De rest van je leven ligt voor je. Hoe lang die rest nog duurt, is niet belangrijk. Het enige dat telt, is wat jij besluit met die rest te doen. Het gaat niet om de kwantiteit, maar om de kwaliteit van je bestaan, vanaf nu. Wat heb je aan extra leef-tijd (dat streepje heb ik hier expres neergezet!) wanneer het niet gevuld is met iets dat de moeite waard is? Maak je dus niet druk om tijd. Tijd is relatief. Dat houdt in dat het op zichzelf niet eens bestaat. Het is afhankelijk van veranderingen. Waar nooit iets verandert, bestaat geen tijd.
Puntje puntje puntje dagen
Ondertussen ben ik ook weemoedig. Ik herinner mij dat mijn moeder op 24 december iets voor 5 uur ’s middags de radio aanzette. We woonden in Düsseldorf (Kirchfeldstrase) en het werd buiten al donker. Om 5 uur begonnen de kerkklokken te luiden: het begin van Heiligenabend. Een uur lang klonken er door de radio de mooiste kerstliederen. En vader stak voor het eerst de echte kaarsjes in de kerstboom aan. Er stond voor de zekerheid een emmer water naast!
Onvoorstelbaar?
Het idee van een hemel voorbij de randen van het universum is simpelweg onhoudbaar. Net zo onhoudbaar als het idee van een hel ergens onder het aardoppervlak. Als je wil weten wat zich onder je voeten bevindt, kun je naar IJsland gaan om daar kennis te nemen van wat vulkanische krachten zijn, of anders ga je maar op vakantie naar Italië, het land met de vulkanen Etna, Vesuvius, Stromboli en de onrustig slapende supervulkaan Campi Flegrei.
Liefde en de top 20.000
Binnenkort gaat de Top 2000 weer de ether in, of de (glasvezel)kabel. Het meest bezongen thema is waarschijnlijk weer ‘de Liefde’ in allerlei verschijningsvormen. Ik ga nu die top 2000 niet fileren en alle songs sorteren op inhoud, maar ik weet bijna zeker dat Eros (de liefde die voortspruit uit seksueel verlangen) weer het meest voorkomt.
Vergeven en vergeten
Vergeten maakt je kleiner
Je brokkelt af, beetje bij beetje
Over de Lotus-soetra (slot)
Tot slot nog dit: De Lotus-soetra en eigenlijk alle soetra’s die we kennen, zijn gedateerd. Ze zijn geschreven in een andere culturele omgeving, in een andere taal, voor andere mensen dan de Nederlandse. Tegelijkertijd is de boodschap bestemd voor alle tijden, alle culturen, alle mensen. De vertaling, uitleg, aansporing en realisatie is gelegen in het hart.
Over de Lotus soetra (47) – alomvattende deugd
Ben en blijf ik dan voortdurend in verbinding met een gemeenschap van mensen die trouw zijn aan …? Dat hangt er maar vanaf hoe je zo’n gemeenschap voor je ziet. Een sangha van louter boeddhisten? Nee. Ben ik geen lid van. En van andere gemeenschappen met speciale regels en zo? Ook niet. Ik heb het in mijn leven wel geprobeerd hoor, ergens bij te (willen) horen, maar ik was of te jong, of te oud, of te weinig dit dan wel te veel dat en soms waren er wat bezwaren tegen zus of voelde men te weinig enthousiasme voor zo. Kortom: ik ben een loslopende pelgrim geworden die niet bij een of ander select clubje hoort. Toch voel ik mij diep en diep verbonden met de grote anonieme gemeenschap van mensen over de hele wereld die het beste voor hebben met alles wat leeft.
Over de Lotus-soetra (46) – voorbeeld doet volgen
De ongeloofwaardigheid ligt er in de Lotus-soetra zo duimendik bovenop dat ik alle verhalen daarin beslist niet letterlijk neem. Volgens mij zijn de verhalen die in het Joodse, Christelijke en Islamitische geloof rondgaan niet ongeloofwaardig genoeg, waardoor er nogal wat mensen zijn die denken dat ze wel echt waar zijn. En daar begint dan de ellende, want als je gelooft dat je ongeloofwaardige verhalen toch letterlijk moet nemen, mis je de werkelijke betekenis ervan. En die betekenis is niet in woorden te vatten. En ik ga daar nu ook geen poging toe doen. Ik zou op Tijl Uilenspiegel lijken, die een zak openhield om die met zonlicht te vullen.
Dharmapelgrim – Over de Lotus-Soetra (44) – ollekebolleke
De Lotus-soetra wijdt een hoofdstuk aan dharani’s, een onvertaalbaar begrip, dat ondanks de onvertaalbaarheid toch vertaald wordt, omdat menigeen het tegenwoordig algemeen noodzakelijk vindt de betekenis van een begrip te kennen. Vooruit dan maar: een dharani is een bezwering (luidt de vertaling); een lange mantra (luidt een andere vertaling); een boeddhistisch gezang (luidt weer een andere vertaling); een te reciteren geheugensteun (vertaling nummer zoveel). Ik noem het gewoon een ollekebollekerebusollekeollekebollekeknol.
Over de Lotus-soetra (45): Barmhartigheid
Je hoeft maar naar het nieuws van de afgelopen tijd te kijken: Congo, Jemen, Oekraïne, Gaza, en alle andere godverlaten oorden hebben allemaal barmhartigheid nodig. Maar je hoeft daar niet eens naartoe. Welnee. Iedere stad, ieder dorp, iedere buurt heeft eigen noden en behoeften. Je kunt overal een van de duizend armen van Quanyin zijn. In jouw eigen straat, jouw eigen rijtje huizen, jouw eigen woning! Dat is wat de Lotus soetra jou (en mij) leert.
Over de Lotus-soetra (43): Shapeshifter
De Lotus-soetra wijdt een heel hoofdstuk aan de bodhisattva met de heerlijke stem. Deze bodhisattva verblijft in een heerlijk domein waar de christelijke hemel een beetje armoedig bij afsteekt. Tenminste, wanneer je afgaat op de omschrijving ervan. Om een lang verhaal kort te maken: deze bodhisattva is een shapeshifter.
Over de Lotus-soetra (42): Moeder van alle wijsheid
Hoe beter ik ‘de moeder van alle wijsheid en alle heiligheid’ leer kennen, hoe meer ik meen te verstaan dat ik haar niet letterlijk mag nemen. Neem bijvoorbeeld het stukje tekst dat verhaalt over een bodhisattva die zichzelf in brand steekt en daarna wel 1200 jaar lang blijft fikken. Dat gaat natuurlijk nooit over een brandend fysiek lijf. Los van het feit dat het nooit zolang blijft branden, is het ook nooit bedoeld geweest om letterlijk navolging te krijgen. Dat sommige boeddhistische monniken dat wél deden (o.a. in Thailand, Vietnam, Tibet) en zichzelf eerst met benzine overgoten en daarna demonstratief ‘offerden’ is diep en diep tragisch.