In zijn nieuwe boek probeert David Brazier korte metten te maken met de geschoonde voorstelling die velen in het Westen zich van het boeddhisme maken.
Het is net uit, maar één ding lijkt zeker: het boek, Buddhism is a Religion. You can believe it (‘Boeddhisme is een religie. Je kunt het geloven’), zal het nodige stof doen opwaaien.
Wat in onze tijd vaak wordt uitgemaakt voor de ‘mythische’ elementen in de sutra’s, is volgens Brazier juist de kracht van het boeddhisme. Wedergeboorte, een cyclische opeenvolging van levens, werelden in werelden, verschijningen van boeddha’s en bodhisattva’s en wat dies meer zij: al deze metafysica behoort tot de geloofskern van het boeddhisme, vindt hij.
Ons beeld van het boeddhisme is niet alleen vertekend door het heersende rationalisme, maar ook omdat de transmissie van Oost naar West incompleet is. Niet alle boeddhisme is overgewaaid.
Fukushima
Neem Zen. “Het idee is ontstaan dat Zen geen rituelen heeft en geen geestelijkheid, geen dogma’s of hiërarchie, geen goden, geen ziel, enzovoorts,” schrijft Brazier. “Een zentempel in Japan heeft in het algemeen echter vele iconen die worden vereerd. Het is tamelijk normaal dat zentempels geen schema voor meditatie hebben. In de geloofsstandaard van Soto Zen, de grootste zenrichting, wordt van meditatie geen melding gemaakt.”
Hij geeft nog een ander voorbeeld: “In de nasleep van de ramp in Fukushima hebben zentempels in het noorden van Japan een aanzienlijk deel voor hun rekening genomen van het vrijwilligerswerk voor de slachtoffers. Dit werk omvatte mede een uitgebreide exorcismepraktijk voor de zielen van de mensen die nu geen nazaten hebben om voor hen te bidden. Zen opereert er volgens een kerkelijke hiërarchie met een geestelijkheid in iedere dorpstempel die het merendeel van de tijd op een vergelijkbare manier werkt als de christelijke geestelijkheid in Europa. Het beeld dat mensen in het Westen hebben van Zen staat in geen verhouding tot de realiteit ter plaatse in het Oosten.”
Kaalslag
Brazier, een representant van het Reine Land-boeddhisme, vergelijkt de receptie van het boeddhisme in het Westen met die in China in de eerste eeuwen van onze jaartelling. Ook daar duurde het een paar eeuwen voordat men in de gaten kreeg dat het boeddhisme niet in de traditionele denkkaders paste.
Is de tijd bij ons rijp voor een omslag in de waardering van het boeddhisme in eigen termen?, is een vraag die hij opwerpt. Wij slagen er maar niet in, schrijft hij, om soep te koken van ‘geen zelf’ en ‘niets is permanent’. Maar dat komt omdat we hier ons verstand laten spreken en niet de metafysische lading van het boeddhisme tot haar recht laten komen. Het is helemaal niet zo dat in het boeddhisme alles impermanent is, gooit Brazier de knuppel in het hoenderhok.
En er volgen meer knuppels. Mindfulness is niet de hele tijd met je aandacht bij een imaginair ‘nu’ zijn. Mindfulness is je ten diepste verbonden weten met de aanwezigheid van Boeddha in alles wat je zegt en doet. Het eerste is een adaptatie voor een geseculariseerde cultuur die bij gebrek aan zingeving zichzelf in het centrum van de aandacht plaatst. Het tweede is het religieuze boeddhisme dat Brazier voor ogen staat.
Leegte is een onderwerp waarover volgens Brazier door boeddhisten veel gesproken wordt zonder dat ze werkelijk begrijpen waarover het gaat. De vraag is niet of je kunt uitleggen dat en hoe in boeddhisme alle verschijnselen ‘leeg’ zijn. Het gaat erom te leven vanuit leegte, dat wil zeggen je eraan over te geven en vanuit de ruimte die dit schept, elkaar en de kosmos in liefde tegemoet te treden. Leegte is een geloofsact waartoe een religieus boeddhisme je uitnodigt.
Paradigmawisseling
Er zijn meer mensen die boeddhisme een religie noemen, maar Brazier geeft er een oorspronkelijke draai aan. Aan de hand van zijn eigen ontwikkeling geeft hij er voorbeelden van hoe de ingroei van zo’n religieus boeddhisme je in eerste instantie tegen jezelf verdeeld kan houden.
Boeddhisme benadrukt bijvoorbeeld persoonlijke ervaring, maar wanneer je in persoonlijke ervaring flitsen van vorige levens meemaakt, dan ben je geneigd die ervaring niet te vertrouwen. Opvoeding en onderwijs hebben je aangeleerd wat wel en niet mogelijk is. Je bent geneigd wat niet pas bij het moderne wereldbeeld terzijde te leggen, terwijl het erom gaat je vertrouwen in de Dharma uit te breiden tot geloof in de volheid daarvan, dus ook in de vanzelfsprekendheid waarmee de Boeddha handelde vanuit zijn wetenschap van vorige en volgende levens.
