Zenleraar, vredesactivist en inspirator van miljoenen mensen over de hele wereld is niet meer: Vietnamese monnik Thich Nhat Hanh overleed vorige maand op 95-jarige leeftijd in Vietnam. Hij wordt door zijn volgelingen en anderen naast de Dalai Lama gezien als één van de grote figuren in het boeddhisme. In Jacobine op 2 bespreekt Jacobine vandaag met drie gasten wie deze vredelievende man was en hoe het kan dat hij miljoenen mensen wereldwijd wist te inspireren.
Thay zoals zijn leerlingen Thich Nhat Hanh hem noemen, is bij het grote publiek bekend door het wijdverbreid maken van mindfulness. Deze aandachtoefening is vandaag de dag ongekend populair. Eveneens stichtte hij in de jaren 80 een klooster rondom het Franse Bordeaux: Plum Village. Jaarlijks bezoeken duizenden mensen deze plek om te mediteren en zich te bezinnen.
Ook Didie Schackman, voormalig Miss Nederland in 1995, werd gegrepen door deze plek en de andere lessen van deze Vietnamese monnik. Zo typeert ze hem ‘als de belangrijkste man’ uit haar leven die haar leerde om zonder oordeel naar haarzelf te mogen kijken. ‘Mijn uiterlijk was als een masker, maar van binnen was ik leeg en eenzaam. Thich Nhat Hanh’s ideeën hebben die innerlijke leegte opgevuld,’ vertelt ze presentator Jacobine Geel.
De Nederlandse hoogleraar Aziatische Religies, Paul van der Velde, prijst deze ‘elegante bruggenbouwer’ die pragmatisch te werk ging: ‘Hij zag dat in het Westen behoefte was aan niet nog meer boeken en regels maar aan stressverlichting. Meditatie was de boeddhistische praktijk die hij hiervoor aanreikte.’ Van der Velde vertelt bovendien hoe deze vredesactivist de wereld betrok met zijn boodschap van vrede toen in zijn thuisland Vietnam een oorlog woedde. Thich Nhat Hanh verzette zich hier fel tegen en deed zelfs Nederland aan in 1966 blijkt uit archiefbeelden. Martin Luther King nomineerde hem voor de Nobelprijs van de Vrede.
Tot slot vertelt Jan Veenendaal, leerling van Thich Nath Hanh, met compassie over zijn leraar die zijn leven veranderde: ‘Van een harde zakenman ben ik elf jaar geleden boeddhist geworden.’ Waar hij bij het christendom uit zijn jeugd geen aansluiting had, vond hij dat wel bij de ideeën van Thay. ‘De eenvoud raakt me, ik voel zijn boodschap vanbinnen.’ Het zette hem aan om vandaag de dag gevangenissen te bezoeken om oordeel loos daar naar binnen te stappen. Hij vertelt Jacobine de belangrijkste boodschap die hij van hem leerde bij het zien van de gedetineerden: ‘Zij zijn mij en ik ben hen.’
Jan Veenendaal schrijft wekelijkse columns in het Boeddhistisch Dagblad en sinds kort ook een blog voor Leven in Aandacht waarin hij zich wil bezighouden met het onderwerp sociaal geëngageerd boeddhisme.
Veenendaal geeft op 24 April een verdiepingsdag ‘Vrij zijn waar je ook bent’, naar het gelijknamige boek van Thich Nhat Hanh, waarin hij o.a. zijn ervaringen met mensen in detentie en mensen die een tbs-maatregel hebben gekregen deelt en wat dat met hem doet.
