Het is kwart over acht als de deurbel gaat. Ik schrik wakker uit mijn GTST-coma en struikelend over lege bierflesjes loop ik hongerig naar de voordeur. Tot mijn grote teleurstelling staat daar niet de pizzakoerier, maar een vrij onopvallende man. Ongeveer 1m70, met kort donker haar en een blanke huid. Hij draagt heel normale kleding, een zwarte winterjas en een blauwe spijkerbroek, met daaronder zwarte gympen. “Goedenavond”, zeg ik, “Goedenavond”, antwoordt de meneer. Hij kijkt me veelzeggend aan, maar ik herken hem niet, dus het blijft even stil. “Herkent u me niet?”, vraagt de man. “Nee, eerlijk gezegd niet”, zeg ik. Daarop haalt hij kalm, maar diep adem, kijkt me indringend aan en spreekt op zachte toon: “Ik ben Maitreya.” Opnieuw blijft het stil. “U bedoelt dat u verbonden bent aan het Maitreya-instituut”, vraag ik zo onschuldig mogelijk. “Nou ja, in zekere zin wel ja”, antwoordt hij. “Maar ik bedoel eigenlijk te zeggen dat ik de nieuwe Boeddha ben.”
Hoe deze ontmoeting afloopt, laat ik aan jullie fantasie over. Maar stel je voor dat er echt iemand zou opstaan als zijnde de nieuwe Boeddha. Een welbespraakte Nederlander, of Amerikaan. Wie zou hem geloven? En wanneer zou jij hem geloven? Zou je overtuigd zijn als hij de Pali-canon en alle soetra’s uit zijn hoofd kan reciteren? Of pas als hij dat in het Sanskriet kan, of in het Tibetaans? Zou je je bekeren als zelfs jij ziet dat zijn aura gloeit. En dat hij een stuk of tachtig kenmerken heeft die je een keer opgesomd hebt zien staan in een boeddhistische tekst? Maakt het indruk als hij door de lucht kan vliegen, door muren kan lopen en telepathisch contact met je maakt? Moet je overvallen worden door een ongekende rust of helderheid om zijn boeddhaschap te erkennen? Of zou je hem – of haar – hoe dan ook uitlachen of negeren en voor gek verslijten.
Zoals de geschiedenis leert zijn mensen niet gauw overtuigd van de goddelijkheid of verhevenheid van iemand die claimt dat hij de teruggekeerde Jezus of Messias is. En dat zal met een persoon die zegt dat hij de nieuwe boeddha is waarschijnlijk niet anders zijn. Er zijn namelijk al vele mensen geweest die zich voor Maitreya hebben uitgegeven, maar die hebben de boeddhistische gemeenschap niet weten te overtuigen. Het heeft er waarschijnlijk mee te maken dat volgens de geschriften er voorlopig geen nieuwe boeddha komt en dat Maitreya pas naar aarde komt als de leer van Sakyamuni Boeddha compleet verdwenen is. De overlevering somt wat meer omstandigheden op, maar het is in ieder geval iets wat waarschijnlijk ver in de toekomst ligt.
Op zich is het een geruststellende gedachte dat er iemand klaar staat om de arme schaapjes in het samsarische bestaan weer te hulp te schieten als de boeddhadharma is uitgestorven. Maar tegelijkertijd is het extreem droevig. Het ondermijnt het potentieel van een ieder om op korte termijn, laat staan op dit moment, zelf het boeddhaschap te realiseren. Al die stellingen over ontelbare levens, stadia van verlichting en noem maar op, schuiven de ontwaakte staat van geest alleen maar verder weg naar de toekomst, terwijl nú het enige moment is waarop je verlicht kunt zijn. En nu..
en nu..
en nu.
Niet straks, niet na tien retraites, niet over drie levens, alleen..
nu.
© Copyright (kuch kuch) Boeddhistische Omroep Stichting / Ferry van Haastert