Buddhism is a Religion heeft in mijn ogen het potentieel een paradigmawisseling in de boeddhistische wereld teweeg te brengen. Het ontneemt de grond aan een moderne interpretatie van mindfulness, leegte en vele andere begrippen en plaatst deze in een ander daglicht, in het daglicht van een gelovig boeddhisme. Zo ontstaat er een nieuwe betekenisrijkdom en een aansluiting bij wat boeddhisme van oorsprong was. De tijd zou hiervoor inderdaad rijp kunnen zijn. De uitnodiging om Braziers religieuze boeddhisme binnen te gaan, is er in ieder geval eentje die het verdient om serieus te worden overwogen.
Ik zou zeggen: léés het boek eerst in zijn geheel. Brazier verwijst naar het boek van David McMahan, The Making of Buddhist Modernism (2008). Hij vertolkt het ongemak dat ik ook voelde toen ik dat boek las. Boeddhisme in het Westen zal nimmer een getrouwe kopie zijn van boeddhisme in het Oosten, maar er moeten grenzen worden gesteld aan de kaalslag die het modernisme hier bij ons aanricht.
Ik ben blij dat Brazier met een tegenoffensief de discussie een nieuw leven inblaast. Als boeddhisme een religie is (en dat is het) en als je erin kunt geloven (dat moet zelfs), dan gaat er een hele wereld aan ongedachte mogelijkheden open.
Namu Amida Butsu.
Lees ook :Wil de echte zen opstaan?
Kay zegt
Het woord religie is een Westers begrip. Het is een elastisch berip. In het Oosten worden dagelijkse moraal, religie en spiritualiteit onderscheiden. In het Westen is methafysica, religie een buitenkant benadering.
Jules Prast zegt
Dat zou David Brazier niet met jou eens zijn.
Kay zegt
Helemaal niet erg!
Maxim zegt
Interessant. Zen/boeddhisme en de term ‘zielen’ lijken me niet samen te gaan (niet-zelf). Kon het genoemde excorsisme-ritueel niet gewoon een Shintoïstisch ritueel zijn om de kami van de doden gunstig te stellen? Dat een Japanse Zen-monnik daaraan meedoet kan ik me nog wel indenken, het shintoïsme zit diep in de Japanse cultuur.
Jules Prast zegt
Het gaat alleen niet samen in ons verstaan. Daar lokaliseert David Brazier het probleem.
Kees Moerbeek zegt
De gein van ch’an is dat daarin het religieuze taoïsme en boeddhisme versmolten zijn tot een oorspronkelijke Chinese vorm van boeddhisme. Zen, de Japanse versie van Ch’an, is versmolten met aspecten van shinto. De volksreligies en het confucianisme hebben ook invloed uitgeoefend op ch’an en zen.
Om politieke redenen hebben sommige Chinese en Japanse heersers geprobeerd om de eigen godsdiensten te zuiveren van de buitenlandse invloeden. In China en Japan werd het boeddhisme in sommige historische periodes als ‘buitenlands’ gezien.
Overigens beweren sommigen (misschien velen) dat ‘ziel’, ‘boeddhanatuur’ en ‘kami’ vergelijkbaar zijn. Mijns inziens maakt dat niets uit, omdat het daar niet om draait. Het Achtvoudige Pad, daar draait het om: niet om de een of ander Zuivere of Ware Leer. Daar heb ik in ieder geval mijn buik van vol :-)
Ujukarin zegt
Ook hier is er nogal verschil tussen Zen zoals dat in het Westen ‘geconsumeerd’ wordt en in Japan zelf. Aldaar zijn de Bodhisattvas veel explicieter aanwezig, in de trant van ‘Elke stap die jij richting Kannon/Kanzeon zet betekent dat zij een stap richting jou kan doen’. En met wezens als Jizo (een versie van Kshitigarbha) die o.a. kinderen, geaborteerde babyfoetussen maar ook in bredere zin alle overledenen die in de hel dreigen te belanden. Dus een mooi voorbeeld van Zen-als-religie-beleven. With folded palms,
Henk zegt
Mathieu Ricard schreef ergens in het prachtige boek: ‘De Monnik en de Filofoof’ wat een bundeling is van een serie gesprekken tussen Ricard, de monnik, en zijn vader, de filosoof Jean-Francois Revel. Ze spreken over boeddhisme,filosofie en de wereld. Ergens zegt Ricard: “Boeddhisme is geen religie. Het gaat om onderzoeken. Op basis van een betrouwbare getuigenis, met behulp van het verstand en – vooral – de ervaring. Dit zijn overigens mijn eigen woorden, want ik heb het boek ooit uitgeleend aan’iemand ergens in samsara…’ Ook de mystieke zaken des levens maken gewoon deel uit van je oorspronkelijke natuur en dat is onderzoekbaar. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor de leegte. Leegte is niet de ultieme werkelijkheid, maar een aspect van de ervaring. In de leegte kan alles zich manifesteren, maar ook dat is geen religie, maar een observatie of een ervaring. Als iemand het woord religie wil gebruiken vind ik dat best, maar of het nou zoveel meer is dan een naam geven aan iets dat geen inherent bestaansrecht heeft vraag ik me af.
Jules Prast zegt
David Brazier heeft een antwoord op jouw vraag.
Ujukarin zegt
In die zin is het inderdaad weer geen religie, ‘Ehipassiko’ (kom en ervaar voor jezelf) geldt ook hier. Maar laten nu nét de meer metafysische ervaringen die boeddhisten (menen te) ervaren erg lastig objectiveerbaar zijn en voorbij datgene wat in het Westen filosofie/moraal/theorie heet gaan. Vandaar die term religie in ieder geval voor mij…
With folded palms,
Henk zegt
Ja, ik begrijp het, Ujukarin. Zodra iemand zegt iets te ervaren wat religie is, wie ben ik dan om daar aan te twijfelen? Dan is dat wat er of het blijkbaar is. Mijn leraren hebben me duidelijk gemaakt om aan bijzondere ervaringen geen bijzondere aandacht te besteden. Ze maken gewoon deel uit van je oorspronkelijke natuur en zijn hooguit het gevolg van je beoefening. Niets bovennatuurlijks aan, maar juist iets natuurlijks. Zodra je eraan hecht als iets bijzonders ben je verder van huis!Denk ik, maar ik geef mijn mening graag voor een betere.
Jules Prast zegt
Interessant aan David Brazier’s boek vind ik mede dat hij laat zien hoe wij altijd tegelijkertijd én in een natuurlijk én in een bovennatuurlijke wereld leven.
Nic Schrijver zegt
En hopelijk ook dat dat één wereld is.
Eigenlijk is bovennatuurlijk een rare term want een mens kan niet aan zijn natuur ontsnappen. Ook het ‘bovennatuurlijke’ behoort tot die natuur waardoor het weer natuurlijk is.
Een beetje wat Henk schrijft dus.
De onderscheid makende geest brengt de dualiteit voort.
Kay zegt
De gelijk makende-, uniformerende-, relativerende- eenheids- geest staat buiten de werkelijkheid. Dualiteit is een deel van de werkelijkheid, is een gezichtspunt. Ziet de Boeddhist geen dimensies, geen diepten, geen hoogten, is alles illusie, beschouw je alles vanuit een nihilistisch standpunt?
Kees Moerbeek zegt
‘Brazier, een representant van het Reine Land-boeddhisme, vergelijkt de receptie van het boeddhisme in het Westen met die in China in de eerste eeuwen van onze jaartelling. Ook daar duurde het een paar eeuwen voordat men in de gaten kreeg dat het boeddhisme niet in de traditionele denkkaders paste.’
India/China
Inderdaad speelde het Indiase boeddhisme in China gedurende enkele eeuwen een ondergeschikte rol. Dit boeddhisme had geen aansluiting bij de Chinese cultuur. Centrale Indiase boeddhistische begrippen waren (totaal) onbekend in China. Dit is uitgebreid gedocumenteerd.
Chinese vertalers (boeddhistische monniken) van Indiase boeddhistische teksten gingen op zoek naar Chinese equivalenten, of maakten nieuwe woorden voor deze begrippen. Zij maakten gebruik van wat in China voor handen was, waaronder taoïsme, confucianisme en de volksgodsdienst.
Gedurende eeuwen was het een komen en gaan van pelgrimerende Chinese monniken in India om oude boeddhistische teksten te vinden, die ze vervolgens vertaalden. Sommige van die oude teksten zijn alleen overgeleverd in de Chinese.
Boeddhisme/boeddhistisch modernisme
Toen in het kielzog van het kolonialisme het boeddhisme dreigde te verdwijnen, moderniseerde het boeddhisme zich. Het moest een volgens westers model rationeel en moderne religie worden.
Zoals bekend woei deze boeddhistische hybride met name dankzij Suzuki over naar het westen. Daar leidde het een eigen leven. Inmiddels is dit export-boeddhisme in de Aziatische landen van oorsprong een gewild westers importartikel geworden. Met veel belangstelling kijkt men o.a. in Japan en China naar wat hier gebeurt aan boeddhisme.
De geschiedenis herhaalt zich, maar anders en wat wij voorhanden hebben is het begrippenkader van de geseculariseerde Grieks/Romeins/christelijke cultuur. Overigens is het christendom niet veel meer dan een copy/paste religie bestaande uit heidense elementen uit het verre en midden-oosten en het westen, waarbij de oorsprong als joodse sekte grondig weggepoetst is. Het onderging hetzelfde lot als het boeddhisme, waar werd gereglementeerd vanuit Rome.
Hokjes denken
Anders dan in ons land, denken Chinezen en Japanners niet zozeer in religieuze hokjes en al eeuwen niet. Waarom zouden ze ook? Religie is daar een ‘markt’ geworden, waar een religieuze specialist ingehuurd kan worden voor gelegenheden als: geboorte, huwelijk, begrafenis, succes in zaken…
Kaalslag keren
‘Boeddhisme in het Westen zal nimmer een getrouwe kopie zijn van boeddhisme in het Oosten, maar er moeten grenzen worden gesteld aan de kaalslag die het modernisme hier bij ons aanricht.’
