Achtenveertig vormen van leegte.
De Hartsoetra is een radicale deconstructie van pakweg de eerste duizend jaar boeddhisme.
Mijn Hartsoetra van de Weidsheid voorbij alle Wijsheid, kortweg de Hartsoetra voor nitwits, is een radicale deconstructie van de Hartsoetra zelf.
Een deconstructie van een deconstructie dus, het onzekere voor het zekere nemend – hou je hart vast!
De Hartsoetra van de Weidsheid voorbij alle Wijsheid
Toen Avalokiteshvara de weidsheid voorbij alle wijsheid was ingegaan, zag hij dat alle wijsheid loos was.
Shariputra vroeg hem hoe dat kan en wat het betekent voor de boeddhistische leer. Avalokiteshvara zei:
1. Over de vijf edele delen van de mens
Hier, Shariputra, in de weidsheid voorbij alle wijsheid, is ieder onderscheid loos en ieder begrip voos.
Hier is het lichaam niet te onderscheiden van de wereld.
Hier is de geest niet te onderscheiden van de wereld.
Hier is de wil niet te onderscheiden van de wereld.
Hier zijn waarnemingen niet te onderscheiden van de wereld.
Hier zijn gevoelens niet te onderscheiden van de wereld.
Hier is geen afzonderlijk zelf en geen afzonderlijke wereld.
Hier zijn de verschijnselen niet uit elkaar te houden en niet op elkaar te krijgen.
Hier is geen onderscheid en geen eenheid.
Hier, Shariputra, in de wolk van niet-weten, ben je ziende blind.
2. Over de achttien elementen van de waarneming
Hier, Shariputra, in de weidsheid voorbij alle wijsheid, is ieder onderscheid loos, ieder begrip voos.
Hier zijn de achttien elementen van de waarneming niet van elkaar te onderscheiden.
Hier zijn de drie groepen van waarnemingselementen, de zintuigorganen, de zintuigobjecten en de bewustzijnsvelden, niet van elkaar te onderscheiden.
Hier zijn de zes zintuigorganen, huid, oog, oor, neus, tong en geest, niet van elkaar te onderscheiden.
Hier zijn de zes zintuigobjecten, tast, beeld, geluid, geur, smaak en idee, niet van elkaar te onderscheiden.
Hier zijn de zes zintuigvelden, lichaamsbewustzijn, beeldbewustzijn, geluidsbewustzijn, geurbewustzijn, smaakbewustzijn en ideebewustzijn, niet van elkaar te onderscheiden.
Hier zijn de waarnemer, het waarnemen en het waargenomene niet van elkaar te onderscheiden.
Hier zijn de verschijnselen niet uit elkaar te houden en niet op elkaar te krijgen.
Hier is geen onderscheid en geen eenheid.
Hier, Shariputra, in de nacht van niet-weten, ben je ziende blind.
3. Over de twaalf schakels van afhankelijk ontstaan
Hier, Shariputra, in de weidsheid voorbij alle wijsheid, is ieder onderscheid loos, ieder begrip voos.
Hier is geen onwetendheid, dus is er ook geen overstijgen van onwetendheid.
Hier zijn geen bedoelingen, dus is er ook geen overstijgen van bedoelingen.
Hier zijn geen bewustzijnsvormen, dus is er ook geen overstijgen van bewustzijnsvormen.
Hier is geen lichaam of geest, dus is er ook geen overstijgen van lichaam en geest.
Hier zijn geen zintuigen, dus is er ook geen overstijgen van de zintuigen.
Hier zijn geen indrukken, dus is er ook geen overstijgen van indrukken.
Hier is geen voorkeur, dus is er ook geen overstijgen van voorkeur.
Hier is geen begeerte, dus is er ook geen overstijgen van begeerte.
Hier is geen gehechtheid, dus is er ook geen overstijgen van gehechtheid.
Hier is geen identificatie, dus is er ook geen overstijgen van identificatie.
Hier is geen ontstaan, dus is er ook geen overstijgen van ontstaan.
Hier is geen vergaan, dus is er ook geen overstijgen van vergaan.
Hier zijn geen onafhankelijke schakels van afhankelijk ontstaan.
