• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Hans van Dam » Een vinger naar de waan

Mannetje dat met een grote witkwast de besterde hemel geel verft.

Een vinger naar de waan

15 oktober 2022 door Hans van Dam

Alles naar de maan.

De maan is niet de zon

‘De vinger is niet de maan’ is een waarschuwing waar weinig zoekers oor voor hebben. Ze graven zich dieper en dieper in de traditie in, tot ze geen kant meer op kunnen. Prijs de Leer, de hoogste Heer, Hij laat je nooit meer vallen.

‘De vinger is niet de maan’ is nog een halfslachtige waarschuwing ook. De eerste van een reeks van zes die zichzelf in de staart bijt. Een vicieuze cirkel.

Natuurlijk moet je je niet blindstaren op de vinger, maar ook niet op de maan. Dat is gewoon een dode rots.

De maan geeft geen licht, dat denk je maar. Ze is een spiegel, en nog een vuile ook. Hoe langer je poetst, hoe kleiner ze wordt, maar nooit helderder.

De maan is niets zonder de bron die haar verlicht. Het zou beter zijn om met de vinger naar de zon te wijzen.

De zon is niet het oog

Staar je niet blind op de vinger of de maan, dat is de tweede waarschuwing, een uitbreiding van de eerste. Maar ook niet op de zon.

Natuurkundig gezien is een ster geen lichtbron, maar een zwart lichaam dat elektromagnetische straling uitzendt. Pas in het gezichtsorgaan ontstaat voor een klein deel van het elektromagnetische spectrum de sensatie van licht.

Het zou beter zijn om met de vinger naar het oog te wijzen.

Het oog is niet het subject

Staar je niet blind op de vinger, de maan of de zon, dat is de derde waarschuwing, een uitbreiding van de tweede. Maar ook niet op het oog.

Het oog is van zichzelf stekeblind. Het zien vindt plaats in een organisme, in zijn of haar geest, brein, verstand, bewustzijn, of waar het ook precies is dat het beeld ontstaat en ervaren wordt.

Het zou beter zijn om met de vinger naar het subject te wijzen.

Het subject is niet het object

Staar je niet blind op de vinger, de maan, de zon of het oog, dat is de vierde waarschuwing, een uitbreiding van de derde. Maar ook niet op het subject.

Er moet iets zijn om naar te kijken, zonder materie geen zicht.

Het zou beter zijn om met de vinger naar het object te wijzen.

Het object is niet de vinger

Staar je niet blind op de vinger, de maan, de zon, het oog of het subject, dat is de vijfde waarschuwing, een uitbreiding van de vierde. Maar ook niet op het object.

Zonder maan, zon, oog of subject kan er van een zichtbaar object geen sprake zijn.

Dit is de zesde, fatale waarschuwing.

Een onbegrijpelijk geheel

De vinger is niet de maan, de maan is niet de zon, de zon is niet het oog, het oog is niet het zien, het zien is niet het subject en het subject is niet het object – vinger of niet.

Onze waarschuwing is vicieus geworden, de kop is in de kont verdwenen, waar hij thuishoort. De weg is een rotonde zonder afslagen, een enso, een nul.

De vinger wijst via een omweg naar de vinger. De maan weerspiegelt via een omweg de maan. De zon verlicht via een omweg de zon. Het oog ziet via een omweg het oog. Het subject ervaart via een omweg het subject.

Vinger, maan, zon, oog, subject en object, het zijn allemaal abstracties. Schijnbaar zelfstandige entiteiten in een onbegrijpelijk geheel.

Al deze schijnbaar zelfstandige entiteiten verschijnen eerst bij analyse van het onbegrijpelijke zien, dat zich alleen laat lokaliseren in het onbegrijpelijke geheel.

Wat heet lokaliseren. Het onbegrijpelijke geheel bevindt zich niet in één locatie en is niet in zijn geheel gelokaliseerd, zodat het zich zelfs met tienduizend vingers niet laat aanwijzen.

Bovendien zijn ‘het onbegrijpelijke zien’ en ‘het onbegrijpelijke geheel’ opnieuw abstracties. Loze labels om je onwetendheid toe te dekken. Voor je het weet ga je ze ‘Bewustzijn’ en ‘Eenheid’ noemen en stamp je de volgende traditie uit de grond in plaats van de vorige erin.