Ik snap je verzuchting, Jules. Wat is dat Oosterse zuivere boeddhisme waarvan het westers boeddhisme geen getrouwe kopie is? Als je kijkt naar de geschiedenis van het boeddhisme, vanaf day one, dan zie je scholen en tradities, die komen en gaan. Dan zie je het boeddhisme zich verspreiden over landen met uiteenlopende culturen. Overal zie je de lokale cultuur en het inkomende boeddhisme elkaar bevruchten en vernieuwen. Wil je op zoek naar het ware Oosterse boeddhisme deze onontwarbare organisch gegroeide ontwikkeling gaan ontrafelen? Moet er een boeddhistische paus en dito bisschoppen komen die de bezem er doorheen haalt?
Is het, omdat alles verandert, niet beter om het Pad van het Achtvoudige Pad te volgen?
Namo Guanshiyin pusa!
https://www.youtube.com/watch?v=BOK8f7ZymDI
Jules Prast zegt
Als je je woorden eens spaart totdat je het boek van Brazier hebt gelezen?
Dat geldt ook voor een aantal anderen hier. Het blijft anders maar loze discussie.
Kees Moerbeek zegt
Dank voor je vriendelijke reactie op mijn lange bericht, Jules.
‘Boeddhisme in het Westen zal nimmer een getrouwe kopie zijn van boeddhisme in het Oosten, maar er moeten grenzen worden gesteld aan de kaalslag die het modernisme hier bij ons aanricht.’ Wij lezers van BD moeten eerst het boek van Brazier lezen om hierop te mogen reageren, vind je dat werkelijk?
Is dat wel voldoende? Waarom eigenlijk niet je hele boekenverzameling lezen, want dan kunnen we pas echt op niveau met je praten? :-0
Jules Prast zegt
Ik schrijf over een kakelvers boek dat nieuwe perspectieven brengt, een paradigmawisseling misschien wel. Ik zeg er nota bene bij: léés dit boek eerst. Word je dan niet nieuwsgierig naar de inhoud, Kees?
Je mag hier overal over schrijven, wat je wilt. Ik verbaas mij er alleen over dat mensen meningen gaan debiteren zonder zich zelf over de inhoud van het besproken boek te informeren.
Henk zegt
Ja Nic, er is geen enkel verschil tussen een bovennatuurlijke en een natuurlijke wereld. Zodra je verschijnselen gaat onderscheiden in het één en het ander heb je de dualistische bril op. Altijd dubbelfocus.
Kees Moerbeek zegt
Met een waarschijnlijkheid die grenst aan zekerheid reageren de lezers op wat je schrijft en niet op het boek zelf, Jules :-)
Zo schrijft Kay over het begrip religie, Maxim over zen en shinto, Ujkarin over Japanse zen en rituelen enzovoorts….
Ik merk het een en ander op om op zijn minst vraagtekens te zetten bij de noodkreet over ‘kaalslag’.
Inderdaad hebben je lezers je oproep het boek eerst te lezen genegeerd. Wel hebben ze iets anders gedaan en ik vind dat ook nog eens zinvol :-)
Jules Prast zegt
Ja, dat is een rake observatie, Kees. Ik begin de dynamiek van de reacties beter te begrijpen. Bij nader inzien had ik, denk ik, meer kunnen doen om het ‘nieuwe’ van Brazier beter uit de verf te laten komen.
Nic Schrijver zegt
Ik vind dit een mooie interactie.
Een les in zien wat er staat.
Mooi.
Joop Ha Hoek zegt
Is het niet mooi dat Jules geraakt is door het boek van Brazier. En dat gevoel met ons wil delen. Niet meer, niet minder. Dat de verwondering moge blijven.
Nic Schrijver zegt
Zie mijn verwondering over de interactie al hier.
;-)
Kees Moerbeek zegt
Dat is zeker het geval, maar het staat mensen vrij te reageren op berichten op BD. Daar hoeft geen verplichting van het lezen van een bepaald boek aan vast te zitten :-)
Sjoerd zegt
Ik heb dit boek niet gelezen en ga dus af op jouw verhaal. Wel heb ik in het verleden boeken van hem gelezen. O.a. daar uit weet ik dat hij staat in de analytische traditie met zijn hele metafysica.
Dit verhaal over zijn boek doet me sterk denken aan een replica van de discussie toen de psychoanalyse ontmaskerd werd als een aan de verbeelding ontsproten zienswijze op de werkelijkheid.
Ik heb meer voeling met praktische beoefening, dan met de metafysische hocus pocus kant van het verhaal van de zeer geëerde heer Gotama.
Het 8 voudig pad vind ik nog steeds een mooi begin. Wellicht is dat toereikend.
Nic Schrijver zegt
Ja, Sjoerd ik ben het met je eens.
Taal,jargon kan soms zelfvervullend/verblindend zijn.
Ik heb me ooit aan een studie psychologie gewaagd maar kon me niet vinden in de terminologie.