Hier zijn de verschijnselen niet uit elkaar te houden en niet op elkaar te krijgen.
Hier is geen onderscheid en geen eenheid.
Hier, Shariputra, in de mist van niet-weten, ben je ziende blind.
4. Over de vier edele waarheden
Hier, Shariputra, in de weidsheid voorbij alle wijsheid, is ieder onderscheid loos, ieder begrip voos.
Hier zijn edele waarheden niet te onderscheiden van onedele waarheden, edele onwaarheden en onedele onwaarheden.
Hier is het lijden niet te onderscheiden van de oorzaak van het lijden, het pad uit het lijden en het einde van het lijden.
Hier is het lijden niet te onderscheiden van andere gemoedstoestanden en andere verschijnselen.
Hier zijn de oorzaken van het lijden niet te onderscheiden van de oorzaken van andere gemoedstoestanden en andere verschijnselen.
Hier zijn de oorzaken van het lijden niet te onderscheiden van de gevolgen van het lijden, en de oorzaken en gevolgen van het lijden niet van die van andere gemoedstoestanden en andere verschijnselen.
Hier is het einde van het lijden niet te onderscheiden van het einde van andere gemoedstoestanden en andere verschijnselen.
Hier is het einde van het lijden niet te onderscheiden van het begin en het vervolg van het lijden, en die niet van het begin, vervolg en einde van andere verschijnselen.
Hier zijn de verschijnselen niet uit elkaar te houden en niet op elkaar te krijgen.
Hier is geen onderscheid en geen eenheid.
Hier, Shariputra, in het gat van niet-weten, ben je ziende blind.
5. Over het edele achtvoudige pad
Hier, Shariputra, in de weidsheid voorbij alle wijsheid, is ieder onderscheid loos, ieder begrip voos.
Hier zijn juiste inzichten niet te onderscheiden van onjuiste inzichten.
Hier zijn juiste intenties niet te onderscheiden van onjuiste intenties.
Hier is juiste spraak niet te onderscheiden van onjuiste spraak.
Hier is juist handelen niet te onderscheiden van onjuist handelen.
Hier is de juiste wijze van levensonderhoud niet te onderscheiden van onjuiste wijzen van levensonderhoud.
Hier is juiste inspanning niet te onderscheiden van onjuiste inspanning.
Hier is juiste aandacht niet te onderscheiden van onjuiste aandacht.
Hier is juiste concentratie niet te onderscheiden van onjuiste concentratie.
Hier zijn inzichten, intenties, spraak, handelen, levensonderhoud, inspanning, aandacht en concentratie niet te onderscheiden van elkaar en niet van andere verschijnselen.
Hier is het achtvoudige pad niet te onderscheiden van andere paden, de bestemming niet van andere bestemmingen, gaan niet van staan, onderweg zijn niet van aankomen.
Hier zijn de verschijnselen niet uit elkaar te houden en niet op elkaar te krijgen.
Hier is geen onderscheid en geen eenheid.
Hier, Shariputra, in de duisternis van niet-weten, ben je ziende blind.
6. Over nirwana
Hier, Shariputra, in de weidsheid voorbij alle wijsheid, is ieder onderscheid loos, ieder begrip voos.
Hier is volledige, volkomen en volmaakte verlichting niet te onderscheiden van onvolledige, onvolkomen of onvolmaakte verlichting, verlichting niet van schemering of verduistering.
Hier is volmaakte wijsheid niet te onderscheiden van onvolmaakte wijsheid, volmaakte dwaasheid of onvolmaakte dwaasheid.
Hier zijn boeddha’s niet te onderscheiden van gewone mensen.
Hier is samsara niet te onderscheiden van nirwana.
Hier zijn de verschijnselen niet uit elkaar te houden en niet op elkaar te krijgen.
Hier is geen onderscheid en geen eenheid.
Hier, Shariputra, in de leegte van niet-weten, ben je ziende blind.
7. Mantra van de Weidsheid voorbij alle Wijsheid
Verder verder, almaar verder, zelfs het verder gaan voorbij. Eindelijk vrij.
Lees ook de Diamantsoetra van de Weidsheid voorbij alle Wijsheid
