• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Achtergronden » ‘Dit mens-zijn is een soort herberg’

‘Dit mens-zijn is een soort herberg’

13 december 2022 door gastauteur

Bij het doorbladeren van teksten die ik in de gevangenis gebruikte toen ik daar in de pre-coronatijd anderhalf jaar de meditatiegroep begeleidde, kwam ik de volgende regel tegen: ‘Wie zich eenzaam voelt en eraan lijdt, heeft nog niet de rijke bronnen ontdekt die ieder mens van nature bezit’[1]. Er heerst eenzaamheid in Penitentiaire Inrichtingen! Zo’n regel kan irritatie oproepen, ja makkelijk gezegd, betweter. Hij kan evengoed als een hoopvolle boodschap worden opgevat. Dit jaargetijde met kortere dagen en naderende winter met haar afstervende natuur, wekt bij veel mensen een gevoel op van melancholie en weemoed. Het is het seizoen waarin ‘bomen en planten gaan slapen’, volgens de tuinman van Cees Nooteboom.[2] We zijn vaker gedwongen binnenshuis te zijn, vanwege de donkere dagen en de kou. Evenals de natuur gaan wij ook een beetje dicht en naar binnen.

Als we te weinig verbinding voelen met andere mensen of we ons te veel gaan afsluiten, kan weemoed overgaan in een gevoel van eenzaamheid. Eenzaamheid komt onder alle leeftijdsgroepen voor; 40% van alle Nederlanders tussen de 18 en 90 jaar heeft te maken met perioden van eenzaamheid. Die horen bij het leven van broze wezens[3] zoals wij nu eenmaal zijn. Ze zijn nodig om een crisis of existentiële gebeurtenissen in ons leven te verwerken, om daarna weer nieuwe stappen te kunnen zetten in een voortgaand proces van transformatie. Daar heb je nu eenmaal stilte en afzondering voor nodig. Eenzaamheid verdwijnt weer vanzelf bij een normaal ontwikkeld gevoel van onderlinge verbondenheid met anderen.

Perioden van eenzaamheid horen bij het leven. Feitelijk begint het al vanaf het moment van het doorknippen van de navelstreng. In de baarmoeder leefden we in het hart van een mysterievolle eenheid, door onzichtbare draden verbonden met  alle leven. Vanaf de geboorte zijn we uit die geborgenheid losgescheurd. Onbewust verlangen we terug naar de tijd waarin we als wordend mensenkind in een eenheid leefden. In ‘Kloppen waar geen poort is’, haalt Ton Lathouwers, Sjestov (2010: 91) aan, die hierover een vraag stelt. “Waarom vond het Ene dat zo vol vrede is, het nodig om zich op te splitsen in myriaden zielen en deze zielen in de wereld te werpen, hen te doen verblijven in die lokkende mysterieuze lichaamscellen, als het achteraf zou blijken dat het beste wat die zielen kunnen doen is: hun lichamen weer verlaten en terug te keren tot dat Ene waaruit zij oprezen? Waar ligt de Waarheid?” Het is een mysterievolle vraag naar de zin en oorsprong van alle leven. Daar kunnen we lang op blijven door mijmeren. Maar los van deze vraag, zijn we nu eenmaal in deze werkelijkheid en op deze plek terechtgekomen om te worden wie we ten diepste zijn; en dat gaat niet zonder inspanning en pijn.

Op belangrijke momenten van ons leven, als we oog in oog komen te staan met ziekte en dood, staan we er ten diepste alleen voor. Antwoorden kunnen we dan alleen in onszelf vinden, want daar liggen de bronnen van intuïtieve wijsheid, waar we uit kunnen putten. Het is de grond van ons bestaan die we met iedereen gemeen hebben vanaf de tijd van ver voor onze geboorte. Het doet denken aan de koan: Hoe ziet jouw oorspronkelijke gelaat eruit, nog voor alle tegenstellingen en voor de geboorte van je ouders?

Die aangeboren intuïtieve wijsheid volgde de Boeddha toen hij zijn weg begon. Ondanks de rijkdom waarin hij opgroeide, voelde hij een enorme leegte in zichzelf, zoals ook wij bij tijden in ons leven ervaren. Siddhārtha Gautama, zoon van een krijgsheer of koning, verliet het paleis op zoek naar een antwoord op alle lijden dat hij had gezien tijdens de uitstapjes die hij maakte. Na drie leraren te hebben gehad, besloot hij alleen verder te gaan. Zeven jaar later kwam hij tot ontwaken en ontdekte hij wie hij ten diepste was: de Boeddha, wat  zoveel betekent als: ‘hij/zij die ontwaakt is’. De afzondering was nodig geweest om dat te ontdekken.

Na zijn ontwaken sprak de Boeddha in de tweede leerrede over de waarheden in het leven: er is lijden, alles is vergankelijk en er is geen vaststaand zelf. De drie kernwaarden helpen je om het leven beter te begrijpen, want als de kernwaarden de uitgangspunten in je leven zijn geworden, begrijp je dat alles vergankelijk is en er perioden van eenzaamheid in je leven zullen opdoemen, dan begrijp je dat alle geploeter bij het leven hoort en ben je in staat om alles wat er is waar te nemen, ernaar te handelen en er niet in verstrikt te raken. Dan accepteren we wat er is.  “Wij denken dat het leven beter kan worden, maar het kan niet en het wordt niet beter. Daar moeten we niet droevig van worden”[4](Awee Prins). Het gedicht de Herberg van Rumi geeft hier beeldend taal aan.

Dit Mens-zijn is een soort herberg
Elke ochtend weer nieuw bezoek.

Een vreugde, een depressie, een benauwdheid,
een flits van inzicht komt als een onverwachte gast.

Verwelkom ze; ontvang ze allemaal gastvrij!
Zelfs als er een menigte verdriet binnenstormt
die met geweld je hele huisraad kort en klein slaat.

Behandel dan toch elke gast met eerbied.
Misschien komt hij/zij de boel ontruimen
om plaats te maken voor extase…

De donkere gedachte, schaamte, het venijn,
Ontmoet ze bij de voordeur met een brede grijns
en vraag ze om erbij te komen zitten.

Wees blij met iedereen die langskomt
de hemel heeft ze stuk voor stuk gestuurd
om jou als raadgever te dienen.

Sta open en ontvang alles wat er op je levenspad voorbij komt met respect. Verwelkom wat er ook maar aan je deur klopt en beschouw iedere gast als je leermeester. Onthaal ze met aandacht. Lama Tsultrim Allione, Amerikaanse van geboorte, zegt het op een eigentijdse manier. Ze geeft een soortgelijk advies als Rumi in het gedicht De Herberg en zegt: feed your deamons, omarm je demonen, je angst, de woede, het verdriet, de eenzaamheid, de jaloezie en haatgevoelens. Keur ze niet af en oordeel niet, maar voel ze en dring er diep in door, onderzoek ze. Door diep in die gevoelens door te dringen, gaan ze uiteindelijk smelten.

Want het werkt andersom, als we gevoelens van eenzaamheid of welke demonen ook wegduwen of gaan bestrijden en erover oordelen en ze niet accepteren, is dat juist de garantie voor een grotere eenzaamheid of meer woede en angst. We raken dan juist bevangen door onze gevoelens en zijn de regie kwijt. Dan zullen ze ons overvallen op momenten dat we er niet op bedacht zijn.

Als je ze welkom heet en ze toelaat, open je de poort naar onze innerlijke intuïtieve wijsheid en vertrouwen. Blijven vertrouwen en roepen tot KwanYin, die ons te hulp schiet in welke gedaante dan ook. We worden allemaal opgevangen door het grote mededogen. Dat is de sleutel tot vertrouwen en weten dat je verbonden bent met alle andere levende wezens.

Tekst Elsbeth Wolf

 

[1] De bron van deze tekst kan ik niet meer terugvinden.

[2] Interview in boekenprogramma Brommer op zee, 28 november 2022.

[3] Awee Prins: ‘We snappen niet wat geluk is’, interview in de Volkskrant, 24 december 2016 (www.stefankapitany.nl/interessante artikelen).

[4] Idem: Interview met filosoof Awee Prins, de Volkskrant,  24 december 2016.

Literatuur:

Ton Lathouwers. Kloppen waar geen poort is. 2010.

