ik kan me ook niet meer herinneren hoe en op grond waarvan, maar er brak een periode aan waarbij ik me serieus begon af te vragen: hoe kom ik aan het begrip god’? God zat in mijn hoofd als een vage, vormloze massa. Ik moest toen heel nuchter vaststellen dat het begrip ´god´ geen weten was, geen ervaring, maar mij door mensen in  mijn omgeving was aangepraat, in mijn geest was geplant. God was gewoon een implantaat.´

Hein Thijssen – ´Het leven is een schijtende merel´

Joop Ha Hoek - 9 juni 2022

‘Alleen voor een ontwaakte is het achtvoudige pad een natuurlijke zaak’

Boekbespreking – Bernard Mandeville, een ondeugende denker?

Erik Hoogcarspel - 9 juni 2022

Bernard Mandeville (1670 – 1733) werd geboren in een gegoede remonstrantse familie te Rotterdam. Hij studeerde in Leiden en vertrok tegen het einde van de 17e eeuw naar Londen om er een medische praktijk op te zetten. Daar schreef hij eerst luchtige stukjes proza in tijdschriften, maar later publiceerde hij ook over geneeskunde en economie. Zijn bekendste boek is “De fabel van de bijen”.

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

over ons

Recente berichten

  • Het jaar 2022 – dag 180 – debat
  • Boeddhistische doeners en denkers – de serie (58)
  • Dôgen over meditatie en verlichting
  • Wakker Dier – Nederland telt 999 megastallen
  • Boekbespreking – Michael Bakoenin, God, de Staat en andere vormen van dictatuur

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens