Door te zeggen dat alle witte mensen racistisch zijn, is zenleraar Angel Williams zelf een raciste en is het moeilijk om te begrijpen wat zij haar publiek te verwijten heeft. Zij komt echter uit een land waar dominees niets anders doen dan hun publiek met wilde kreten bestoken, wat dan meestal met een enthousiast ‘halleluja’ wordt beantwoord.
Zin en onzin
In mijmeringen en gesprekken borrelt regelmatig de vraag naar de zin van het leven op. Veel mensen denken dat die zin er al is en dat je die gewoon nog even moet zien te vinden. Vaak lees je slimmigheidjes zoals: ‘de zin van het leven is de zin in het leven’. Woordspelletjes hebben een grote aantrekkingskracht. Het lijkt soms dat je met taal kunt toveren, dus ook de zin van het leven uit een woordspeling kunt halen.
De smokkelaar
In 2003 kreeg de westerse boeddhistische lama Ole Nydahl een ernstig ongeluk bij het parachutespringen. Het was zijn 88e sprong en hij had besloten in lotuszit te springen. Hij wist niet dat je dan veel sneller valt dan wanneer je je armen en benen spreidt. Op het laatste moment wist hij de parachute nog open te krijgen, maar hij maakte toch een behoorlijke smak. Hij lag weken op de intensive care, maar kwam er weer bovenop.
Wie geen hoofd heeft, kijkt niet scheel
De filosoof Maurice Merleau-Ponty (1908-1961) merkte eens op dat we allemaal gewend zijn om scheel te kijken, we zien dubbel! We kijken als het ware met één oog naar een ding zoals het aan ons verschijnt, maar met het andere oog zien we het ding zoals we denken dat het is.
De kroning van Eisenstein
Het Coronavirus herinnert volgens de Amerikaanse schrijver Charles Eisenstein aan de goede oude tijd waarin de dreigingen van besmettelijke ziekten konden worden afgewend door de moderne geneeskunde en hygiëne. Deze tijden zijn volgens hem voorbij, zo schrijft hij in zijn recent verschenen essay “The Coronation”. De regeringen zijn volgens hem ditmaal in hun nopjes met het virus.
Het sublieme
Stel je voor dat je op een avond even alleen bent op een balkon of in een tuin. Je kijkt naar boven, de hemel is helder en bezaaid met sterren. De sterren flonkeren, er zijn kleine en grote, heldere en minder heldere sterren. Je realiseert je hoe veraf de sterren moeten zijn en de hoeveelheid ervan doet je duizelen. Je realiseert je hoe klein je bent tegenover dat machtige uitspansel, een stofje zonder enige betekenis.
Schemerwoorden
In 2013 kwam een vertaling uit van de boeddholoog Paul van der Velde van een verzameling boeddhistische poëzie die dateert uit het einde van het eerste millennium. Het gaat om liederen die gecomponeerd werden door adepten in de boeddhistische meditatiemethodes, de zogenaamde siddha’s, waarin ze hun verlichtingservaring op een symbolische manier uitdrukten. Het gaat hier om de zogenaamde Caryāgīti, korte liederen van hooguit 20 regels.
Stilte in de storm
Boeddhadag/Boeddhafestival Rotterdam: ‘Het komt niet vaak voor dat 12 totaal verschillende boeddhistische groeperingen zo harmonieus samenwerken en samen een dergelijk evenement tot stand brengen. De organisatoren hebben in de loop der jaren heel veel plooien moeten gladstrijken.’
Boeddhisme en tàijí
Kun je boeddhisme combineren met tàijí? Het lijkt aantrekkelijk, maar het is in weinig retraites echt aan de orde. Het komt alleen in China regelmatig voor. Natuurlijk kun je in veel meditatiecentrum wel een tàijí-cursus volgen, maar meestal wordt dat niet gecombineerd met vipassana of zen.
Zen en Dzog Chen
Norbu vergelijkt terecht het optreden van de Boeddha in de Mahāyāna- en tantrateksten met dat van een Bollywood-acteur. In elke tantra en mahāyāna-sutra treedt de Boeddha in een andere goddelijke setting op, de ene nog fantastischer en absurder dan de andere. Het boeddhisme is door de op hol geslagen fantasieën van de Indiërs een echt Bollywood-boeddhisme geworden.
De kerstballen van de Boeddha
De vraag naar de relatie tussen boeddhisme en het kerstfeest heeft natuurlijk niet alleen een pragmatische aspect. De gedachte die er achter zit is dat het kerstfeest een soort christelijke ritueel is, terwijl het boeddhisme een andere religie is. Je zou als het ware een soort verraad plegen door kerstmis te vieren. Het is eigenlijk een soort vreemd gaan.
De leegte van de Hartsoetra
Hier, Śāriputra, is vorm leegte leegte juist is vorm, vorm bestaat niet zonder leegte, leegte niet zonder vorm. Wat vorm is, is leegte. Wat leegte is, is vorm. Dit geldt net zo voor gevoel, kennen, disposities en bewustzijn.
