• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Nieuws » Gezien Veerkracht -waarom de boeddhisten bleven zwijgen

Gezien Veerkracht -waarom de boeddhisten bleven zwijgen

23 november 2017 door Joop Ha Hoek

Zelden was ik na het zien van een documentaire zo geschokt en terneergeslagen als na het zien van de door filmmaker Babeth VanLoo gemaakte productie Veerkracht. Ik voelde me ellendig en schuldig als blanke boeddhist, al zal ik mezelf nooit zo noemen maar voor nu wel voor het (on)gemak. Als ik tot in de diepste kern van de film doordring spreekt daar de wanhoop, het ongenoegen maar ook de strijdvaardigheid uit van zwarte boeddhisten in het door blanken gedomineerde westers boeddhisme in het door blanken gedomineerde Amerika. Het blanke boeddhisme als doofpot, zwijgend. Geen medepleger, wel medeplichtig.

Amerika kan je zo verruilen voor Europa waar blanke hoog opgeleide mannen aan boeddhistische organisaties leiding geven en de dhamma overdragen. Hoeveel zwarte mannen en vrouwen kwam ik de afgelopen tientallen jaren in boeddhistische centra tegen? Slechts één, een donkere jonge vrouw. In het Boeddhistisch Dagblad is al een paar keer geschreven over de positie van vrouwen en zwarten in de boeddhistische wereld. Ook die in Amerika. Maar een antwoord op het waarom er zo weinig zwarte mensen in boeddhistische sangha’s zijn te vinden is niet gegeven.

Angel en Greg, in het Brooklyn Zen Center, still Veerkracht

Doet de film van Babeth dat wel? Veerkracht is eigenlijk een film die over de mensenrechten in Amerika gaat. Ze staan onder druk in het huidige politieke klimaat dat gedomineerd wordt door zakenman Trump. Racisten durven zich onder zijn bewind weer openlijk uit te spreken en op straat te vertonen. Hun acties roepen reacties op van voornamelijk linkse activisten die ook het geweld niet schuwen. Meestal zwarten worden op straat door de politie doodgeschoten, de agenten worden niet vervolgd. Het klimaat wordt naar gort geholpen door Trump en de zijnen. De wapenhandel is blij met 45, zoals Trump door zijn tegenstanders als vijfenveertigste president van de Verenigde staten genoemd wordt. Minderheden worden gediscrimineerd en voor uitschot uitgemaakt. Trump is geen democraat en uit op het aan banden leggen van de vrije pers, zegt Robert Thurman in de film.

Linkse spiritualiteit

Babeth volgde in haar film met sobere beelden Amerikanen die vorm geven aan linkse spiritualiteit: een groeiende beweging die staat voor het eind van witte overheersing in Amerika, theologisch kolonialisme en seksueel machtsmisbruik. Het zijn thema’s die al tientallen jaren spelen, maar ondanks de opkomst van een zwarte verzetsbeweging en activisme van spirituele zwarte leiders als Martin Luther King nu nog net zo actueel zijn. Zelfs gevoed worden door een seksist als Trump. En misschien nog lang na Trump zullen voortduren, vrees ik.

Maar eigenlijk stelt Babeth de vraag: waarom spreekt het boeddhisme in de VS zich niet uit tegen het onrecht in dat land. Het slopen van mensenrechten, de vernederingen waaraan zwarte en andere Amerikanen dagelijks blootstaan. Waarom blijven boeddhisten op hun kussens zitten en openen ze de ramen niet van hun centra om de reële boze wereld binnen te halen en te zeggen: wij zijn er voor jullie. Waarom wordt dat beeld van een elitaire religie zo in stand gehouden?

Maar ik verstop me niet, zegt Xiuhtezcatl Martine, een 17-jarige native milieuactivist aan het begin van Veerkracht. Een lucifer maakt een vlam die de wereld in brand zet. En Angel Kyodo Williams, oprichter van het Center for Transformative Change in Berkeley, Californië en zenleraar drukt het zo uit. ‘Wat wij in twijfel trekken is de mentaliteit die de wereld duizenden jaren overheerst heeft. Dat is waarom dit nu naar boven komt. Het is niet dat er iets nieuws aan het opkomen is, namelijk die angst, wat nieuw is is de mogelijkheid dat we niet langer in angst hoeven te leven.’ In de documentaire legt de zwarte verzetsvrouw en boeddhist uit wat die mogelijkheid is.