Bron Zitten in verbondenheid. https://mahakarunachan.nl/dit-mens-zijn-is-een-soort-herberg/

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme, Columns, Dharma en filosofie, Geluk, Rechtspraak Tags: dood, eenzaamheid, gevangenis, ziekte

Lees ook:

  1. Luisteren naar iemands verdriet leer je in de eerste plaats op je kussen (4)
  2. Het jaar 2022 – dag 68 – nieuwhuis
  3. Hoe vrij ben jij echt?
  4. Boeddha in de bajes – In vrijheid

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

gastauteur

diverse schrijvers 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

23 mrt
Zen Meditatie Introductie
23 mrt 23
29 mrt
Online Lezingenserie 'Universele Broederschap: de fundamentele gelijkheid van al het leven (1)
29 mrt 23
29 mrt
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
29 mrt 23
30 mrt
ONLINE - Meditatiecursus in de Dhammakaya traditie
30 mrt 23
30 mrt
Rotterdam - geleide meditatie (vipassana meditatie)
30 mrt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Wanneer iedereen liegt, weet niemand nog wie er liegt

    Kees Moerbeek - 19 maart 2023

    Een staatsgreep, of het manipuleren van het politieke systeem zijn voorbeelden van andere manieren om aan de macht te grijpen dan verkiezingen. Onverbloemde macht is echter beperkt houdbaar en macht verkregen met geweld vraagt meer geweld om het in stand te houden.

    Geschiedkundige Romila Thapar – de stem van afwijkende meningen

    Kees Moerbeek - 12 maart 2023

    Romila Thapar is een van India’s meest vooraanstaande geschiedkundigen. In haar boek Voices of Dissent (2020) beschrijft ze de rol van het ‘meningsverschil’ in de verschillende periodes van de Indiase geschiedenis. De Boeddha was een van degenen die vraagtekens zette en met een alternatief kwam. Dit artikel gaat met grote stappen door haar boek.

    Het jaar 2023 – dag 66 – vlokjesneeuw

    Joop Ha Hoek - 7 maart 2023

    KNMI regen en natte sneeuw. Somewhere over the rainbow, skies are blue. Take care out-there.

    Spelen met oneindigheid, verrassende figuren en patronen

    Erik Hoogcarspel - 6 maart 2023

    Hoe zit het nu met het oneindige? Om te beginnen merkt Zantema op dat er verschillende soorten oneindigheid bestaan. Als voorbeeld noemt hij het zogenaamde Hilbert-hotel, vernoemd naar de wiskundige David Hilbert. Dit is een denkbeeldig hotel met oneindig veel kamers. Als deze allemaal bezet zijn en er meldt zich een nieuwe gast, dan zou hij of zij op het eerste gezicht geen kamer kunnen krijgen. Dit lukt echter wel met een bepaald trucje: laat iedere gast verhuizen naar de kamer ernaast. Deze is er altijd, anders zouden er niet oneindig veel kamers zijn. De eerste kamer komt dan vrij.

    Hoe zen is Zuid? De weg van de vier geloften met een bus vol ikken.

    Erik Hoogcarspel - 2 maart 2023

    De schrijfster, Hanneke Dijkman, is lerares zenmeditatie en woont in Rotterdam Zuid, in de wijk Vreewijk. Als Rotterdammer vraag je je dan af zen in Zuid ‘ken dit wel?’ Zuid is namelijk het jongste en armste deel van de stad, de plaats waar in het begin van de vorige eeuw arme landarbeiders uit Zeeland en Friesland kwamen wonen om in de haven te werken. De Rotterdammers aan de linker Maasoever hadden het toen over de ‘boeren’, die een geit op zolder hadden en in klederdracht liepen. Dit is natuurlijk nogal overdreven, maar Zuid heeft de reputatie van een verzameling probleemwijken nooit helemaal van zich af kunnen schudden.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2023 – dag 87 – knipoogvliegen
    • Statiegeld op blik en de strijd achter de schermen
    • Dalai Lama benoemt Mongoolse jongen tot derde hoogste boeddhistische spirituele leider
    • Wakker Dier stapt naar de rechter om onverdoofde vissenslacht
    • Voetbal en sport – de begeerte van mensen naar glorie

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens