Bijna iedereen zat dus te slapen. Zelfs de Japanners, die de Roshi natuurlijk wel gewoon konden verstaan. Japanners beschikken namelijk over het verbluffende vermogen om bij dit soort gelegenheden meteen en en masse in slaap te vallen. En trouwens ook om allemaal tegelijk op precies het juiste moment weer wakker te zijn, en dan – zogenaamd aandachtig luisterend – weer rechtop te zitten.
Bertjan Oosterbeek
Sogenji desu: KAIRO
In Sogenji veranderde iedereen daarom dan ook langzaam maar zeker in een Michelin-mannetje. Want zolang je er maar niks van zag, mocht je net zoveel kleren dragen als dat er onder je samugi (zenpak) paste. En dat was best veel.
Sogenji desu: ROHATSU
En dat kostte zoveel kracht, dat ik op een gegeven moment de linkerhelft van mijn gezicht niet meer voelde. Ik had toch geen hersenbloeding!? Zou de ene kant van mijn gezicht nu slap naar beneden hangen?
Sogenji desu: TAKUHATSU
Hoewel de meeste Japanners – of ze nu wel of niet iets gaven – buitengewoon vriendelijk waren, was er toch ook wel een aantal die met wilde armgebaren duidelijk maakte dat ze niet gediend was van zo’n schreeuwende monnik op de stoep…
Sogenji desu: KUFU
“En… wat heeft zo’n jaartje in een Japans zenklooster je nou gebracht?”
Sogian Desu: NENGE MISHO
Al dat gestudeer leidt uiteindelijk tot niks. Want hoe meer je loopt te denken en te analyseren, of mooie verbanden probeert te leggen, des te meer dénk je te begrijpen.
Sogenji desu: SANZEN 2
Het eerste wat ik van de Roshi leerde was ‘niet denken’. Dat is overigens iets anders dan ‘geen gedachten hebben’. Zoals ons hart gemaakt is om voortdurend bloed in ons lijf rond te pompen, zo zijn onze hersenen gemaakt om voortdurend gedachten te produceren.
Sogenji desu: SANZEN
Bertjan Oosterbeek verbleef een jaar lang in een Japans klooster. ‘Wat dus het eerste was dat ik leerde van sanzen? Buigen natuurlijk!’
Sogenji desu: OSESSHIN
Zodra ik dát in mezelf hoorde, kwamen – alsof er in mijn hoofd van twintig radio’s tegelijk de volumeknop omhoog gedraaid werd – al mijn gedachten weer terug. Opeens was ‘ik’ er weer. Of was het omgekeerd en was ‘ik’ weer weg?
Sogenji desu: KUYO
En hoeveel ui we ook aten – uiensoep, uientaart, gevulde ui, door de pasta, over de aardappels met kaas – het was niet te voorkomen dat we uiteindelijk toch nog met zo’n vijfentwintig dozen half vergane uien bleven zitten.
Sogenji desu – Koban
Ik begreep meteen dat ik me weer eens enorm had zitten aanstellen. Voor niks, want er was niks of niemand om de schuld te kunnen geven. Alles wat ik hier deed was enkel en alleen mijn eigen verantwoordelijkheid.
Sogenji Desu – Shu Jo Mu Hen…
Ik herinner me nog goed de eerste keer dat ik – net terug uit Japan – over de Oudegracht in Utrecht liep. Al die strakke, verkrampte, in zichzelf gekeerde gezichten die ik daar zag, ik had dat nog nooit zo helder en duidelijk ervaren
Sogenji – teihatsu
– “En…ga je vandaag je hoofd scheren?” vroeg Marloes me die ochtend, net voor het ontbijt. – “Hoezo?” vroeg ik. – “Nou, vandaag is het teihatsu…”
Sogenji, de sangha
Sogenji staat bekend om het grote aantal westerlingen dat hier bij zenmeester Shodo Harada Roshi zen komt studeren. Of misschien is ‘beoefenen’ wel een beter woord.
Sogenji desu – gaitan
Nog geen twintig tellen later ging het belletje dat het einde van de periode aankondigde. ‘Verdomme,’ dacht ik, ‘als ik nou nog twintig seconden had volgehouden…’
Sogenji Desu, de aankomst
Bertjan Oosterbeek. ‘Het klinkt misschien onwaarschijnlijk, maar ik had me eigenlijk nooit gerealiseerd dat ik in een echt zenklooster terecht zou komen.’
Sogenji, Sogenji Desu…op een loopbrug in Japan
En daar stond ik dan, in de verzengende hitte bovenop een loopbrug ergens in Japan. Mijn kloosterleven begon.
Bertjan Oosterbeek naar Japans klooster, introductie
Bioloog en filosoof Bertjan Oosterbeek bracht in 2011-2012 een jaar door in het zenklooster Sogenji (Okayama – Japan) om zen te studeren bij zenmeester Shodo Harada Roshi.
Opa onder het afdakje
‘Op zulke momenten zie ik meteen ook weer mijn opa zitten. In zijn leren fauteuil in de hoek bij het raam, met de asbak binnen handbereik.’ Omslagfoto copyright Joop Ha Hoek.
Meeste oude jaargangen BD beetje bij beetje weer in te zien –negentien-
En vanaf vandaag 30 januari zijn de columns van Bertjan Oosterbeek over zijn verblijf in het Japanse klooster Sogenji weer her-gepubliceerd.
Sogenji desu: ROSHI
Na de sutra keek de Roshi Sogen ineens recht in de ogen, een paar seconden lang. Zonder verder iets te zeggen, maar met een sarcastisch, bijna duivels glimlachje om z’n mond.
‘Nee, Sogenji was best pittig, maar toch zeker niet zo erg als de hel!’
De één schept altijd veel te veel op bij het eten, de tweede maakt nóóit de Wc’s schoon, de derde zit bij zazen de hele tijd te slapen, de vierde moet altijd per se het laatste woord hebben… stelletje idioten, snappen ze dan niet wat ‘zen’ is?!?
‘Goodbye Bertjan… don’t forget to shine!!!’
Dit was het laatste verhaal uit de serie ‘Sogenji desu…’
Toen gaf ze me nog een laatste hug en zei ze:
– ‘Goodbye Bertjan… don’t forget to shine!!!’
En inderdaad: misschien is het wel zo eenvoudig.
Sogenji desu: SATORI
Als je vals wordt beschuldigd, als je goede reputatie te grabbel wordt gegooid en je een klein, hulpeloos kindje dat niet van jou is in je handen gedrukt krijgt, dan is je eerste reactie toch om voor jezelf op te komen?
