Je zult vergeefs zoeken naar bronvermeldingen. Iedere zin is ‘naar mijn voorlopige mening’ en elke stelling poneer ik ‘volgens mijn huidige inzichten’. Ik neem de volle verantwoordelijkheid voor elk citaat op me, in de context van het moment. Misschien is wat ik schrijf zowel waar als niet waar, of noch waar, noch niet waar, want dat kan ook. Openheid is de bron van wijsheid, en elk ‘zeker weten’ is een rotsblok waarmee je die bron afsluit. Neem niets zomaar van anderen aan, ook niet van mij. Toets het zelf. Doe dat vooral grondig.
Sommige mensen – vooral westerlingen – denken bij tantra voornamelijk aan seks. Maar als je alleen maar aan seks denkt, heb je wel een héél beperkte visie op tantra. Is seks goed of slecht? Zondig of niet? Binnen yoga is seks niet goed of slecht, en er gelden derhalve ook geen geboden of verboden. Zuiver lichamelijke behoeften aan seks zijn in beginsel even normaal als fysieke behoeften aan eten, drinken, slapen, enzovoorts, want biologisch bepaald. Gedurende de periode vanaf de ontwakende biologische voortplantingsdrift tot het uitdoven daarvan, is seks een lichamelijke behoefte die zich zeer sterk kan doen gelden. Dat komt doordat seksuele energie overweldigend kan zijn, en moeilijk te beheersen is. Je moet er voor zorgen dat jij er de regie over houdt. Jij bepaalt wat wel en wat niet; waar en wanneer wel en waar en wanneer niet; hoe wel en hoe niet; hoe vaak, enzovoorts. Laat je jouw lichaam de regie, dan ben je gewoon een slaaf van jouw hormonen en geslachtsdelen. Wijs is anders.
Het spectrum van seksuele activiteiten is breed. Behalve vrijen met een partner, valt masturberen er ook onder, net als fantaseren over seks en alles wat met erotiek te maken heeft. Doordat daar ook sociale aspecten aan zitten, hebben verschillende culturen en sociale groepen er allerlei do’s en don’ts aan gekoppeld. Yoga heeft daar geen boodschap aan. Voor yoga telt uitsluitend de intentie. Is een bepaalde seksuele activiteit in overeenstemming met het doel van yoga of niet? Ja? Waarom zou je het laten? Nee? Waarom zou je het doen?
Pas nu op: het ego neemt de regie over seksuele activiteiten maar al te graag over, als een dompteur die een gevaarlijke tijger zijn wil oplegt; of – iets subtieler- zoals een dressuurruiter zijn paard. De cruciale vraag is nu: in wiens dienst staat die dompteur of dressuurruiter eigenlijk? Kan en mag het ego doen en laten wat het wil? Het antwoord moet ‘nee’ zijn. De reden? Ieder ego dat vrijelijk zijn gang mag gaan, gaat voor zichzelf, en niet voor het ervaren van éénheid met alles en allen, waarvoor het een stap opzij moet doen. Het ego is weliswaar de beste kandidaat voor de functie van regisseur, maar alleen in dienst van … en ten dienste van … de directeur, het diepste wezen in jou. Concreet betekent dit dat alle seksuele activiteiten die egocentrisch of egoïstisch geregisseerd zijn, niet binnen yogakaders vallen. Egoïstische en egocentrische seks? Wijs is anders.
