Voor wie goed leest spat de bewogenheid van elke pagina. Ingekaderd in een wetenschappelijke, essayistische aanpak, die op zichzelf ook al noopt tot close reading. Dus als je denkt dat Zij is altijd soms, het nieuwe boek van zenleraar Ton Lathouwers, een makkie is, kom je bedrogen uit.
Zen
Zeshin – Dukkha
Is goed te vertalen met leed, de pijn van ziekte ouderdom en dood, iets waar elk levend wezen aan onderhevig is. Elk levend wezen loopt in cirkels om telkens weer op zijn schreden terug te keren, geboorte, ziekte, ouderdom en dood. Wat is de diepgang van het westers boeddhisme? Elke avond wordt in Japanse kloosters […]
Dick – drie maal scheepsrecht
Het idee dat boeddhistisch iets heel speciaals is, valt makkelijk te relativeren. Allerlei oudhollandse gezegden zijn in een handomdraai om te zetten in boeddhistische wijsheden. In korte tijd had ik er 28 bij elkaar.
Zeshin – Basta
En de politiek? U bent nog steeds in de veronderstelling dat we een democratisch bestel hebben? Zo van, de regering zet de koers uit, en via het kiesstelsel bewaken we die met z’n allen?
Dick – Zen is opendoen
Gewoonlijk worden we heen en weer geslingerd tussen de twijfel van ons ego en de Grote twijfel van dat grotere bewustzijn. Maar wonderlijk genoeg kan het waarnemen van dit proces tot rust leiden. Als je leert alles wat er in je opkomt (twijfel, wanhoop, angst, woede, verdriet, jaloezie, genegenheid, mededogen, betrokkenheid, liefde etc. etc.) volledig te aanvaarden zoals het is, resteert vertrouwen dat gevoed wordt door het besef van niet-weten. Dan kan je doen wat je te doen hebt.
Zeshin – Boeddha is dood
Waar gebruik je het boeddhisme voor? Om je leven weer op orde te krijgen, voor ontspanning, om je hoofd leeg te maken, om rust te vinden?
Dick – Licht in de duisternis
Het blad was lang aan de bomen dit jaar, toen ging het stormen. Gure windvlagen, kou, regen. Dus gordijnen dicht, kaarsje aan. Onder deze omstandigheden is ongetwijfeld het oer-Nederlandse woord ‘gezelligheid’ uitgevonden. Zolang er mensen bestaan, begeven zij zich, vooral tegen het einde van het jaar, op een zoektocht naar licht.
Westers boeddhisme en de invloed daarvan op de Aziatische maatschappij
De verbreiding van de boeddhistische ideeën, zoals “de ontkenning van een permanent zelf” en “het tijdelijke van alle levende wezens” heeft grote invloed op de Aziatische maatschappij. Voor de meest Aziaten is het boeddhisme meer dan een religie of een ceremoniële bescherming.
Dick – Stilte & sesshin
In de zenwereld worden deze indringende samenkomsten meestal sesshins genoemd. Sesshin zou je kunnen vertalen met ‘in het hart geraakt worden’. In het Engels: to touch the mind, maar ook to receive, to convey the mind. In ‘receive’ en ‘convey’ zit het begrip ‘ontvangen’ en ‘mind’ wordt vaak vertaald als ‘geest’, maar ‘hart’ is breder en komt meer in de buurt van het woord shin, dat in sesshin voorkomt. Shin omvat in feite hart èn hoofd èn hara (buik), waar het intuïtief weten zetelt., het ‘stilte-weten’.
Zeshin – Meditatie
Tel je ademhaling van 1 t/m 10 dat is alles. Je komt nu al twee maanden hier om te mediteren, bij de thee zegt je dat het je niets oplevert, dat er niets verander
Vrede in ons hart
Sinds mensenheugenis is de eindejaarperiode een tijd van bezinning, het is de tijd van hoop op het nieuwe leven en nieuwe licht. Wellicht is er daarom ook in onze tijd bij veel mensen een innerlijke drang om samen te komen in de stilte.
Dick – Stilte, de oerbron
Stilte is ernst, is zwaar, is plicht, is schuld en boete. Want als je stil bent kan er van alles boven komen, waar je niet aan wilt, wat weg moet. Ja, zo heb je het geleerd. Stilte hoort bij wat je niet mag laten zien, wat je niet mag zijn.
Onder de bekoring
…
Taigu – Zen voor zenuwenlijders
Het kan niet anders zijn dan dat er meer boeddhistische beoefenaars zijn die om welke reden dan ook in de praktijk van hun leven te kampen hebben met psychologisch trauma en depressies. Het zou leerzaam zijn van hun ervaringen te vernemen, al is het alleen maar om de rooskleurige impressie weg te nemen dat boeddhisme tegen alles helpt.
