De Europese Commissie en het Zuid-Amerikaanse handelsblok Mercosur staan op het punt een handelsverdrag af te sluiten met naar verwachting sterk negatieve gevolgen voor consumentenrechten, milieunormen en democratie. foodwatch is daarom vandaag een e-mailactie gestart om de Europese Commissaris van Handel, Cecilia Malmström op te roepen om de deze week in Paraquay gestarte onderhandelingsronde met de Mercosur-landen (Brazilië, Argentinië, Paraguay en Uruguay) onmiddellijk stop te zetten.

Uit een analyse over onder andere deze geplande handelsdeal, uitgevoerd door foodwatch en de Duitse milieuorganisatie PowerShift, blijkt dat de EU-Mercosur onderhandelingen grote risico’s met zich meebrengen voor voedselveiligheid, consumentenrechten, milieu en democratie. foodwatch wil dat de EU haar handelsbeleid herziet voordat er verder wordt onderhandeld over nieuwe handelsakkoorden. Het handelsbeleid van de EU moet het belang van burgers dienen en hun rechten beschermen. Nu dient het vooral de handelsbelangen van grote bedrijven.

Achter gesloten deuren onderhandelt de Europese Commissie al een lange tijd over een omvangrijke handelsovereenkomst met een aantal Zuid-Amerikaanse landen – Mercosur genaamd. In Paraguay is deze week een nieuwe ronde onderhandelingen begonnen, een spoedige ondertekening van deze mega-handelsdeal lijkt dichtbij.

foodwatch: “Er is niets geleerd van het TTIP-debacle. Deze mega-handelsdeal dreigt, net als TTIP en CETA, grote negatieve gevolgen te hebben voor consumentenrechten, milieunormen en democratie. Onze doelen voor veilig, duurzaam en eerlijk voedsel kunnen hiermee in één klap uit zicht verdwijnen. We zijn niet tegen handel – maar we zijn tegen ondemocratische handelsovereenkomsten die in het geheim worden gesloten en vooral de handelsbelangen van grote ondernemingen dienen.”

Bescherming consument en milieu in gevaar

In de geplande overeenkomst tussen de Europese Unie en de Zuid-Amerikaanse landen wordt gesproken over vergaande toegang tot elkaars markten. De Europese Unie zet in op het vergemakkelijken van de export van onder andere auto’s, diensten en zuivel. De Zuid-Amerikaanse landen vragen in ruil daarvoor het veel verder openen van de Europese markten voor onder andere rundvlees, kippenvlees en suiker. Maar het gaat niet alleen over het openen van elkaars markten. Net als andere handelsovereenkomsten van de “nieuwe generatie”, zoals TTIP en CETA, gaat ook deze mega-handelsdeal – die vele malen omvangrijker dan CETA zal zijn – over het opheffen van ‘niet-tarifaire handelsbelemmeringen’. Daar vallen ook normen op het gebied van voedselveiligheid, milieu, gezondheid en consumentenbescherming onder. Het afsluiten van dit verdrag tussen de EU en de Mercosur-landen kan grote nadelige gevolgen hebben voor de bescherming van mens en milieu. foodwatch is daar zeer kritisch op, omdat het juist hard nodig is om onze gezondheid beter te beschermen, zeker op het gebied van voedsel.

Rottend vlees

Een handelsverdrag van de EU met het landenblok Mercosur zal naar verwachting Zuid-Amerikaanse exporteurs van landbouwproducten nog meer toegang bieden tot de Europese markt. De Braziliaanse vleesproducenten, die al zeer goedkoop enorme hoeveelheden bulkvlees produceren, zullen hun productie en uitvoer aanzienlijk kunnen verhogen. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor milieu, dierenwelzijn en voedselveiligheid. In Brazilië leidt de veeteelt tot kap van regenwoud. De mensenrechtensituatie in de Braziliaanse landbouw is ook vaak slecht: talrijke veehouderijen zijn betrokken bij landconflicten met inheemse kleine boeren en er komen steeds weer gevallen van slavenarbeid aan het licht. Ook onze voedselveiligheid baart foodwatch zorgen. Zo kwam in 2017 grootschalige fraude met Braziliaans vlees aan het licht. Verschillende bedrijven bleken op grote schaal rottend vlees in hun producten gemengd te hebben. Dit was geen incident. foodwatch vreest dat extra vleesimporten een risico voor de consument kunnen betekenen.

Voorzorgbeginsel afgezwakt

In plaats van het voorzorgbeginsel, dat van groot belang is voor de veiligheid van ons voedsel, verwijzen de onderhandelingsteksten – voor zover bekend is gemaakt – slechts naar de verplichtingen van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Waar hier in Europa een stof aangetoond veilig moet zijn, gaat de WTO ervan uit dat stoffen veilig zijn, tenzij er wetenschappelijk bewijs van de schadelijkheid is geleverd. Als er niet voor wordt gezorgd dat het voorzorgsbeginsel wordt gewaarborgd, verliest de EU een belangrijke pijler van haar voedselbeleid en zal dit leiden tot een groot verlies aan bescherming voor consumenten in de EU.