Saskia Kalb: De schoonheid van angst
Helaas heeft Kalb van het boeddhisme niet veel begrepen, blijkbaar is haar enige bron het boekje van Chögyam Trungpa ‘Smile at fear’. Dat blijkt ook uit de nogal gepsychologiseerde uitleg van de angst als een pijnscheut van het ego. Het ego is fragiel en eenzaam en het verstand heeft dat door, vandaar onzekerheid en angst. Volgens Kalb is het ego in het boeddhisme dus een soort interne ruzie.
Geluk heeft geen oorzaak – maar kan ontdekt worden door verbinding
Het viel me op dat deze korte monologen een soort rituelen waren. Ze lijken op de getuigenissen die in Evangelische kringen gebruikelijk zijn en op het ‘sharen’ (in vertrouwen mededelen) dat in de V.S. een vast onderdeel is van elke groepstherapie.
Madhyamaka and Yogācāra, bondgenoten of rivalen?
Mensen die niet geloven in wat anderen geloven dat je hoort te geloven, worden vaak nihilisten genoemd.
De man zonder hoofd
Hoe moeten we echter de koploze ervaring begrijpen? Douglas Harding beschrijft hem accuraat: hij stopte even met denken en daarna ontdekte hij dat hij geen hoofd had.
Parijs – De gouden legende – het leven van de Boeddha als thema
De Boeddha zelf zou niet erg blij geweest zijn met al deze beelden en afbeeldingen. Zoals hij zelf zegt is hij zijn persoonlijke identiteit ontstegen en behoort thatāgatha genoemd te worden, iemand geworden die tot de waarheid is gekomen
Wegen naar de vrijheid deel 4 – vrijheid en boeddhisme
Het dilemma is dat we van willen onvrij, dus ongelukkig, worden maar dat we er niet mee kunnen ophouden. Wat de Boeddha ontdekte, was dat je een wil kunt hebben die zichzelf niet wil.
Wegen naar de vrijheid deel 3 – de oorzaken van de vrijheid
Oorzaak en gevolg maken met andere woorden deel uit van onze interpretatie van de werkelijkheid, niet van de werkelijkheid zelf. De werkelijkheid zelf, die Kant het ‘Ding an Sich’ noemde, kunnen we niet kennen, omdat we vanaf onze geboorte al afhankelijk zijn van onze gebrekkige zintuigen en een verstand dat de indrukken ervan aan elkaar moet passen om er chocola van te maken.
Wegen naar de vrijheid deel 2 – De vrije wil
Harris heeft echter meer pijlen op zijn boog. Zo beschrijft hij dat bij verschillende experimenten blijkt dat als iemand voor een keuze gesteld wordt, er al ongeveer ⅓ seconde van tevoren hersensignalen kunnen worden waargenomen die aangeven wat hij gaat kiezen. Als we bijvoorbeeld een schaaltje met verschillende bonbons krijgen aangeboden, weten onze hersenen al welke we gaan kiezen voordat wij onze keuze gemaakt hebben.
Wegen naar de vrijheid deel 1 – De kosmische grap en het existentialisme
Omdat ieder mens in wezen bewustzijn is, is iedereen vrij. Iedereen bestaat op de manier van vrij te zijn. Vrijheid is echter volgens Sartre niet behaaglijk, het roept angst op, daarom probeert iedereen zich een plaats te veroveren tussen de dingen. Het streven van een mensenleven is om iets te worden, iets waarvoor mensen bewondering hebben, iets dat in de media wordt geroemd. Daartoe moet je het beste uit jezelf halen.
Toevlucht en bekering – wat is bekering eigenlijk?
‘De toevlucht is de bevestiging van een bekering. Bekeringen zijn erg belangrijk bij het proces van verlossing, ook in het boeddhisme. Je kunt bekeringen op verschillende manieren in soorten onder verdelen. Het onderscheid tussen inkeer en ommekeer is interessant, want het toont aan dat er twee verschillende strategieën zijn om tot verlossing te komen: ontdekking of zuivering.’
Toevlucht en ritueel
Blijkbaar wordt het opgeven van onzekerheid bewerkstelligd door het ritueel, maar hoe is dit mogelijk? Als die zekerheid een illusie is, dan valt er niets op te geven. Om in te zien dat de zekerheid een illusie is, is er een bekering nodig, geen verplichting.
De toevlucht in Bodhgaya
Hij keek ons daarbij met een soort vertrouwelijke blik aan, alsof hij wilde zeggen: ‘Kijk, ik ben ook lid van de club daarom moeten we elkaar steunen’. Mijn echtgenote was hem in de tweede en derde regel al bijgevallen, want ze houdt van meezingen. We gaven hem een paar roepies en tevreden keerde hij zich om, om hetzelfde toneelstukje op te voeren bij groepjes toeristen een eindje verderop.