Shojin Ryori – de Japanse zen-kloosterkeuken
Shojin Ryori is de naam van de Japanse Zen-kloosterkeuken die we in een wat vreemde vorm ook in het Westen kennen onder de naam ’Macrobiotiek’.
Dick – Bootje
Met een sierlijk boogje valt een blaadje. Het komt precies in de vijver terecht en verandert daar in een ‘bootje zonder bestemming’. Heerlijk om zoiets te zien, om te ervaren hoe het naadloos ‘klopt’. Ik zie intussen best dat mijn idee van een bootje daar helemaal niets mee te maken heeft. Blaadje valt in de vijver. Punt. Waarom wil ik er iets meer van maken? Ja, gaat vanzelf…
Dick – Wonder & laatste woord
De zeven paden van mijn labyrint voeren mij overal. Ze slingeren heen en weer en je hebt er geen vat op al kun je maar één kant uit. Er is geen plaats waar ik niet kom. Hoog in de Himalaya, in de zeekrochten van Kanyakumari, het zuidpuntje van India, waar drie zeestromingen elkaar treffen en op de weidsheid van het Terschellingse landschap. Overal.
De boeddhistische blik – Monnik anno nu?
In zijn eerste jaar als zenmonnik onderzoekt filmmaker Misha Beliën hoe hij een authentiek monnikschap vorm kan geven in Nederland anno nu. Hij kiest daarbij niet voor het celibataire monnikschap in een afgezonderd klooster, maar voor een hedendaagse vorm van monnik zijn midden in de maatschappij waar hij samenwoont met zijn vriendin Lotte en zoontje Yura.
Edel – Gewoon blijven zitten
De grote valkuil is to do-lijstjes in de meditatie invoeren. Het begint heel onschuldig. We hopen een moment rust te vinden in de drukte van ons bestaan. We hopen wat helderheid te vinden in ons hoofd. En inderdaad soms vinden we rust en helderheid. En dan denken we: dit is het. En dan komt er een moment dat het niet meer lukt. Terwijl er niets te lukken valt. Als er onrust komt kunnen we ook dan blijven zitten en bij die onrust aanwezig blijven? Dat is het hele punt.
Dick – Edel leven
Kun je het hebben over ‘makkelijke’ en ‘moeilijke’ zen? Misschien wel. Als ‘moeilijk’ citeerde ik onlangs in een praatje enkele quotes van Dürckheim, vertaald uit het Duits. Geleerde verhandelingen over wat zen is. Het was erg slecht vertaald, maar dat was toch niet het enige, denk ik. Als ‘makkelijk’ citeerde ik Yuanwu’s Vogelnest-monnik die op de vraag waar het allemaal om draait, antwoordde: Doe geen kwaad, beoefen het goede. Klinkt simpel, maar alsof dat ‘makkelijk’ is …
Bodai (slot) – ‘langzaam wordt alles scherp en helder’
Een beklemmend gevoel van teleurstelling overmant Bodai, hij krijgt een angstig beeld van een ballon die in een lege ruimte eindeloos van muur tot muur stuitert. Alsof hij schrijlings bovenop de buitenmuur van samsara, ‘zijn gevangenis’ zit.
Bereid om te helpen
Wat is zorg? De eerste stap zet je met de toverspreuk: Wat heb je nodig? Dan laat je je met je hele wezen in met de situatie. Er is geen verleden en geen toekomst, alleen nu: mouwen opstropen en aanpakken, in de auto stappen en spullen brengen, aan het bed zitten en luisteren, je hand op iemands arm leggen, koffie zetten, op het web zoeken.
In zazen komt het bestaan tevoorschijn
Zazen helpt mij en is voor mij een noodzaak. In het zitten komt het bestaan tevoorschijn. Als ik zit dan is dat de realiteit. Zazen kan niet gescheiden worden van leven, van bestaan, van zijn. Het is één, het is waarheid en omvat alles.
Bodai – boosheid
Het herderinnetje word steeds bozer en zegt: ‘Uit wat voor gesteldheid heb ik mijn lunch aan jou gegeven? Uit medemenselijkheid, uit werkelijk mededogen. Wat zoeken die uitgemergelde skeletten daar in dat bos, een stelletje eigenheimers zijn het. Mededogen kun je op elke straathoek praktiseren, niet in dat bos. Ze onttrekken zich er aan, lafbekken zijn het.’
