Tien grote energie- en industriebedrijven in Nederland krijgen samen elk jaar gemiddeld € 8,8 miljard aan fossiele subsidies. En dat terwijl ze gevaarlijke klimaatverandering veroorzaken en amper verduurzamen. Dat blijkt uit een inventarisatie van onderzoeksbureau Profundo in opdracht van Milieudefensie. Donald Pols, directeur van Milieudefensie: ‘Deze miljarden zijn slechts het topje van de ijsberg aan klimaatcrisis-vergrotende subsidies. Maar het is evengoed een enorm bedrag dat de Nederlandse overheid jaarlijks overmaakt aan een selecte groep grote vervuilers en hun aandeelhouders.’
Vandaag wordt de nieuwe Tweede Kamer geïnstalleerd. Milieudefensie wil dat de politiek daadkracht toont en fossiele subsidies voor grote vervuilers afbouwt. Te beginnen bij het afschaffen van alle vrijstellingen onder de energiebelasting en de belasting- en accijnsregelingen. Ook moet een nieuw kabinet ervoor zorgen dat grote vervuilers niet nóg meer extra klimaatgeld ontvangen. Milieudefensie pleit er daarom voor om bedrijven zonder goed klimaatplan geen subsidie te geven.
In het klimaatakkoord van Parijs spraken landen af hun fossiele subsidies af te bouwen. Nederland beloofde in 2016 om per 2025 de fossiele subsidies gestopt te hebben. Maar de Nederlandse overheid geeft jaarlijks nog steeds € 39,7 tot € 46,4 miljard aan fiscale voordelen aan vervuilende bedrijven voor de productie en het gebruik van fossiele brandstoffen. Eerder kwamen SOMO, Oil Change International en Milieudefensie al uit op een totaal van € 37,5 miljard.
Grote vervuilers
Profundo heeft nu berekend hoeveel fossiele subsidies de Nederlandse overheid per jaar geeft aan Shell Nederland, Dow Benelux, Yara Sluiskil, ExxonMobil Benelux, BP Nederland, DSM Nederland, LyondellBasell, RWE Benelux, Tata Steel en Uniper Benelux. Deze 10 grote energie- en industriebedrijven staan op de Klimaatcrisis-Index van Milieudefensie. Zij hebben een enorme uitstoot en hun klimaatplannen zijn niet in lijn met het klimaatakkoord van Parijs.
De bedrijven ontvingen sinds het klimaatakkoord van Parijs samen gemiddeld € 8,8 miljard per jaar. Dat is ruim 4 keer zoveel als het bedrag dat de overheid in 2025 vrijmaakt voor armoedebestrijding.
25 regelingen voor 10 bedrijven
De 10 bedrijven profiteren van maar liefst 25 fossiele subsidieregelingen. Het grootste deel van de subsidies bestaat uit vrijstellingen en belastingkortingen. Over het algemeen geldt dat hoe meer energie grote bedrijven verbruiken, hoe meer voordelen zij krijgen. Ter illustratie: terwijl veel huishoudens worstelen met hoge gasprijzen, ontvangt Yara Sluiskil een korting van ruim 1 miljard euro per jaar op zijn gasverbruik.
Sommige regelingen gelden slechts voor één of een paar grote vervuilers. Denk aan de regeling voor het gebruik van kolen voor staalproductie (duaal gebruik van kolen), goed voor zo’n € 61 miljoen per jaar. Van die regeling profiteert alleen staalfabrikant Tata Steel.
Fossiele cadeautjes
Van de onderzochte bedrijven heeft Shell Nederland het meest geprofiteerd van fossiele subsidies (minimaal € 2,1 miljard per jaar). Daarna volgen Dow Benelux (€ 1,6 miljard), Yara Sluiskil (€ 1,2 miljard) en ExxonMobil Benelux (€ 1,1 miljard). Al deze bedrijven boekten de afgelopen jaren miljardenwinsten. De meeste van hen profiteerden van de energiecrisis.
Donald Pols: ‘Een enorme bak fossiele subsidies gaat naar 10 grote vervuilers. En diezelfde grote vervuilers staan tijdens de formatie weer vooraan bij het verdelen van de miljarden. Dat mogen we niet laten gebeuren. De politiek heeft jarenlang alles gedaan om grote vervuilers financiële voordelen te geven. Het is nu aan de nieuwe Tweede Kamer om rechtvaardig beleid te voeren. En dus om snel een einde te maken aan de fossiele cadeautjes voor fossiele grootverbruikers.’
