VrijdagZindag – Mijn complottheorie

Vaak gaat het in Vrijdag Zindag over levensbeschouwing, spel en macht. Met die bril op volg ik het nieuws. Langzamerhand ontstond zo mijn eigen complottheorie. Over een complot dat complottheorieën gebruikt.

Waarschuwing: zoals elke complottheorie lijdt ook de mijne aan eenzijdigheid en subjectieve feitenselectie. Een scheut onbehagen groeit uit tot de zondvloed van een eindtijd, bepaald door de strijd van de slechteriken tegen de goeden. Nog een kenmerk: ik heb moeite erover op te houden – vandaar een dubbele columnlengte.

Eerst iets over het spel. Spelers hanteren twee manieren om met de werkelijkheid om te gaan. Er is een Roland Garros en een wereld daarbuiten. Elke woordspeling heeft een dubbele bodem. Spelers bewegen zich in een tweeledige setting.

Spel heeft meestal iets aantrekkelijks, maar kan ook misbruikt worden voor machtsspelletjes, met mensen als speelbal. Die worden in hun gedrag beïnvloed, tot in het stemhokje. Machtsspel manipuleert een dubbele agenda. Het gebruikt dubbele verhalen, inbegrepen fake news en complottheorieën. Kortom: spelbederf. (De taal heeft het vocabulaire al klaargelegd voor mijn complottheorie.)

Twee agenda’s dus. De eerste agenda is politiek. Die is in handen van het landelijk bestuur in Den Haag, dat democratisch gekozen wordt. De tweede agenda is die van de niet verkozen, zelfbenoemde economische macht die internationaal opereert. Agenda 1 is ondergeschikt aan agenda 2. In agenda 2 gaat bedrijfsbelang boven het democratisch belang van agenda 1. In Groningen herkennen ze dat.

Wat is het complot hier? Met beide agenda’s wordt gespeeld door lobbyisten en door politici die eerst in het bedrijfsleven hebben gewerkt. Voor politici loopt het meestbelovende carrièrepad vanaf het Leids studentencorps, via Shell, DSM of Unilever, naar Kamer of kabinet. De minister-president, afkomstig van Unilever, ziet zich al dertien jaar als de CEO van BV Nederland. Gevolg: politiek steunt economie. In crisistijden zorgt de staat voor kapitale steun aan zieltogende sectoren zoals banken en KLM. Intussen blijven de lonen van de werknemers achter bij de dividenden van de aandeelhouders.

Van het economische complot is de opkomst van de BBB het meest recente voorbeeld. Door een reclamebureau dat de agro-industrie bedient, is een slim marketingplan bedacht om de gevolgen van de klimaatscrisis voor die bedrijfstak beheersbaar te houden. Boeren lieten zich daardoor met fake news en complotverhalen rekruteren als activisten voor de industrie die hen feitelijk uitbuit. Eindresultaat: een grote fractie in de Eerste Kamer, deels gevuld met figuren uit de agro-giganten.

Het Haagse systeem oogt democratisch, maar is dat dus slechts in beperkte mate. Eens in de vier jaar mag er iets gekozen worden uit politici en programma’s. In navolging van het bedrijfsleven spelen in de verkiezingsstrijd marketingtechnieken, inclusief mannetjes/vrouwtjes-makerij, een beslissende rol.

Echtheid is een schaars artikel en zelfs dat wordt gespindoctord. Voorbeeld: Caroline. Niet alle kiezers ruiken onraad.

Spel en macht dus. En levensbeschouwing? Juist de partijprogramma’s zouden duidelijk moeten zijn over levensbeschouwelijke keuzes. Maar om het dubbelspel te verhullen, spelen niet alle programma’s open spel over de echte kernwaarden. De schijn wordt gewekt dat de belangen van de kiezers voorop staan, maar uiteindelijk is de tweede agenda vaak bepalend.

Het complot reikt verder dan het binnenland. Juist de economische sector hanteert al sinds de Gouden Eeuw het wereldwijde perspectief. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken is vooral een Ministerie van Zaken. Wat internationaal door agenda 2 fout gaat, wordt op agenda 1 afgewenteld. Dus op mensen die de belasting níet ontwijken. Internationaal van karakter zijn de crises waar de wereld nu mee te maken heeft. Dat het economisch systeem leidt tot een klimaatcrisis, past niet in de tweede agenda en wordt zo veel mogelijk genegeerd of zelfs tot complot bestempeld.

Migratiestromen vanuit economisch achtergestelde continenten worden eveneens teweeggebracht door het systeem, en even systematisch tegengehouden – en soms als een ander complot gezien.

Korte samenvatting van mijn complottheorie: proleten organiseren een complot tegen proletariërs. Zo, dat moest ik even kwijt. Zoals voor elke complottheorie geldt: wees het er vooral niet mee eens!