China heeft de politieke gevangene en voormalige boeddhistische monnik Jigme Gyatso (52) vrijgelaten. De man bracht zeventien jaar door in een Chinese gevangenis en verkeert in een slechte gezondheid.
Een woordvoerder van de Tibetaanse regering in ballingschap meldt dat Gyatso is teruggekeerd naar zijn geboorteplaats in Tibetaanse gebied in de noordwestelijke provincie Gansu. De woordvoerder zegt dat Gyatso vervroegd is vrijgelaten, waarschijnlijk vanwege zijn slechte gezondheid als gevolg van het leven in de gevangenis. De vrijlating wordt niet bevestigd door Chinese autoriteiten.
Radio Free Asia meldt dat de gezondheid van Gyatso ‘zeer zwak’ is’ toen hij afgelopen maandag uit een gevangenis in de omgeving van de historische hoofd van Tibet Lhasa werd vrijgelaten. Hij klaagt over problemen met zijn hart en andere lichamelijke ongemakken, die hij waarschijnlijk opliep door slechte voeding en een gebrek aan medische behandeling.
Jigme Gyatso is een van de bekendste Tibetaanse politieke gevangenen. De EU en VN, en talloze organisaties, waaronder Amnesty International, drongen aan op zijn vrijlating. Gyatso werd in 1996 gearresteerd en beschuldigd van een poging om Tibet weer af te doen splitsen van China. Hij werd veroordeeld tot vijftien jaar celstraf. Naar alle waarschijnlijkheid is hij in de gevangenis gemarteld na een gesprek met een mensenrechtenspecialist van de VN over martelingen Al gedetineerd werd zijn straf nog eens in 2004 met drie jaar verlengd, omdat hij in de gevangenis steun betuigde aan de Dalai Lama.
China zet veel middelen en mensen om het verzet onder Tibetanen tegen de Chinese overheersing te breken. De laatste massale en bloedig neergeslagen volksopstand in Lhasa en Tibetaanse regio’s was in 2008. Het lot van veel van de aangehouden demonstranten is onbekend.
Bron buitenlandse media.
ICT Nederland bericht over de vrijlating als volgt:
Een van Tibets langst zittende politieke gevangenen vrijgelaten na zeventien jaar
Eén van Tibets langst zittende politieke gevangenen, Jigme Gyatso, is na zeventien jaar vrijgelaten uit de gevangenis. Uit Tibet ontvangen afbeeldingen tonen Tibetanen die wachten om hem na zijn vrijlating op 31 maart met khatags (witte zegensjaals) te begroeten, hem respect te betonen en terug te verwelkomen in zijn thuisomgeving in het Tibetaanse gebied Amdo. Volgens omschrijvingen verkeerde hij in “zeer zwakke” staat bij terugkomst in de gemeente Sangchu (Chinees: Xiahe) in de Tibetaanse Autonome Prefectuur Kanlho (Gannan) in de provincie Gansu. Voor zijn gevangenneming in 1996 was hij een monnik in het nabijgelegen Labrang Tashikyil klooster.
Tijdens zijn gevangenschap moest de voormalige monnik Jigme Gyatso bij meerdere gelegenheden ernstige martelingen doorstaan en werd gevangen gehouden in het Gutsa detentiecentrum en ook in de Drapchi en Chushur gevangenissen in Lhasa. In 2006 werd hij in het ziekenhuis opgenomen en was niet in staat goed te lopen, blijkbaar vanwege een tijdens marteling opgelopen blessure. In 2007 werd gevreesd voor zijn leven, nadat hij over de gevangenis omstandigheden sprak tijdens een zeldzaam bezoek van de toenmalige speciale VN-rapporteur voor Marteling, Manfred Nowak aan Chushur (Chinees: Qushui) in Lhasa, waar hij werd vastgehouden. Dr. Nowak was de eerste officiële internationale waarnemer die Chushur bezocht; hij merkte op dat er in de gevangenis “een tastbaar niveau van angst en zelfcensuur” heerste en riep op tot de vrijlating van Jigme Gyatso.
Tsering Jampa, Executive Director van International Campaign for Tibet in Europe, zei: “Jigme Gyatso wordt alom bewonderd om zijn vastberadenheid bij het doorstaan van zijn 17-jarige gevangenschap. In het huidige politieke klimaat in Tibet, waar ex-politieke gevangenen nog steeds worden beperkt in hun bewegingsvrijheid en onder intensief toezicht staan, hopen we dat Jigme Gyatso de ruimte zal worden gegeven om na zijn lange beproeving in vrede en waardigheid te leven.