Index | vorige | volgende

Hans van Dam, auteur van de Agnosereeks en NietWeten.nl.
Hans van Dam NietWeten.nl

Deze tekst maakt deel uit van het Witboek Verlichting. Woord: Hans van Dam. Beeld: Lucienne van Dam. Alle teksten van deze serie. Het Witboek Verlichting op NietWeten.nl. Alle publicaties van Hans van Dam in het Boeddhistisch Dagblad.

Categorie: Hans van Dam Tags: niet-weten, spirituele verlichting, verlichting, verlichting doorzien, Witboek Verlichting

Lees ook:

  1. Bij de spiriater
  2. Verlichting is de illusie doorzien
  3. Verlichting is een berg van een rivier
  4. Acht dromen om uit te ontwaken

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Hans van Dam

Series BD. NietWeten.nl. Wie is Hans? Contact. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door
  • Locaties
  • Overzicht op kaart

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

14 sep
Tao en geluk; vijf bijeenkomsten
14 sep 23
30 sep
retraite Bhikkhu Analayo
30 sep 23
02 okt
Introductiecursus boeddhistische filosofie en meditatie
2 okt 23
03 okt
cursusreeks Dhammakaya meditatie
3 okt 23
04 okt
Online lezingenserie ‘Vertrouwd raken met de cyclus van leven en dood’ (1)
4 okt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    De taal van het lijden  (deel 1 van 3)

    gastauteur - 20 september 2023

    De taal welke zich op verschillende momenten in ons leven aan ons openbaart, meestal in de vorm van verlies, pijn en verdriet, het diep begrijpen ervan, te leren het lijden te omarmen, er ruimte voor te creëren, zodat het uiteindelijk los kan komen.  Leren één te worden met de ontvouwing van het leven en het ontdekken, blootleggen en hervinden van deze nobele waarheid. Hoewel dit vaak een erg zware taak lijkt, en voor velen van ons te moeilijk om zelfs maar over na te denken, ligt er binnen dit proces van herkennen en het omarmen van lijden, een ontvouwen van kalmte, vreugde, vrede en harmonie met onszelf en de wereld om ons heen. Elke keer dat we dichter bij deze ontvouwing komen, tillen we een klein stukje van de sluier op die ons ware wezen omhult.

    Taigu – Tibetaans bijgeloof op gespannen voet met anatman

    Taigu - 19 september 2023

    Het geloof dat Tibetaanse boeddhisten vertegenwoordigen in de zielsverhuizing van de dertiende naar de veertiende Dalai Lama, en bij diens overlijden naar de vijftiende, onderstreept nog eens de ondoorzichtige magie waarvan het Tibetaanse boeddhisme is doortrokken. Je zou het een scepticus niet kwalijk kunnen nemen, wanneer deze de conclusie trekt dat bij de overgang van de ene op de andere Dalai Lama een loopje wordt genomen met het leerstuk van anatman, een van de klassieke hoekstenen van het boeddhisme.

    Ardan, van zenleraar tot brugwachter – ‘Je opent de brug en je sluit ‘m weer. Bijna zen.’

    Ardan - 11 september 2023

    'Ik wil mezelf niet opzadelen met titels. En bovendien zei me de titel 'zenleraar' niet zoveel. Was ik nu anders geworden? Kon ik nu beter mensen begeleiden dan daarvoor? Het klopte voor mij niet. Datgene wat mij het meest gebracht had, namelijk die vrije vrouw/man zonder titel liep nu met een titel rond. En dat beviel me niks.'

    Pseudo-Cicero, pseudo-troost?

    Erik Hoogcarspel - 11 september 2023

    Cicero voert in zijn epistel aan dat we niet overmatig moeten rouwen om de dood van een geliefde, omdat er bij de dood voor de geliefde zelf weinig verloren gaat. Het leven is nu eenmaal niets dan ellende. Als je de pech hebt geboren te zijn geworden, kun je maar beter gauw dood zijn. Je hoeft ook niet oud te worden om te slagen in het leven.

    Wat loert daar in de duisternis?

    Kees Moerbeek - 10 september 2023

    Eeuwenlang zwierven ze in de bergen, de bossen, de velden, in de rivieren en langs de kust en joegen de Japanners de stuipen op het lijf of belaagden ze. Ze zijn ook nu niet weg te denken, de yokai.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Sociale aspecten van het vroege boeddhisme – deel 5
    • Guy – Anatta
    • Drag acts, glitter en muziek: Queer dag op de A12.
    • haiku
    • Aanbieding brandbrief bezorgde ambtenaren aan Tweede Kamer

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.