Seksuele energie is bijzonder krachtig, maar het is slechts één vorm van levensenergie. Tantra leert je heel bewust met alle vormen van levensenergie om te gaan, en focust daarom zeker niet uitsluitend op seks. Tantra leert je jouw aandacht te verleggen van opwinding; bevrediging (bijvoorbeeld een orgasme) en snel stillen van fysieke behoeften, naar sensitief zijn, liefde geven, aanraking, huidcontact, communicatie en zo meer; om heel bewust te voelen wat er te voelen valt. Bij tantra yoga gaat het om ervaren van éénheid door energetisch versmelten met de ander en het andere. Dat doe je niet zomaar even. Ook in tantra yoga moet het ego van de troon af en zich volledig in dienst stellen van …
Bij tantra gaat het dus om energie in de breedste zin des woords. Daar hoort de energie die doet leven uiteraard bij. Prana… Je komt het tegen in alles wat leeft! Inderdaad óók in jezelf én in je partner(s), onder meer rond seks, maar zoals gezegd is dat slechts één aspect. Bij tantra moet je jezelf de vraag stellen hoe jij je energetisch verhoudt tot jezelf, je partner(s) en de rest ofwel tot alles wat leeft; inclusief dieren, bomen, “bloemetjes en bijtjes”, muggen en kroos. En omgekeerd… hoe verhoudt alles wat leeft zich tot jou? Het is immers allemaal één! En jij bent daar een deel van. Yogi’s die zich met tantra bezig houden, geloven dat transcedentie ervaren kan worden door intimiteit met al wat is en leeft. Het lichaam speelt daarbij een belangrijke rol, omdat je het kunt beschouwen als een zender / ontvanger van energie, waarmee je in contact staat met alles en allen om je heen, omdat alle lichamen zenders/ontvangers van energie zijn. En realiseer je daarbij dat alles wat je met je lijf aan kunt raken zelf ook een lichaam IS. Denk dus niet niet alleen aan menselijke lijven. Laatstgenoemde zijn om diverse redenen wellicht het meest voor de hand liggend – vooral die van de andere kunne – maar als je het daarbij laat, mis je het meeste.
Bomen hebben óók lichamen, net als alle zoogdieren, insecten en vissen. Alles wat op aarde leeft heeft een lichaam. Zelfs niet levende objecten hebben een lichaam, zoals rotsblokken, bergen en rivieren. De planeet aarde kun je probleemloos een lichaam noemen, net als de zon, de maan en als alle andere hemellichamen. Met levende lichamen kun je gemakkelijker contact maken dan met levenloze, maar dat laatste kán wel als je je realiseert dat werkelijk alles energie is. De zon bijvoorbeeld, is de belangrijkste leverancier van energie voor alles en iedereen in het hele zonnestelsel! Een goede tantra-oefening is bijvoorbeeld het heel bewust ontvangen van zonlicht op je blote vel en het ervaren van de wind die om jou heen speelt. Kost niets, en daarvoor heb je niemand nodig.
Durkje Oort zegt
Ik ben nieuw mbt de boeddhistische leer. Ben erg geinteresseerd.Ik worstel met het stukje egocentrisch verlangen of de mogelijke implicatie dat de sek/sexualiteit tussen twee geliefden egocentrisch zou zijn of kunnen zijn. Het is mijns inziens, en dat is waarschijnlijk onjuistt gedacht, een wisselwerking tussen geven en ontvangen, met wederzijdse instemming, respect, eerlijkheid, openheid. Ik lees in diverse artikelen de angst voor verslaving, het overschrijden van grenzen, alsof de mens zich niet zou kunnen bedwingen,en idd er zijn mensen die dat om diverse redenen niet kunnen,maar aan de andere kant zij n er ookmensen die dat wel kunnen, of er over na te denken of er eerlijk en open ocer te zijn. De liefde , vind ik, mag gevierd worden.De liefde voir partner, kind,vrienden, familie, enzovoort. zons lichaam is ons gegeven om er ook van te genieten. Misschien ligt het asn mij, ik heb veel te leren en weet niets.Toch denk ik dat er angst in meespeelt.Dat men door verbinding met zichzelf en de ander doelen van de bieddgistische leer uit het oog verliest.Waarom dekze houding hierin, terwijl de leer zulke mooie punten aanraakt/ uitlegt… ik begrinp het niet….
Jasper zegt
Een heel fijn artikel en voor iemand die nog onderweg is en op zoek is dit een prettig betoog dat goed uitlegt wat tantra wel kan zijn als je geen zin hebt om in een tantra dat synoniem staat voor seks terecht te komen. dank!
