• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Dossiers » Boeddha in de bajes » Eric Soyeux: ‘Wij hebben gestudeerd en hij is zomaar geestelijk verzorger geworden’

Eric Soyeux: ‘Wij hebben gestudeerd en hij is zomaar geestelijk verzorger geworden’

9 mei 2023 door Joop Ha Hoek

Eric Soyeux

Eric Soyeux werkte van 1998 tot 2006 als boeddhistisch geestelijk verzorger in Nederland in de bajes. De eerste jaren als onbevangen pionier, zonder officiële status. In 2001 zorgde een Turkse gedetineerde, na een vonnis van de rechter, er voor dat Eric door Justitie werd erkend en betaald. De Amsterdammer had hoop zijn werk nog lange tijd voort te kunnen zetten. Maar in 2010, na een driejarige retraite, mocht hij zijn werk niet meer oppakken. Hij is bekwaam, maar door Justitie niet meer bevoegd gevonden.

Schipperen bij de start

Eric wil wel met mij praten over zijn ervaringen met gedetineerden en de sfeer in gevangenissen. We voeren het gesprek op een zonovergoten dag in zijn kleurrijke en wilde achtertuin in Amsterdam. Hij zoekt bedachtzaam naar woorden, haalt herinneringen op.

Hij vertelt. ‘De Turkse gedetineerde, die een levenslange straf uitzit, zocht na het lezen van het ‘Tibetaanse boek van leven en sterven’ van Sogyal Rinpoche bij Rigpa Amsterdam contact met een boeddhist. Hij zat in de gevangenis in Krimpen aan den IJssel en vroeg of er een boeddhistisch geestelijk verzorger langs wilde komen. Na een jaar van bezoeken vond hij dat ik daar ook voor betaald moest worden, zodat het structureel werd. Hij vond dat hij daar recht op had. De rechter moest er aan te pas komen om de man, hij had zijn rechten goed bestudeerd, in het gelijk te stellen. Toen moest ik bij de directeur van de gevangenis komen. Die zei, ik ben het er eigenlijk niet mee eens, maar u bent nu geestelijk verzorger. Hij moest wel toegeven dat hij wel het positieve effect van mijn bezoeken op deze gedetineerde merkte. Die eerste periode was niet makkelijk, wat wist ik nou van veiligheidsvoorschriften en zo. Het was echt schipperen.’

‘Al snel mediteerde ik met hem en dat is al die jaren zo gebleven. Mijn cliënt nodigde na een tijdje ook andere gedetineerden uit, dus had ik langzaam aan een groepje van een man of zeven waar ik mee mediteerde. Vaak nam ik een video met onderricht door Sogyal Rinpoche mee. Ook zongen we regelmatig de vajra guru mantra, dat creëerde een sfeer van rust. Mijn inspanning was gericht op het ontwikkelen van meditatie en daarna, als dat aansloeg, op het volgen van boeddhistische stappen die wij bij Rigpa ook doen. Er werd ook veel gepraat, ik was een vertrouwenspersoon, ze konden hun ervaringen met mij delen.’

Onrust en rust

‘Met de langgestraften had ik een beter contact dan met de jongens in het huis van bewaring. Die waren veel onrustiger, ze bleven niet lang en waren volop met hun zaak bezig. In de gevangenis heb je, naast de herrie die door zoveel mensen wordt voortgebracht, eigenlijk relatief goede omstandigheden om te mediteren. Vergelijk het met een retraite. Je bent afgesloten van de mallemolen van het leven en er ontstaat een natuurlijke inkeer en ontvankelijkheid. Onze gezamenlijke insteek was om aan gevoel van het opgesloten te zitten een positieve wending te geven. Met name bij de filosofisch ingestelde Turkse cliënt lukte dat erg goed. Maar ook bij de anderen merkte ik dat meditatie hun geest, hun denken, positief veranderde. Ze stonden even stil bij zichzelf, ervoeren een soort inkeer, een gevoel van thuiskomen. We spraken vaak over de werking van de geest en de boeddhanatuur die in elk mens zit.’

‘Meestal kwam ik een keer in de maand langs en had dan een gesprek van twee uur. Het was echt pionierstijd, als ik kwam werd ik door vrijwel iedereen met argusogen bekeken. Een boeddhistische geestelijk verzorger, wat is dat in hemelsnaam? In Veenhuizen zorgde een geestelijke verzorger van een andere richting er voor dat ik een vaste aanstelling kreeg en kon ik er veel meer werk van maken. Regelmaat is belangrijk omdat je met een gedetineerde een speciale band krijgt, je wordt ook de leraar van zo iemand. Dat is heel speciaal. Het voelt dan ook raar als een contact stopt wanneer een veroordeelde weer vrijkomt.’