“Jigme Gyatso, een voormalige Tibetaanse boeddhistische monnik, werd oorspronkelijk op 23 november 1996 veroordeeld tot 15 jaar gevangenis voor het leiden van een contrarevolutionaire organisatie”, volgens het officiële vonnis in het Chinees, waarvan ICT een kopie heeft bemachtigd (Het ICT-rapport, met inbegrip van een Engelse vertaling van het oorspronkelijke vonnis van Jigme Gyatso: Vrees voor het welzijn van Tibetaanse gevangene na ontmoeting met VN-rapporteur – 1 december 2006). Hij ontving de langste veroordeling van een groep van vijf Tibetanen, die verschillende daden van vreedzaam verzet pleegden, waaronder het hijsen van de Tibetaanse nationale vlag op het Ganden klooster en het ter sprake brengen van de kwestie van Tibetaanse onafhankelijkheid. Het door de Volksrechtbank in Lhasa in tweede aanleg afgegeven vonnis, maakt duidelijk dat Jigme Gyatso door de Chinese autoriteiten als hoofdverdachte werd beschouwd. Na het Ganden klooster verlaten te hebben, runde hij op het moment van zijn arrestatie in maart 1996 een restaurant in Lhasa.
Jigme Gyatso’s straf werd verlengd na een incident in maart 2004, waarbij hij ‘Lang leve de Dalai Lama’ schreeuwde. Als gevolg daarvan werd hij geschopt en geslagen, onder meer met elektrische stokken. Jigme Gyatso werd monnik in Tashikhyil klooster in Labrang in Gansu op 21 -jarige leeftijd en later verhuisde hij naar het Ganden klooster in Lhasa. In het midden van de jaren ‘80 bezocht hij India en studeerde enige maanden aan het Drepung klooster in het zuiden van India.
Na zijn terugkeer naar Tibet werd hij voor het eerst aangehouden in maart 1996, en in afwachting van zijn veroordeling vastgehouden in het Gutsa detentiecentrum in Lhasa. Een vriend van Jigme Gyatso, die nu in ballingschap is, vertelde ICT: “Jigme Gyatso werd zwaar gemarteld in Gutsa. Hij werd in een donkere kamer, apart gehouden van ongeveer 17 andere Tibetanen, die op hetzelfde moment werden vastgehouden. Hij werd in de zware ketenen geboeid.”
Dezelfde Tibetaanse bron zei, dat tijdens zijn eerste detentie Jigme Gyatso er in slaagde om een brief aan een kameraad naar buiten te smokkelen om te zeggen dat hij waarschijnlijk een lange gevangenis straf zou krijgen, maar dat hij geen spijt had. Hij verwees naar lange gevangenisstraf van de 10de Panchen Lama en anderen, die in naam van de vrijheid gevangenisstraf hadden uitgezeten, waaronder de Zuid-Afrikaanse burgerrechten leider Nelson Mandela. Toen de gevangenisbewaarders ontdekten dat hij deze brief had verzonden, werd Jigme Gyatso in elkaar geslagen.
In september 1997 arriveerde beveiligingspersoneel uit het gebied waar hij vandaan kwam om hem te ondervragen en hem zo zwaar te martelen, dat hij naar verluidt meerdere dagen niet in staat was om te bewegen. Hij kreeg ook samen met alle andere politieke gevangenen martelingen te verduren in Drapchi, na protesten die samenvielen met het bezoek van een EU-delegatie van in Beijing gevestigde ambassadeurs uit drie verschillende Europese landen aan de gevangenis in mei 1998. Naar verluidt liep Jigme Gyatso hoofdwonden op tijdens de afstraffingen in de nasleep van de protesten op 1 en 4 mei 1998.
Hij vertelde de speciale VN-rapporteur inzake foltering tijdens het bezoek van Dr. Nowak aan Chushur dat de omstandigheden er veel slechter waren dan in Drapchi (een gevangenis in de Tibetaanse Autonome Regio). Hij zei dat in Drapchi het eten beter was, de cellen beter verlicht en geventileerd waren, en de temperaturen binnen in de zomer en winter minder extreem was.
Bron ICT Nederland.