Ronald Boerkoel zegt
Mooi geformuleerd, inderdaad ALLES is energie, en de mens is een willekeurig stukje geconcretiseerde energie, en dat vervolgens helemaal “vergeet” dankzij de werking van het ego. Wat ik mis in dit verhaal is het volledige antwoord op de gestelde “cruciale vraag”. Dat mag dan de zogenoemde directeur zijn die het ego aanstuurt, maar hoe doet hij dat dan? Misschien komt het antwoord nog in de vervolgaflevering, maar naar mijn idee gaat het om het vinden van balans in je eigen behoeften in balans met de behoeften van andere levensvormen. Immers alles in de schepping is op zoek naar balans en evenwicht, bij levende wezens primair gericht op overleven, secundair op de wellicht oneindige bevredigingsmogelijkheden in allerlei vormen? En kun je dit dan terug vinden in tantra yoga? Ik ben benieuwd naar deze verdere mooie uiteenzetting!
robq zegt
Als iemand exact weet wie en hoe de directeur is dan lees ik dat graag. Er zijn wel een hele boel kandidaten die elkaar vaak overlappen en staan voor de continue verandering die misschien alles (of toch minstens het leven?) stuwt in het universum? Enkele voorbeelden:
• Anicca in het boeddhisme als continue vloeien en dus meer dan als geboorte en sterven.
• De Indische Raja’s die voor stuwing staan.
• Het Chinese Qi in sommige van zijn betekenissen.
• Ook Ying en Yang in de Dao maar dat ligt nog iets anders en vraagt langere uitleg.
• De onbewogen beweger van Aristoteles en later oa ook Thomas van Aquino.
• De ‘wil’ van Schopenhauer. Sinds het recente boek van Bernardo Kastrup weer volop in de kijker (Decoding Schopenhauer’s Metaphysics).
• …
Dit is maar hoe mijn systeempje het ziet, een andere insteek is immers ook mogelijk.
DHARMAPELGRIM zegt
Op de vraag wie ‘de directeur’ is, of wat, krijg je geen geschreven of gesproken antwoord. Reden: ieder geschreven of gesproken antwoord schiet aan het doel voorbij. Het is – zoals in eerder gezegd – als met stilte. Je kunt niks over stilte zeggen of schrijven zonder haar te verbreken. Het antwoord ligt in het ervaren. Zo ook de vraag naar ‘de directeur’. Het antwoord komt met de ontmoeting.
robq zegt
Volledig akkoord. Maar tegelijk is dit antwoord ook cryptisch voor anderen die dit nog niet ervaren hebben. En voor hen probeert mijn systeem toch een ‘bijna omschrijving’ te geven die inderdaad op het moment dat je het schrijft of uitspreekt fout gaat. Dit is wel vaker een dilemma voor me. De ervaring gewoon beleven of toch er iets proberen over te vertellen op een wijze die toch een tip van de sluier oplicht? Mijn mystiek wezen of de wetenschapper die ook in dit lichaam huist?
DHARMAPELGRIM zegt
Het probleem met bijna omschrijvingen ligt in de betekenis van ‘bijna’.
Henk van Kalken zegt
Tantra is een zeer geavanceerde methodiek (bij gebrek aan een beter woord). Krachtig, buitensporig. Tantra, of vajtayanaboeddhisme, is uitermate nauwkeurig. Het is in feite een geheime leer. Westerlingen die ’tantraweekeinden organiseren waarbij de orgasmes je om de oren vliegen maken zich in de ogen van de werkelijke beoefenaren ronduit belachelijk – afgezien van het feit dat deze ‘beoefening’ ook nog eens niet zonder gevaar is. Tantrabeoefening is alleen mogelijk na het volledig begrijpen van het hinayana, mahayana en vajrayana. Het heeft niets met seksualiteit te maken, al kan seksualiteit alles te maken hebben met tantra. Tantrabeoefening zonder zeer goede begeleiding is als zonder de geringste ervaring aan wildwaterkanoën doen.
Je moet hierin zeer behoudend te werk gaan, na het afronden van voorbereidende praktijken. Onder leiding van een vajra-meester, die kan werken met de Vijf Elementen en die toegang tot de kosmische wereld heeft. Tantra is géén zinvolle vrijetijdsbesteding of een manier om je seksleven een boost te geven.