In Veerkracht wordt het blank nationalisme in de VS belicht, die ook de boeddhisten daar met een schok liet ontwaken. De vraag is hoe dat boeddhisme heeft bijgedragen aan een systeem van vernedering en onrecht en waarom Trump onbedoeld de geest uit de fles moest halen. En wat doen die tienduizenden Amerikaanse boeddhisten met dat ontwaken? Angel zegt daar zelf over: ‘We hebben gefaald als boeddhisten, hadden geen aandacht voor de bron van het probleem en de crisis.’

Robert Thurman, schrijver en professor aan de Columbia Universiteit New York in Veerkracht: ‘De band tussen ethiek en eigen welzijn werd verbroken door het materialisme, wat in feite een nogal psychotische ideologie is. Wat ik in mijn leven doe heeft eigenlijk geen enkele consequentie of betekenis. Als intelligente wetenschapper kun je niet terug naar het idee van een almachtige god die beloont of straft. Dus denken mensen: waarom zou ik ethisch zijn? De middenweg van het boeddhisme baseert zijn ethiek op een evolutionaire Darwiniaanse theorie waarin je door ethisch handelen je eigen wensen ontwikkelt, zodat je intelligenter, gelukkiger en mooier wordt. Je wordt rijker door gul te zijn, mooier door geduldig en niet boos te zijn en menselijker en sensitiever door moreel ethisch handelen.’

En Angel, hoopvol: ‘Zoals King zei, de morele boog des geschiedenis is lang, maar neigt naar rechtvaardigheid. We gaan niet op alle punten de overwinning behalen. Maar als we blijven vasthouden aan de waarheid, en meer nog, aan de liefde en rechtvaardigheid dan zal de boog zichzelf onthullen en dan ook des te sneller gaan. Die gaat tevoorschijn komen uit de wolken die ons nu nog zo overweldigen. Maar deze fase is essentieel, wat we doormaken, de verliezen die we lijden, kan ons er werkelijk van doordringen dat we geen genoegen kunnen nemen met een schijnbare vooruitgang. We kunnen geen wetten instellen en vergeten dat die weer ingetrokken kunnen worden (zoals nu gebeurt). Dit land heeft grote behoefte aan waarachtige verzoening. Een echte verschuiving in voelen en denken. Dat kan niet alleen op politiek niveau, het moet op spiritueel niveau gebeuren.’

Waarop is haar hoop gebaseerd? Ik hou me maar vast aan het boeddhisme: alles gaat voorbij.

 

 

 

Categorie: Boeddhistisch leven, De boeddhistische blik, Filmbespreking, Mensenrechten, Nieuws Tags: Babeth VanLoo, joop hoek, recensie, veerkracht

Lees ook:

  1. Bekeken – De Boeddhistische Blik: The Next Guardian
  2. Stel je eens voor dat er geen hemel of hel is…
  3. Film – Veerkracht – visie op een nieuw Amerika
  4. Het jaar 2019 – dag 147 – konijn

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. bart zegt

    23 november 2017 om 14:07

    De ideeën die wij hier hebben over het Boeddhisme kloppen meestal niet. Het Boeddhisme is een religie en geen linkse oppositiepartij. Het mededogen waar het Boeddhisme voor staat word hier als ‘feelgood’ en schuldig vingertje gebruikt om zichzelf te pamperen en de werkelijkheid te mijden.

  2. Johannes zegt

    24 november 2017 om 11:32

    Ik heb die documentaire niet gezien en ik weet niet precies hoe de situatie in Amerika is. Maar om het te vergelijken met Nederland/Europa lijkt mij wat kort door de bocht.
    Zouden mensen in een sangha in Nederland donkere mensen anders behandelen dan andere leden van de sangha? De meesten zouden geen onderscheid maken.
    Hoe komt het dan dat donkere mensen ondervertegenwoordigd zijn in boeddhistische centra in Nederland? Is het niet gewoon dat ze zelf geen interesse in boeddhisme hebben?
    Ik zie trouwens ook geen mensen van Arabische afkomst in de centra. Hoe zou dat toch komen?