Psychoanalyse kan je ook in het verleden laten hangen. Het vergeet de vraag te stellen ‘ Wat wil je nu!’ en alles lijkt soms geproblematiseerd.
Gewoon een flesje bier drinken is er niet bij dat is speen fixatie. Haha.
Ik heb begrepen dat in de bank wereld op een gegeven moment ook een jargon heerste dat al het méér geld verdienen onmogelijk verkeerd kon zijn.
Kay zegt
In het het Boeddhisme wordt het 8 voudige pad verkeerd begrepen. Het zijn de 8 ledematen. Het is geen pad, het is geen ladder naar verlichting. Oorzaak voor de misverstanden over de 8 ledematen ligt in de onjuiste interpretatie van het tweede vers uit Patangelies boek.
Sjoerd zegt
Ik begrijp je. Het gaat mij om de manier van leven en zijn. Het streven naar verlichting lijkt me een westerse vergissing en in tegenstelling met de beoefening van de 8. Het gaat mij niet om een metafysisch doel. maar om het (dagelijks) leven.
Josephine van de Waerden zegt
Religie =
1)Religare:herverbinden Met wie? Met je ware natuur.
2)Religere = zorgvuldig en gewetensvol beschouwen
Van wat? Je ware natuur.
Henk Molenaar zegt
Beste Jules, wat een heerlijk herkenbaar (en belangrijk) artikel:
‘Boeddhisme in het Westen zal nimmer een getrouwe kopie zijn van boeddhisme in het Oosten, maar er moeten grenzen worden gesteld aan de kaalslag die het modernisme hier bij ons aanricht.’
Ik heb tot mijn grote verbazing ervaren dat in de Nederlandse zen wereld vaak angstvallig begrippen als reïncarnatie, karma en zelfs afbeeldingen van de Boeddha worden geschuwd.
Jules Prast zegt
Dank je, Henk.
Nic Schrijver zegt
Het is voor mij geen angstvalligheid om zaken als karma of reincarnatie te vermijden.
Wat zou je willen zeggen over karma ?
Dat iedere handeling iets doet ?
Leef met aandacht en je weet het.
Reïncarnatie.
Voor de een een vorm van leven nà dit leven
dat is niet nu dus wacht het gewoon af.
Voor de ander moet je dat geestelijk zien dat je leven reïncarneert door nieuw inzicht. Ook dat gebeurd wanneer het gebeurd.
Volgens andere reïncarneer je van moment tot moment omdat het leven veranderlijk is.Ook dat gaat vanzelf.
Waarom het over deze zaken hebben ?
Omdat het interessant is ?
Ook zonder is het goed leven.
:-)
Kees Moerbeek zegt
Henk, ken je Zen River in Uithuizen :-)
Je hebt dit en meer artikelen van de Vrienden van het Boeddhisme over karma gemist. Daar wordt niets geschuwd.
http://www.vriendenvanboeddhisme.nl/2014/karmagazine.html
http://www.vriendenvanboeddhisme.nl/2015/karma.html
Henk zegt
Ik heb nog al eens ervaren dat zen-vrienden een beetje terughoudend reageren als reïncarnatie ter sprake komt. In verschillende tradities wordt daar even verschillend tegenaan gekeken. In het Vajrayana bestaan zelfs speciale beoefeningen om karma te zuiveren en wordt er ook anders mee omgegaan. In Dzogchen, waar Hartzema laatst over schreef wordt karma niet als iets onvermijdelijks gezien. Inderdaad Nic, ook zonder karma en reïncarnatie valt goed te leven.
Tot je dood gaat:-)
Henk zegt
Nee Kees, ik weet dat Zen-River er is maar ik hou me niet met zen bezig… niets op tegen, maar ik zoek het eerder hoog in de Himalaya’s… dichter bij de hemel om zo te zeggen:-) en voorbij Mahayana. Maar bedankt voor de links, ik ga het zeker lezen.
Nic Schrijver zegt
Dood is alles wat niet dit moment is.
Is óók goed mee te leven.
:-)
Henk zegt
Die is zó diep, dat ik er duizelig van word:-)
Nic Schrijver zegt
Rustig blijven ademhalen Henk.
In..en weer uit..
:-)
Jules Prast zegt
David Brazier schetst een doorgroeiscenario voor boeddhisme dat ik dan maar even samenvat voor wie niet van plan zijn zijn boek te gaan lezen.
Ons opnieuw in staat stellen de vreugde van geloven te ontdekken, speelt bij Brazier een belangrijke rol. Geloven in Boeddha of Boeddha’s als bron van liefde, leven en licht zal een convergerende kracht worden die muren slecht tussen sangha’s die nu te gefragmenteerd en geïsoleerd opereren.
We zullen moeten leren hoe klein, nietig en feilbaar we zijn in vergelijking met de alomtegenwoordigheid van Boeddha in ons en om ons heen. We zullen een gevoel moeten ontwikkelen voor de mogelijkheid van spirituele ontwikkeling niet op eigen kracht, maar op momenten waarop genade over ons komt.
