De via negativa naar zen.
“Het is niet de geest, het is niet de boeddha, het zijn niet de dingen.”
(Meester Nanquan in koan 27 van de Poortloze Poort)
Zen is geen boeddha, geen dharma, geen sangha.
Geen klooster, geen tempel, geen zendo, geen tuin.
Geen enso, geen wierook, geen boeddhabeeld, geen offerschaal.
Geen hokei, geen ceremonie, geen ritueel, geen trommel, geen bel.
Geen rakusu, geen kesa, geen fundoshi, geen zabuton, geen zafu.
Geen zazen, geen shikantaza, geen kinhin, geen sesshin, geen kyosaku.
Geen zelfdiscipline, geen onthechting, geen gelofte, geen jukai, geen koanstudie, geen dokusan.
Geen soetra, geen shastra, geen teisho, geen recitatie, geen mantra, geen mala.
Geen idee, geen ideaal, geen moraal, geen upaya, geen vlot, geen therapie, geen panacee.
Geen concentratie, geen mindfulness, geen weg, geen doel.
Geen goeroe, geen meester, geen leerling, geen cursus, geen titel, geen diploma, geen transmissie.
Geen transcendentie, geen hoogste werkelijkheid, geen diepste grond, geen grondeloosheid, geen kosmisch principe.
Geen grenzeloos bewustzijn, geen kennendheid, geen keuzeloos gewaar zijn, geen non-dualiteit.
Geen goddelijke natuur, geen boeddhanatuur, geen ware aard, geen oorspronkelijk gezicht, geen essentie, geen zelf, geen niet-zelf.
Geen vorm, geen vormeloosheid, geen vorm-in-leegte, geen leegte-in-vorm, geen leegte.
Geen gewone geest, geen oorspronkelijke geest, geen lege geest, geen grote geest, geen algeest, geen niet-geest.
Geen wijsheid, geen wijsheid zonder wijsheid, geen wijsheid voorbij alle wijsheid, geen eeuwige wijsheid, geen dwaze wijsheid, geen wijze dwaasheid, geen dwaasheid.
Geen bevrijdend inzicht, geen niet-inzicht, geen inzicht zonder kennis, geen kennis zonder leraar, geen leraar zonder leer, geen lege leer.
Geen waarheid in woorden, geen waarheid zonder woorden, geen waarheid voorbij de woorden, geen waarheid zonder waarheid, geen niet-waarheid.
Geen liefdevolle vriendelijkheid, geen onbegrensd mededogen, geen medevreugde, geen gelijkmoedigheid.
Geen innerlijke vrede, geen gelukzaligheid, geen verwondering, geen openheid, geen naaktheid.
Geen eenvoud, geen spontaniteit, geen doen, geen niet-doen, geen laten, geen overgave, geen fatalisme.
Geen samadhi, geen kensho, geen daikensho, geen satori, geen daigo, geen piekervaring, geen eenheidservaring, geen eenwording, geen eenheid enzovoort et cetera.
Dit was de via negativa van zen. De weg naar zen die wegloopt van zen.
De weg wég van zen telt vele haltes. Je moet ze allemaal voorbijgaan.
Voorbij, voorbij. Voorgoed voorbij. Helemaal voorbij.
Hèhè.
Lees ook: Gate gate paragate – de Mantra van de Weidsheid voorbij alle Wijsheid en de Hartsoetra van de Weidsheid voorbij alle Wijsheid
