De meeste grote banken en verzekeraars in Nederland investeren volop in bedrijven die schaliegas winnen en plastics produceren. ING is de grootste financier van schaliegas en plastics, Aegon en Allianz de grootste beleggers. In totaal steken de banken 5,3 miljard dollar in tien grote schaliegas- en plasticbedrijven. De banken en verzekeraars beleggen er voor 4 miljard dollar in. Dit blijkt uit het nieuwe praktijkonderzoek van de Eerlijke Bank- en Verzekeringswijzer, in samenwerking met de Plastic Soup Foundation.
Evert Hassink, woordvoerder Eerlijke Bank- en Verzekeringswijzer: ‘ING en ABN Amro zeggen zich zorgen te maken over de plastic soep die overal wordt aangetroffen. Maar ondertussen blijven zij geld verdienen aan de productie van meer en meer plastic en schaliegas. Na alle mooie woorden over hoe duurzaam zij zijn, is het nu tijd voor echte daden om de zeeën en het klimaat te beschermen: stop per direct met investeren in schaliegas en plastics.’
De zeven grootste Nederlandse banken en de negen grootste verzekeringsgroepen in Nederland zijn onderzocht. Verzekeraars Aegon en Allianz zijn de grootste beleggers in schaliegas en plastics. Als het gaat om leningen is ING op afstand de grootste, gevolgd door ABN Amro. Deze cijfers zijn afkomstig uit openbare bronnen over de financiering van de tien geselecteerde schaliegas- en plasticbedrijven. De totale investeringen in schaliegas- en plasticbedrijven liggen hoogstwaarschijnlijk veel hoger.
Ook het investeringsbeleid van de zestien banken en verzekeraars is onder de loep genomen. De Rabobank, NIBC, de Volksbank (waaronder ASN Bank) en Triodos Bank sluiten bedrijven die geheel of gedeeltelijk hun omzet halen uit de winning van schaliegas uit van investeringen. Het beleid van ING staat schaliegaswinning alleen buiten Europa toe. Bij de overige banken en verzekeraars is geen uitgesproken beleid gevonden. Als het gaat om investeringen in plastic en/of plastic producerende bedrijven, hebben alleen Triodos en de Volksbank beperkend beleid. Alle banken en verzekeraars zeggen de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de VN (SDG’s) te omarmen. Daarin zijn bescherming van het klimaat en van de oceanen opgenomen. Investeringen in schaliegasbedrijven en bedrijven die plastics produceren staan haaks op het behalen van de SDG’s.
Maria Westerbos, directeur van de Plastic Soup Foundation: ‘Terwijl de wereld afstand neemt van fossiele brandstoffen, investeren de olieproducenten in een verviervoudiging van de plasticproductie, profiterend van goedkoop schaliegas. Als de productie in dit tempo blijft groeien, zijn plastics in 2050 goed voor 14 procent van de broeikasgassen die we jaarlijks uit mogen stoten volgens de klimaatwetenschap. Tegen die tijd bevat de zee meer plastic afval dan vis. Om de plastic soep tegen te gaan, is juist een drastische vermindering van de plasticproductie nodig.’
Achtergrond
De Eerlijke Geldwijzer, bestaande uit de Eerlijke Bankwijzer en de Eerlijke Verzekeringswijzer, is een samenwerkingsverband van Amnesty International, FNV, Milieudefensie, Oxfam Novib, PAX en World Animal Protection. Het financiële onderzoek ten behoeve van dit praktijkonderzoek is uitgevoerd door Somo en had betrekking op investeringsportfolio’s in Q1 2019. Voor leningen is gekeken naar de periode 2010-2019.
Op https://www.eerlijkegeldwijzer.nl kunnen consumenten de scores van de banken en verzekeraars voor hun maatschappelijk beleid voor de investeringen en tevens de resultaten van alle praktijkstudies vergelijken. Voor informatie over de plasticsoep zie: www.plasticsoupfoundation.org.
De nadelige effecten van schaliegaswinning op het milieu en het klimaat zijn genoegzaam bekend en steeds vaker onderwerp van gesprek bij investeerders. De relatie tussen schaliegas en de productie van plastic is echter onderbelicht en bij veel marktpartijen onbekend. Banken en verzekeraars spelen door hun investeringen in bedrijven als Shell, Exxon Mobil, DowDuPont en Chevron al dan niet bewust een rol in de verdere uitbreiding van de plastic productie.
Ethaan is een bijproduct van schaliegas en goedkoper dan het aardolie-derivaat nafta, dat traditioneel als grondstof wordt gebruikt voor de productie van plastic. Van het ethaan wordt ethyleen gemaakt, een basis voor allerlei soorten plastics zoals PET en PE. Schaliegaswinning is in de Verenigde Staten, maar bijvoorbeeld ook in Argentinië een groeiende industrie en de export naar Europa neemt toe.
