De Poortloze Poort, met hoofdletters, is de titel van een collectie van achtenveertig koans verzameld en becommentarieerd door de Chinese chanmeester Wumen Huikai.
De Poortloze Poort is nu ook de titel van diezelfde collectie van achtenveertig koans hertaald en gedeconstrueerd door de gesjeesde dwaalmeester Huangsu Fuandangu, alias Hans van Dam. Niet om door te komen! De Poortloze Poort om precies te zijn.
De poortloze poort met kleine letters is een metafoor. Maar waarvoor?
De poortloze poort met kleine letters is ook de ondertitel van de negenenveertigste en laatste reeks van Niet om door te komen! De Poortloze Poort. Dertien dwaalgesprekjes over de poortloze poort als metafoor.
Als je denkt dat Poort 49 de climax is van de Poortloze Poort, dan moet ik je teleurstellen, want de Poortloze Poort heeft geen climax – die van Wumenguan niet en die van mij al helemaal niet.
Poort 49 is ook geen samenvatting of conclusie van de Poortloze Poort, want wat valt er in Boeddha’s naam samen te vatten of te concluderen aan een leer zonder leer?
Poort 49 is een nageboorte. Een reeks nageboortes – moederkoekjes voor het bloeden. Achterpoortjes voor onderdeurtjes. Onderdeurtjes zonder sleutels. Sleutels zonder sloten. Sloten zonder vis.
Vis moet zwammen, kabbelde het spraakwater. Geloof niets van wat ik zeg, oreerde Linji. Dat gelooft geen hond, blafte Zhaozhou.
De laatste poortjes wegen het lichtst.
Deze tekst maakt deel uit van de serie Niet om door te komen, de Poortloze Poort. Woord: Hans van Dam. Beeld: Lucienne van Dam. Alle teksten van deze serie. De Poortloze Poort op NietWeten.nl. Alle publicaties van Hans van Dam in het Boeddhistisch Dagblad.