Met een andere interpretatie zullen de geschriften een nieuwe relevantie voor ons leven onthullen. In een gerationaliseerde en verwetenschappelijkte cultuur zijn onder boeddhisten denkpatronen en een hokjesgeest gegroeid die de volle en correctie receptie van de Dharma in de weg staan.
Bijv. mindfulness zoals deze thans wordt beoefend, is een lachertje en een bedenksel van onze tijd, dat op deze manier geen steun vindt in de canon.
Maar geleidelijk zullen we de weg weten te vinden naar een ander paradigma dat de Dharma ontsluit in een volheid waarin natuurlijke en bovennatuurlijke aspecten als vanzelf met elkaar samengaan; een paradigma waarin niet de Dharma ons dient, maar wij de Dharma dienen.
Kees Moerbeek zegt
Jules, een woord komt in me op: Haleluja! :-) Zo juichend ben je over het boek en je hebt ook al allerlei vergezichten over het nog te blijken toekomstige effect van het boek.
Ik neem aan dat je ‘paradigma’ en ‘paradigmawisseling’ metaforisch gebruikt en niet in de zin van wetenschapsfilosoof Thomas Kuhn.
Ik zou in plaats van paradigmawisseling gewoon gebruiken: ‘een verandering in de manier van kijken naar…’. Zo simpel en helder is het :-)
Henk zegt
Bedankt, Jules. Ik begrijp dat jouw uittreksel niet het boek is, maar het geeft wel een beeld. Ik las:
‘We zullen moeten leren hoe klein, nietig en feilbaar we zijn in vergelijking met de alomtegenwoordigheid van Boeddha in ons en om ons heen. We zullen een gevoel moeten ontwikkelen voor de mogelijkheid van spirituele ontwikkeling niet op eigen kracht, maar op momenten waarop genade over ons komt.’
Waarom krijg ik het nou een beetje benauwd van deze tekst? Ik vind mezelf perfect in alles, tot en met mijn talrijke beperkingen en gehechtheden aan toe. Voorts is toch de ontwikkeling van spirituele kracht niet afhankelijk van wat er van buitenaf op ons toekomt, laat staan genade. Boeddha zelf zei ooit: ‘ik geef jullie het pad, de rest is aan jullie zelf.’
Spiritualiteit is uitsluitend binnen jezelf te ontdekken en te ontwikkelen. Daarmee sluit ik me niet af voor alle Boeddha’s en Bodisattva’s die ‘daar ergens’zijn en met wie ik me in de geest verbind, maar in essentie is verlichting uitsluitend binnen jezelf te zoeken en te vinden. En ik denk dat natuurlijke en bovennatuurlijke aspecten zijn die een dualistisch concept vormen. In essentie is er één oorspronkelijke natuur, één oerstaat van elk individu en daarin hebben alle mogelijke ogenschijnlijke tegenstellingen dezelfde energie. En zo heb ik nog wel wat bedenkingen, maar ik wilde het hierbij even laten.
Jules Prast zegt
Ik zeg niet dat ik het in alle opzichten met Brazier eens ben, maar wel dat zijn boek lezenswaardig is omdat hij in zijn synthese van het boeddhisme elementen een plaats geeft die je daar niet zou verwachten. Dat daagt je als lezer uit en dat wilde ik graag delen.
Henk zegt
Ok, daarvoor bedankt.
Jules Prast zegt
Beste Henk, genade is prima verenigbaar met boeddhisme. Waarom nemen we anders toevlucht tot Boeddha, Dharma en Sangha? Toevertrouwen aan wat groter is dan ‘ik’… Wat je dan soms aan geschenken ontvangt als signalen, beelden, verschijningen… Of een woord, een teken dat je krijgt van een sanghagenoot… Dat ben ik als genade gaan ervaren, en zeker sinds het lezen van Shinran. Het is waar dat je een bron van spiritualiteit ook in jezelf kunt vinden, maar pas op dat je daarmee niet al te zeer beperkt. We kunnen wel een beetje hulp gebruiken van boeddha’s en bodhisattva’s, gestalten die het Andere in mensenvorm aanneemt… Als we alleen op ons ‘ik’ zouden moeten vertrouwen, dan waren we toch maar al te vaak het spoor bijster… De vraag is: durven we onszelf toe te geven dat we het op eigen kracht niet redden…? Dat bevrijding, leegte, nirvana en al die mooie woorden die we hier in deze digitale ruimte zo dapper gebruiken, uitdrukkingen zijn van een vluchtig fata morgana dat ons in dit leven telkens ontglipt…?
Nic Schrijver zegt
“Wie durft te beweren het op eigen kracht te redden ? ” zou eerder mijn vraag zijn.
Sjoerd zegt
De weledele heer Gotama beweert
dat.
Lijkt mij persoonlijk wel een betrouwbare bron.
Edel Maex zegt
Van de Islam verwachten we een aanpassing aan de moderniteit.Van het boeddhisme een terugkeer naar de paradigma’s van het ancien rėgime?
Jules Prast zegt
Tegengestelden, een cyclisch perspectief: het lijkt wel boeddhistisch.
Overigens zeg ik niets over de islam en David Brazier niets over een terugkeer naar paradigma’s van het ancien régime (en van welk régime dan eigenlijk?).