Beroepsrisico

‘In de regel sprak ik nooit met mijn cliënten over het gepleegde delict, maar het kwam wel voor dat ze er zelf mee voor de dag kwamen. De meesten hadden al spijt, dat ze iets hadden uitgespookt dat niet klopte. Dat besef kwam op een organische manier, doordat ze opgesloten waren begonnen ze er over na te denken. Maar niet bij iedereen was dat het geval. Een Ierse man van de IRA, die in opdracht had gedood, beleefde dat wel anders. Zijn detentie zag hij als een beroepsrisico. Ook bij zogenoemde draaideurcriminelen lag het ondanks hun aanvankelijk enthousiasme moeilijker, vanwege hun verslaving kwam ik ze na een paar jaar weer tegen in de gevangenis. Mijn ervaring is dat het moeilijk is voor mensen als ze weer vrijkomen, omdat het werk van de bgv’s ophoudt bij de poort. Zonder ondersteuning is de enige manier om buiten te overleven je oude bezigheid weer op te pakken. Buiten is er dus weinig opvang voor die jongens. Nazorg moet je op een professionele manier regelen. Als ex-gedetineerden doorstromen naar een sangha moet de sangha daar ook goed op voorbereid zijn, ook op het gebied van veiligheid en bewust zijn van de problematiek.’

‘Die Turkse man is later in een tbs-inrichting terecht gekomen. In eerste instantie vond de verpleging het helemaal niet goed dat ik hem bezocht en met hem mediteerde. Ze vonden het een filosofische escape en ik moest echt uitleggen wat ik deed. Toen vonden ze het oké, het stond ook niet haaks op hun behandelplan. Deze man bezoek ik nog regelmatig op persoonlijke titel. Hij is een beetje moegestreden. Het was altijd een strijd voor hem om dingen voor elkaar te krijgen. Nu richt hij zich meer op zijn gezin. Toen ik drie jaar in retraite was, heeft hij meditatielessen gegeven aan andere gedetineerden.

‘Niet iedereen in de gevangenis zoekt contact met een bgv’er. Etnische boeddhisten bijvoorbeeld laten eerder een lama of een priester komen. Dat het boeddhisme in de gevangenis in opkomst is, is een reflectie van maatschappelijk ontwikkelingen. De belangstelling voor spiritualiteit en meditatie is groeiend. Aan de ene kant is het boeddhisme een religie, maar ook een persoonlijke weg. Die persoonlijke ontwikkeling is belangrijk. Je hoeft niet aan allerlei dingen te voldoen, dat hele godsdienstige zit er zo niet aan in de Westerse benadering van het boeddhisme. In dat opzicht is er wel een raakvlak met het humanisme.’

Heel erg gekwalificeerd

‘Toen ik terug kwam van mijn retraite kon ik niet meer aan de slag in de gevangenis omdat ik geen afgeronde academische opleiding heb. Die eis heeft denk ik te maken met het feit dat die ook aan andere gv’ers wordt gesteld. In het begin in de wandelgangen hoorde ik dat wel. Wie is hij nou? Wij hebben gestudeerd en hij is zomaar een geestelijk verzorger. Maar ik merkte in de praktijk dat ik door mijn boeddhistische training juist heel erg gekwalificeerd was om dat werk te doen. Het boeddhisme is een permanente educatie, het is niet zo dat je even een studie afmaakt en dan geestelijk verzorger bent. Ik weet ook niet wat een academische titel per se voor meerwaarde heeft voor dit werk. Misschien dat het werk dan beter betaald wordt. Daarmee wil ik niets ten nadele zeggen van de zes boeddhisten die nu aangenomen zijn en al aan de slag zijn gegaan. Ik denk dat ze het prima doen.’

Categorie: Achtergronden, Boeddha in de bajes Tags: bajes, bgv, eerste, Eric Soyeux, Frank Uyttebroeck, geestelijk verzorging, gevangenis, printbatch2

Lees ook:

  1. Eric Soyeux: ‘Wij hebben gestudeerd en hij is zomaar geestelijk verzorger geworden’
  2. Boeddha in de bajes – als bgv’er bekwaam en ervaren, maar niet bevoegd
  3. Frank Uyttebroeck: ‘Gedetineerden moeten uiteindelijk zelf hun vragen gaan beantwoorden.’
  4. Serie ‘Boeddha in de bajes’ – deel 2

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. M.J. Prins zegt

    9 mei 2023 om 20:09

    Noch Shakyamuni; noch Jeshoea ben Jozef, noch Mohammed of eender welke grondlegger van een geloofsrichting ook zou tegenwoordig ‘aan de bak’ komen als geestelijk verzorger omdat ze geen academische bevoegdheid hebben. Zo ver zijn we met zijn alle van het padje af.

  2. Viriya zegt

    10 mei 2023 om 08:36

    Wel jammer dat er zo’n ‘hokjesgeest’ is, diploma’s belangrijker zijn dan ervaring. Hopelijk zal zijn kennis ergens anders of op een andere manier ook goed van pas komen. Vast wel!

Primaire Sidebar

Door:

Joop Ha Hoek

Joop Ha Hoek, volger van de dhamma en redacteur. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het pad uit het woord
    • Het jaar 2025 – dag 128 – eigen vrijheid eerst
    • Boeken – De Vallei van Troost
    • ‘Gebruik de rechter niet als zondebok voor falend beleid’
    • Boeddha’s pleegmoeder is een voorbeeld voor boeddhisten op Moederdag

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.