Het woord teisho wordt naar het Nederlands vertaald als ‘leerrede, of voordracht’. Voordracht komt dichter in de buurt dan leerrede. 提 (tei) het eerste karakter van teisho betekent voorleggen en het tweede karakter (sho)唱komt van ‘tonaeru’, betekent reciteren, woord, of zeggen. Voordracht of voordragen: vergelijk dat maar met een ober die een bord eten voor je op tafel zet. Hij heeft je misschien wel met schwung het menu vertelt: ‘Choucroute, saucisse et bière’. En als dan het bord voor je neus staat, zeg je ’Ooooo, zuurkool met worst met een biertje’.
Een teisho breekt door al je maskers heen, breekt alle interpretaties en vooroordelen af. Al het begrijpen, alle wat is het? Alle waaroms verdwijnen en alles wordt helder als glas.
Begrijp je blauw?
Ja,.. eh wat voor blauw, marineblauw, aquamarijn, turkoois, koningsblauw, lichtblauw? Als ik het je dan voorleg, een velletje blauw papier en je zegt: Oh, maar dat is korenbloemblauw, dan mis je het, een grauwsluier van interpretaties en opvattingen uit het verleden belet je te zien wat het is.
Hoe weet je dat het korenbloemenblauw is? Als het licht iets anders valt is het opeens koningsblauw. Door de grauwsluier van interpretaties, indelen in hokjes, categoriseren, mis je het sprankelende moment nu, jouw toegevoegde waarde draagt niets bij aan wat je ziet, sterker het beperkt je, de dans van het leven ontgaat je. Een teisho is onontkoombaar, het zet het recht voor je neus, geen ontkomen aan, gewoon ‘zuurkool met worst’. Vandaar dat, als je zen beoefent, honger naar de dharma essentieel is. Je gaat niet naar een restaurant als je geen trek in eten hebt- een teisho is een zenmaaltijd.
Als ze je vragen ‘waarom ga je naar een restaurant’ dan kun je zeggen ‘om mijn schoenen te laten poetsen, nou goed’. Waarom doe je zen? Goeie vraag,.. om het waarom weg te houden. Zen is een agressief wasmiddel, het verwijdert niet alleen de grauwsluier, het wast grote gaten in je ego waardoor de realiteit naar binnen dringt.