Kees Moerbeek zegt
Terug na de situatie van voor de boeddhistische moderniseringsbeweging eind 19e begin 20e eeuw?
Of (verder) terug naar het oorspronkelijke boeddhisme, dat nooit bestaan heeft (behalve in het hoofd van de Boeddha)? Dat gevoel bekroop mij, Edel.
Sjoerd zegt
En in dat hoofd zit het probleem. Daarvan weten we op zijn best wat anderen 500 jaar later dachten dat er in huisde.
Wel bijzonder dat juist boeddhisten zich zo met de illusies over het oorspronkelijke bezig kunnen houden, terwijl 1 van de paradigma’s is dat alles altijd veranderd.
Kees Moerbeek zegt
Inderdaad is dat nogal tegenstrijdig, Sjoerd. Sommige boeddhisten lijden aan gehechtheid aan het oorspronkelijke, maar lang niet allemaal :-)
Dat alles veranderlijk is, is een stelling. Een paradigma is totaal iets anders. Tenminste, dat heb ik opgestoken mijn colleges wetenschapsfilosofie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam :-)
Nic Schrijver zegt
Gaat dit nergens meer over ?
Zijn we eindelijk in de leegte beland?
Geniet van deze omstandigheid.
:-)
Sjoerd zegt
Is dat zo Kees?
Kay zegt
Er werd al tijdens het leven van de Boeddha ruzie gemaakt over de juiste leer. Wanneer Boeddha terug zou keren, zou hij dan zijn eigen leringen herkennen in het huidige Boeddhisme? Bestaat er wel het ware of authentieke Boeddhisme nu of heeft het ooit bestaan?
Henk zegt
Volgens mij bestaat wel zoiets als het meest zuivere boeddhisme. Toch kun je je ook afvragen hoe zuiver zuiver is als je bedenkt dat de Soetra’s pas honderden jaren later na Boeddha’s Paranirvana pas opgeschreven werden. Verder moet je deze zuivere leer ook nog eens bezien in de context van de tijd. Boeddha had veranderingen en het ontstaan van nieuwe stromingen voorzien.
Kees Moerbeek zegt
Kortom, het zuivere boeddhisme is een fictie :-)
Kees Moerbeek zegt
Ja, Nic het gaat ergens over :-)
Henk zegt
Niemand weet het zeker. Maar ja, tijd kan veel veranderingen teweegbrengen. Stel dat Jezus terugkwam en zag wat christen-fundamentalisten en pedofiele priesters uit zijn naam aangericht hebben. Zou-ie zich niet aan zijn eigen haar trekken en roepen: “Jezus,zo heb ik het allemaal niet bedoeld!”
Kay zegt
Vergeet ook niet dat het vroege Boeddhisme een staats religie werd, met alle gevolgen van dien.Het waren niet de meest spirituele mensen die van het Boeddhisme een staats religie maakten.
Kees Moerbeek zegt
Wat waren die gevolgen van dien dan, Kay? In het Rijk van Asoka bijvoorbeeld was het vroege boeddhisme staatsgodsdienst, maar andere religies werden op geen enkele manier onderdrukt of tegengewerkt.
Wie waren die niet-spirituele lui die van het boeddhisme een staatsgodsdienst maakte?
Sjoerd zegt
En zo kunnen we nog een hele tijd doorgaan met elkaar vliegen af te vangen:-(
Ik stop hier.
Kay zegt
Beste Kees M. Een van de gevolgen was de oorlogen die gevoerd werden door Asoka tegen andere volkeren. Macht corrumpeerd ook in vervlogen tijden.Om aan de macht te blijven moesten compromissen gesloten worden. De dominante boeddhistische staatsreligie verdrong, overheerste andere religies omdat het gesteunt werd door de politieke macht e.d.
Jules Prast zegt
Beste Edel, in aanvulling op het voorgaande: op de een of andere manier putten we als boeddhisten toch allemaal onze inspiratie uit het verleden-in-het-heden?
Brazier vind ik daarom geestverruimend omdat hij vele van de ontelbare dharmapoorten in een visionair vergezicht aaneen weet te smeden.
Sjoerd zegt
Lollig, nietwaar?
Sjoerd zegt
Dit was mijn reactie op een stukje van Edel Maex
Josephine zegt
Pfff… dat is wel aardig gelukt, Jules, met die knuppel. “Wachters, waar zijn we aanbeland?” Als de energie is uitgeraasd, komen we idd weer in de Leegte, Nic. Daar, en ALLEEN daar, is dat te vinden wat je zoekt. Mijn ervaring is dat de meeste mensen niet kunnen luisteren naar WAT er gezegd (geschreven) wordt maar naar WIE iets zegt of schrijft… Ook wel een beetje zichtbaar in deze hele discussie. Mannenwerk?? Tashi Delek en Namasté. Josephine.
Josephine zegt
Ik heb trouwens Brazier WEL gelezen :)
Zoekers wéten dat antwoorden niet van buiten kunnen komen. Volgers zoeken verder…
Kees Moerbeek zegt
De oorlogen die Asoka voerde was voordat hij boeddhist werd, Kay. Hij werd juist boeddhist vanwege de spijt, die hij had over het aanrichten van die bloedbaden.
Kay zegt
Boeddhistische literaire nalatenschap, kan ik me voorstellen. Ik de loop van de geschiedenis gaan de feiten het eerste verloren. Mythe vorming, aanpassingen aan een Boeddhistisch gunstig, vreedzaam verhaal. We lezen onze eigen mentaliteit in de geschiedenis. Met name als het om religieuze geschiedenissen gaat.
Kees Moerbeek zegt
De oorlogen die Asoka voerde was voordat hij boeddhist werd, Kay. Hij werd juist boeddhist vanwege de spijt, die hij had over het aanrichten van die bloedbaden.
Kees Moerbeek zegt
Asoka is geen historisch verzinsel, of een mythologisch figuur Kay. Hij heeft echt bestaan. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/38797/Ashoka
Kay zegt
Van Asoka is door het Boeddhisme en de loop van de geschiedenis een cult-figuur gemaakt, een soort Piet Hein of Moses. Het gaat er niet om of hij bestaan heeft of niet. Dat is bijzaak.
Kees Moerbeek zegt
Kay, dank je wel voor je bijzondere visie op een van de grootste historische figuren van India en het boeddhisme, Asoka.
Voor jou van Youtube geplukt :-)
https://www.youtube.com/watch?v=pfmbuxkRcP8
Jules Prast zegt
Fijn, Josephine. Dankjewel. Zo’n wijs, doorleefd, inclusief boek. Een ongewone, opmerkelijke rondgang door de eeuwenlange verbeelding van dat wat zich in woorden niet laat uitdrukken. De inspiratie die het mij inboezemde, wilde ik graag delen opdat ook anderen het zullen lezen. Hopelijk krijgt het mettertijd de aandacht die het verdient.
Nic Schrijver zegt
In elk geval krijgt het hier ook veel aandacht !
Josephine zegt
Beyond Religion ook al iemand gelezen???
Henk Molenaar zegt
Het meester werk Cutting Through Spiritual Materialism
http://www.amazon.com/Cutting-Spiritual-Materialism-Shambhala-Classics/dp/1570629579
al gelezen?
josephine van den waerden zegt
Spiritueel materialisme doorsnijden? Yep, heeeeeel lang geleden gelezen. Die goeie Trungpa. Ging lekker op het strand sigaretjes roken (en nog wat andere gewoonten nam hij van ons over) Gingen de Westerlingen dat ook doen.
Want de Meester zegt….
Zouden die rokende mensen nou zoekers of volgers zijn geweest??
Kees Moerbeek zegt
Tja, de boodschap zal wel niet deugen, omdat de boodschapper niet deugt. Maar misschien begrijp ik je niet, Josephine van den Waerden. Nomen omen est :-)
josephine van den waerden zegt
Oei, was absoluut niet mijn bedoeling je te raken, Kees. Wat ik wilde zeggen is dat we niet klakkeloos moeten volgen… Je zit al op de pot met goud, zonder het te zien. HET is niet buiten ons te vinden. Dat is wat spiritueel materialisme doorsnijden ook wil zeggen. Was Nomen omen est wel als een sneer bedoeld??
Kees Moerbeek zegt
Je raakt aan een lastig punt.
Trungpa leidde een woest en wild leven, sommige boeddhistische voorgangers vergrijpen zich aan leerlingen, maakt dat hun boodschap minder waard, ongeloofwaardig?
Mensen worden in hokjes ingedeeld en daarvan hangt de geloofwaardigheid hun boodschap af. Kom je uit dat of dat nest, heb je die of die opleiding gevolgd, dan zul je wel…. In oude tijden gaf een naam al aan in welk hokje iemand gepropt moest worden. Alhoewel, nog steeds als je een ‘buitenlandse’ naam hebt en een baan zoekt.
josephine van den waerden zegt
Zie mijn opmerking van 22/01 Kees. Ik zal het nog eens herhalen:
… Mijn ervaring is dat de meeste mensen niet kunnen luisteren naar WAT er gezegd (geschreven) wordt maar naar WIE iets zegt of schrijft… Dus nee, dat wat Trungpa schrijft of zegt staat los van zijn gedrag. Moet hij weten. Waar het mij om gaat is dat veel westerlingen volgers zijn zonder meer. Spiritueel materialisme = shoppen, vasthouden, volgen. Wat in hokjes delen en de belangrijkheid van namen betreft: je geeft geen antwoord op mijn vraag naar aanleiding van je uitlating nomen omen est…Was het nou wel of geen sneer??
Kees Moerbeek zegt
Het is me duidelijk. Iemands gedrag en wat hij/zij zegt zijn twee dingen. Een beetje flauw, normen en waarden :-(
Hans Kamphof zegt
Beste Jules,
Is het genoemde boek ook in een Nederlandse vertaling uitgekomen?
Groet Hans
Jules Prast zegt
Nee, het is nét uit in het Engels dus dat zou ook niet kunnen.