    • Henk Molenaar zegt

      24 november 2017 om 11:42

      Johannes, ik denk dat Tibetaanse mensen niet in de centra komen omdat ze zich wel bewustzijn zijn van de macht, corruptie en schandalen van vele tempels en leraren in het Oosten. M.a.w. dus niet zo naïef als ons.

      • Johannes zegt

        24 november 2017 om 12:15

        Sorry Henk, ik begrijp jouw reactie niet echt.
        Of bedoel je dat donkere en arabische mensen in nederlandse boeddhistische centra niet komen vanwege de macht?
        Ik denk dat de meeste gewoon geen belangstelling hebben voor boeddhisme.

        • Henk Molenaar zegt

          24 november 2017 om 18:36

          Ja inderdaad geen interesse of al bezet. Of ze mogen niet. Er valt ook weinig te halen bij de boeddhisten, geen hemel e.d. Bovendien moet je het ook helemaal zelf doen.

  3. Henk Molenaar zegt

    24 november 2017 om 11:39

    Was Boeddha een sociale activist? De barricades op! Ik denk het niet. Waarom trok hij zich terug in het woud om op het kussen te zitten? Waarom zou de (elitaire westerse) boeddhist een specialist van samsara moeten worden? Moet de boeddhist anderen gaan betuttelen, verbeteren, corrigeren en/of domineren? Ik denk het niet! Laten we ons als boeddhist juist vooral niet mengen in aardse zaken, we zouden er alleen maar een nog grotere puinhoop van maken en het boeddhisme in diskrediet brengen….Laat het kussentje voor altijd een veilige plek voor een ieder individu zijn.

    • Joop Ha Hoek zegt

      24 november 2017 om 11:41

      Kussentje en aardse zaken zijn heel goed te combineren. En garde!

  4. Marc Pema Sandjub zegt

    24 november 2017 om 17:34

    Bij mijn weten doet zh de Dalai Lama elke dag uitspraken over sociale, ecologiese, raciale problemen. Hij verbergt zich allerminst op zijn kussen. Ik denk dat “westerse boedhisten” de clou nog niet te pakken hebben. Misschien even nadenken waarom westerse boedhisten boedhist geworden zijn: motivatie weet je wel.

  5. Henk Molenaar zegt

    24 november 2017 om 18:38

    Boeddhisme gaat alleen over mij, anders wordt het gevaarlijk.

  6. Marc Pema Sandjub zegt

    25 november 2017 om 10:12

    Ik dacht dat alles draait rond en door mededogen.

  7. G.J. Smeets zegt

    26 november 2017 om 11:07

    “Veerkracht is eigenlijk een film die over de mensenrechten in Amerika gaat. Ze staan onder druk in het huidige politieke klimaat…” Aldus bovenstaande bespreking van de film.

    Nou, ze staan al heel lang onder druk. Er bestaat in USA sinds 1973 een organisatie die de belangen van de industrie omzet in wetgeving. Die organisatie heet American Legislative Exchange Council, afgekort ALEC. Het is een venijnige club die gesponsord wordt door o.m. Alcoa, Amazon, Amoco, Amway, AT&T, Boeing, BP, Chevron, Coca-Cola, Corrections Corporation of America, CVS, Dell, Dupont, Exxon Mobil, Facebook, General Electric, General Motors, Google, Home Depot, IBM, Koch Industries, McDonald’s, Merck, Microsoft, Sony, the US Chamber of Commerce, Verizon, Visa en Walmart. Die betalen allemaal 25.000 dollar lidmaatschap per jaar. De andere leden van ALEC zijn tweeduizend (!) USA-politici die tesamen 800 wetsvoorstellen per jaar indienen waarvan gemiddeld 20% wordt aangenomen. In ruil daarvoor worden de verkiezingscampagnes van die politici gefinancierd. [Bron: de website van ALECexposed.org]

    “Waarop is haar hoop gebaseerd? Ik hou me maar vast aan het boeddhisme: alles gaat voorbij.”

