Wanda Sluyter breekt met Zen.nl

De huidige vestiging van Zen.nl Eindhoven wordt opgeheven. Om een aantal redenen zet de Eindhovense zenleraar Wanda Sluyter een punt achter de samenwerking met de franchiseorganisatie. Samen met Michel Berkelaar begint zij onder de naam Zen Centrum Eindhoven in de voormalige lichtstad een nieuw centrum voor zenbeoefening.

Er is geen concurrentiebeding tussen Sluyter en Zen.nl., beiden hebben de handen vrij. Sluyter zegt te verwachten dat na augustus dit jaar, als er een overdracht tussen beide organisaties heeft plaatsgevonden en zaken zijn afgehandeld, Zen.nl een nieuwe vestiging in Eindhoven zal beginnen. Afhankelijk daarvan verwacht zij dat dat Hans Lassche, momenteel leraar bij Zen.nl Eindhoven, de beslissing neemt bij welke van de twee organisaties hij zal gaan lesgeven. Wanda zal de jarenlange samenwerking met zenleraar Dick Verstegen voortzetten.

Sluyter zegt dat veel mensen haar beslissing om te breken met Zen.nl zullen toeschrijven aan de commotie over het al of niet geautoriseerd zijn door de Japanse zenleraar Sokun Tsushimoto Roshi van Rients Ritskes, de oprichter van Zen.nl. Een kwestie die boeddhistisch Nederland al ruim een maand bezighoudt. Sokun ontkent dat hij de Fries heeft geautoriseerd. Ritskes blijft volhouden-afgelopen zaterdag nog in een uitzending van de BOS-radio, dat hij van Sokun toestemming heeft gekregen, of in ieder geval de indruk had om als zenleraar aan de slag te mogen gaan.

Sluyter: ‘Maar eigenlijk is met de oprichting van het Kwan Yinhuis, drie jaar geleden, al een begin gemaakt met het ontwikkelen van de gedachte om Zen.nl te verlaten. Met het Kwan Yinhuis gaf ik mijn manier van zenbeoefening al aan en die loopt niet parallel met die van Zen.nl. Het geharrewar tussen Sokun en Rients over het feit of Rients wel of niet een geautoriseerd leraar is, was de befaamde druppel die de emmer deed overlopen. Ik heb geen zin in kwesties en wil me kunnen richten om waar het om gaat: de beoefening van zen. Niemand weet wat er tussen Sokun en Ritskes is afgesproken en voorgevallen. Het gaat om een interpretatie van woorden. Maar ik heb helemaal geen behoefte om me aan wie ook te conformeren.’

Wanda zegt de vertrouwelijkheid van de omgang met Ritskes en de gevoerde gesprekken te willen respecteren. In het kort wil zij wel aangeven wat haar motivatie is geweest om te breken met Zen.nl. Een maand geleden, zo zegt ze in een gesprek met het Boeddhistisch Dagblad, kwamen drie dingen samen. ‘Ik ben binnen Zen.nl, naast Rients, de leraar die het langst aan deze organisatie verbonden is. Ik heb dus niemand om mee te sparren en heb behoefte aan verdieping. Dat is het persoonlijke element. Daarnaast telt de zakelijke insteek van Zen.nl mee. Die koers is om in te zetten op steeds meer nieuwe vestigingen. Dat is niet mijn keus, eigenlijk wil ik alleen maar zitten en me niet bezig willen houden met de groei van Zen.nl. Als derde punt, ik heb moeite met het gedrag van Rients sinds de kritiek (van Sokun jh.) op diens functioneren. Ik lag al vaker in de clinch met Rients, met name over de expansiedrift. Dat zegt meer over mij dan over hem, het gaat mij veel te snel. Maar ik begrijp zijn ambitie wel.’

De uitzending van de BOS-radio afgelopen zaterdag, waarin een Ritskes te horen was die tegen heug en meug in zijn handelingen bleef verdedigen, heeft niet bijgedragen aan de beslissing van Sluyter, zegt ze. ‘Eigenlijk viel de beslissing al in april, na de sluiting van het Kwan Yinhuis. Ik vroeg me toen af: hoe nu verder? Blijf ik actief binnen Zen.nl? Het persbericht van de organisatie van begin april (waarin Zen.nl aankondigde dat Rients Ritskes brak met de Japanse traditie)  gaf het antwoord. Als ik zou blijven zou ik daarmee aangeven dat ik achter dat besluit zou staan.’

Sluyter: ‘Dat gedoe met die titels interesseert me niet. Ja, zullen sommigen zeggen, jij hebt zelf de titel osho binnen die groep gekregen. De kwaliteit van het leraarschap van Rients staat echter bij mij niet ter discussie, hij is een goede leraar.’ Sluyter zegt veel positieve reacties te hebben gekregen naar aanleiding van haar besluit om te breken met Zen.nl. ‘Ze zagen en begrepen mijn worsteling.’ Tot eind augustus, zo heeft ze met Ritskes afgesproken, komt haar naam voor op beide sites. Daarna hoopt ze in collegiale sfeer om te blijven gaan met de leraren van Zen.nl. Beide organisaties zijn in Eindhoven vrij om te doen en te laten, er zijn geen beperkende bepalingen. Sluyter: ‘Ik ga verder met de groep die ik zelfstandig heb opgebouwd voordat zelfs Zen.nl bestond.’

Wanda Sluyter (1966) is filosoof en webdesigner. Op haar 16e las ze over leven en leer van de Boeddha en besloot zich verder te verdiepen. Haar ontdekkingstocht bracht haar in contact met verschillende boeddhistische stromingen en leraren, waaronder Han de Wit (Shambhala), Vajragita en Khemasiri (Triratna), Gehlek Rinpoche (Jewel Heart), Dick Verstegen, Jeff Shore en Rients Ritskes (Zen.nl). In 2003 startte ze met een zengroep dat inmiddels is uitgegroeid tot het Zen Centrum Eindhoven. In 2010 richtte ze het Kwan Yin Huis op, een centrum waar ‘compassie, leven en werk’ samenkwamen in een voormalig klooster.

Michel Berkelaar (1959) is elektrotechnisch ingenieur en wetenschapper. Hij is werkzaam bij de Technische Universiteit Delft als projectleider. Hij begon met Zentraining in 2000 bij Dick Verstegen in Duizel en continueerde dit bij Wanda Sluyter in Eindhoven. Sinds 2005 neemt hij jaarlijks deel aan een Sesshin geleid door Jeff Shore.