De helft van de mensen die op de politieke partij Forum voor Democratie (FvD) willen stemmen, denkt dat het coronavirus bewust is ontwikkeld om burgers wereldwijd te onderdrukken. En 51 procent denkt dat corona een biologisch wapen is dat in een laboratorium is gefabriceerd. Dat blijkt uit onderzoek van Ipsos, in opdracht van Nieuwsuur.
De gematigde stemmer lijkt te zijn verdwenen na het uiteenvallen van de oorspronkelijke partij. De gegevens zijn gebaseerd op onlineonderzoek van Ipsos onder een representatieve steekproef van 1017 stemgerechtigde Nederlanders.
Onder alle Nederlanders gelooft 11 procent dat het virus bewust is ontwikkeld en 13 procent dat het een biologisch wapen is. Een deel van de Nederlanders heeft een compleet andere visie op de coronacrisis. Zo wordt de ernst van het coronavirus volgens hen bijvoorbeeld (door overheid en media) bewust overdreven om een andere agenda door te voeren.
In de uitzending van Nieuwsuur van afgelopen vrijdag zegt Baudet over het dragen van mondkapjes en geen anderhalve meter afstand houden na vorig jaar nog gepleit te hebben voor het dragen van mondkapjes: “Heel snel werd me duidelijk dat corona minder gevaarlijk is dan we in mei (vorig jaar) dachten. Ik geloof in het diepst van mijn vezels dat we van de lockdown af moeten. Er is sprake van een globalistische machtsgreep.”
Meer dan de helft van zijn kiezers (54 procent) denkt ook dat het dragen van mondkapjes kan leiden tot gezondheidsschade, soms zelfs tot kanker. Van de gemiddelde Nederlanders denkt 12 procent dat.
Ipsos onderzocht eerder het complotdenken over het coronavirus in het Verenigd Koninkrijk, in samenwerking met de universiteit King’s College in Londen. Uit dat onderzoek bleek dat een kwart (25%) van de Britse bevolking gelooft dat het coronavirus waarschijnlijk uit een laboratorium komt. Ook deze claim is op basis van het huidige bewijs en de huidige kennis over het coronavirus niet correct.
Complotdenkers
‘Berichtgeving over samenzweringstheorieën is lastig. Journalisten zijn immers zelf van nature een beetje complotdenkers. En als ze dat niet zijn, moeten zij haast wel onderdeel zijn van het complot. De pandemie is een rijke voedingsbodem voor alle mogelijke samenzweringstheorieën. Dat baart zorgen omdat zij het vertrouwen kunnen ondermijnen in de bestrijding van de coronacrisis,’ schrijft Frits van Exter, de voorzitter van de Raad voor de Journalistiek, in Villamedia, het orgaan van de Nederlandse Vereniging van Journalisten.
Journalisten kampen met dilemma’s in de berichtgeving over dit fenomeen. Hoe lang blijft het een marginaal verschijnsel waar je geen aandacht aan hoeft te besteden? En als het dat niet meer is, hoeveel ruimte geef je complotdenkers dan? Hoe voorkom je dat je het vuurtje aanwakkert?
Van Exter: ‘Maar er is nog een ander probleem. Journalisten zijn immers haast natuurlijke bondgenoten van complotdenkers. Ook zij geloven niet zomaar in de feiten, zeker niet als zij voorgeschoteld worden door lui die bij publiciteit wat te winnen of te verliezen hebben. Ook zij blijven vragen stellen, soms op zo’n manier dat mensen ervan overtuigd raken dat er iets stinkt.’
En echte samenzweringen bestaan: Watergate, de vernietigingswapens in Irak, de diesel van Volkswagen, prins Bernhard, de tabaksindustrie, de Russische trollen, Jeffrey Epstein. Dagelijks wordt de waarheid opzettelijk geweld aangedaan. En het meeste weten wij nog niet eens (dat besef is het eerste zaadje van het ware complotdenken), stelt de voorzitter.
De journalisten, die weerstand blijven bieden, hebben volgens van Exter weer een heel ander probleem: zij overtuigen niet omdat zij zelf onder verdenking staan dat zij deel uitmaken van de samenzwering. ‘Het zijn immers de media die het publiek bewust onwetend zouden houden door slaafs de regering en het RIVM te volgen. Sommige mensen zijn daar zo kwaad over dat zij journalisten op straat molesteren en met de dood bedreigen’,
Microbioloog Rosanne Hertzberger schreef in NRC dat complotdenkers een ’extreme uitwas’ van gezond wantrouwen zijn. Begrijp hoe het complotdenken ontstaat en zich verspreidt. De pandemie jaagt angst aan. Mensen zoeken online verklaringen, vinden gelijkgestemden en kunnen zich verliezen in allerlei verhalen. Complottheorieën leiden tot conflicten met vrienden, familie en levenspartners.
Spanningen
Niet iedereen denkt hetzelfde over corona en dat leidt tot de nodige spanningen in de persoonlijke levenssfeer. Socioloog Jaron Harambam, hij promoveerde aan de Vrije Universiteit op onderzoek naar complotdenkers, zegt dat ridiculiseren uit den boze is. Discussiëren over de inhoud is vaak zinloos. Volgens Jaron is het effectiever te onderzoeken waar denkbeelden bij een naaste vandaan komen en daar oprechte interesse voor te tonen. Bij mensen die vastzitten in hun eigen wereldbeeld heeft het weinig zin om nog te discussiëren over feiten, werkelijkheid en waarheid, zegt de socioloog.
Maar des te belangrijker is het volgens Harambam om te kijken wat je van de ander kan leren. Vraag daarom niet alleen naar de ideeën, maar kijk ook naar de persoon daarachter, adviseert hij. “Je moet iemand weer humaniseren. Je wil diegene zien als iemand met een geschiedenis, gevoelens en ideeën. In situaties van polarisatie zie je vaak die de-humanisering.
Piet Nusteleijn zegt
Naar alles goed luisteren. Geen partij kiezen. Weer goed luisteren. Rustig. Weer geen partij kiezen. De zaak van alle kanten bestuderen. Jezelf hardop vragen stellen tot je het plaatje echt compleet hebt. De nadruk ligt op “echt”..
Meestal nemen we een standpunt in, maken we de keuze, op een moment dat je het voor jezelf nog niet helemaal helder hebt. Je neemt dan een soort genoegen met een zienswijze die niet geheel rond is, en verdoezel je de rafelrandjes, de losse delen.
Gewoon weer wachten Blijf rustig in de storm en wacht. Stop!
Tot die ingeving…dan weet je het….Pang.