    Tja, alles gaat pas voorbij gaat nadat het eerst is gearriveerd. En dat heeft met boeddhisme niet te maken. Het beste tegenwicht tegen het Grote Geld is het stemhokje en daarvoor moet je van het kussentje (of de tv-bank) opstaan. De 45e president van USA zit in het Witte Huis doordat nog niet de helft van de stemmers is komen opdagen. “Dit land heeft grote behoefte aan waarachtige verzoening” aldus Angel Kyodo Williams. Helaas, bovengenoemde ALEC noch president 45 hebben behoefte aan waarachtige verzoening. En black America dat daar het meest onder te lijden heeft, heeft in het boeddhisme niets te zoeken. Ik kan me vergissen maar dat lijkt me de reden dat er zo weinig black Americans boeddhist zijn. Wat niet wegneemt dat boeddhisten zich eens serieus verdiepen in en uitspreken over de sociaal-economische aspecten van samsara.

  8. Ujukarin zegt

    26 november 2017 om 15:23

    Hmmm… een wat late bijdrage, sorry, maar ik moest eerst tijd vinden het programma te zien en zelfs dan ben ik maar tot de helft gekomen omdat het in herhalingen begon te vallen.
    Zitten hele goede stukken in, o.a. van Thurman, en ook stukken die me niets zeggen of zelfs tenenkrommend uitglijden; bijvoorbeeld het hele associeeren met Ras is gewoon 180′ tegen wat de Boeddha zelf predikte, speciale aandacht voor o.a. Black Americans zou alleen kunnen helpen als taal voor eerste stappen op de Dharma maar na 1-2 jaar zou ik als ik hun was alle ideeen over ‘White privilege/supremacy’ in de vuilnisbak achterlaten want het heeft totaal niets met Dharma te maken. Het precies even harde racisme in o.a. Myanmar, India, Gekleurd Afrika en zo (waar steeds bepaalde vormen gekleurden de meerderheid zijn en alle andere groepen inclusier blanken de minderheid) geeft duidelijk genoeg aan dat dit soort groepsdenken als geheel ontgroeid moet worden.
    De rest van wat ik over geengageerd boeddhisme kwijt wilde staat al netjes hier
    https://boeddhistischdagblad.nl/achtergronden/77880-de-lotusbloem-en-haar-wortels-economie-en-maatschappelijke-zorg/

    https://boeddhistischdagblad.nl/achtergronden/77928-de-lotusbloem-en-zijn-wortels-maatschappij-ethiek-en-groepsdenken/

    Dus ja, auteur-JoopHa heeft op zichzelf (‘kom van je kussen af’) wel een punt maar we moeten als boeddhisten erg, erg voorzichtig zijn wat we dan precies in die Modder te zoeken hebben. Heel snel wordt je zelf bezoedeld met dat groepsdenken inplaats van individuen en later grotere aantallen mensen te inspireren en dan zijn we nog veel verder van huis…

    With folded palms,

    • G.J. Smeets zegt

      26 november 2017 om 17:25

      “…maar we moeten als boeddhisten erg, erg voorzichtig zijn wat we dan precies in die Modder te zoeken hebben.”

      Het minste wat je kunt doen is pertinente leugens en bedrog in de modder benoemen, aanwijzen en ertegen protesteren. Doen alsof je neus bloedt en e.e.a. bedekken met de mantel der liefde (of mededogen) maakt je weliswaar niet medeschuldig maar wel medeplichtig, zoals Joop Ha Hoek m.i. terecht opmerkt in zijn stuk. Boeddhisten kletsen heel wat af en er is geen enkele valide reden waarom ze zouden zwijgen over evidente omkoperij, leugens en bedrog.

  9. Ujukarin zegt

    26 november 2017 om 18:19

    Ja hoor helemaal mee eens!

    With folded palms,

Primaire Sidebar

Door:

Joop Ha Hoek

Joop Ha Hoek, volger van de dhamma en redacteur. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het pad uit het woord
    • Het jaar 2025 – dag 128 – eigen vrijheid eerst
    • Boeken – De Vallei van Troost
    • ‘Gebruik de rechter niet als zondebok voor falend beleid’
    • Boeddha’s pleegmoeder is een voorbeeld voor boeddhisten op Moederdag

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.