Ik herinner me dat, toen ik net met zitten begon, de woorden van leraren soms vertraagd binnenkwamen of helemaal niet. Het was alsof ze door een muur heen moesten. Achteraf zie ik vooral ook dat ik ze vervormde. Vaak schiep ik zelf in hun woorden een ‘overkant’ die bereikt moest worden. Of een onneembare kloof. Zeiden ze dat of hoorde ik het zo?
Zen
Vat het nu, vat het onmiddellijk
Iemand van het pad, op weg ontmoeten, op het pad onderweg. Is dat pad een bospad, een straat, of een snelweg? Het is overal en elk moment. Jij, als zenbeoefenaar moet vastbesloten zijn, vastbesloten vanuit jezelf. Je moet ervan doordrongen zijn, dat ‘het’ elk moment overal aanwezig is. Als je doorgaat met handelen en beschouwen via het discriminerende intellect is het onmogelijk dat te ontmoeten wat je zoekt. Dat wat je zoekt is overal, elk moment aanwezig, en in elke manier die je kunt opbrengen. Dit is helder en we zijn het er over eens. Oké?
Dick – Het meisje glimlacht terug
Deep down willen wij allemaal dat iedereen ‘gelukkig’ is. Tot vol bewustzijn komt, het leven verstaat en authentiek zijn of haar missie vervult: het leven volledig toelaat zonder angst en met grote liefde (compassie). Deze drive is de essentie van de bodhisattva en kenmerkt alle mensen.
Zicht op boeddhisme (3) – volwassenheid
Mijn leven leert mij dat alles tot stand komt als de tijd er rijp voor is. En toeval bestaat niet. Dus ook mijn schrijven nu zal voor mij een reden hebben.
Dick – Opnieuw beginnen
In het altijd weerkerende nu is er iets aan het werk. Zullen we dat geest noemen omdat we er geen beter woord voor hebben? Dat wat het leven tot leven maakt? En dat wat zich manifesteert in elk zich ontvouwend moment? Dat wat zich in elk levend wezen toont?
Geen dood, geen vrees (74) – Gaten
Soms kan ik me heel opstandig voelen. Ik wil gewoon niet dood. Ik wil genieten van wat er is, van wat er wel is.
De academische zen
Buiten jezelf zijn er geen antwoorden te vinden. Niet in boeken, niet bij de buren, niet bij een zenmeester en niet bij je partner.
Dick – Aandacht is toelaten
Is er iets dat onze aandacht trekt, dan ontstaat er vanzelf een focus. Geen focus van grijpen of pakken, maar een focus van toelaten, binnenlaten. De boom die we zien, laten we toe in ons bewustzijn. De merel die we plotseling horen, welkom!
Edel – De hond en zijn boeddhanatuur
Zhaozhou was een Chinese zenmeester uit de 10de eeuw. Het meest bizarre is dat hij flagrant het verkeerde antwoord geeft. In het Chinese Mahayana hadden alle levende wezens de boeddhanatuur. Toch antwoordt Zhaozhou hier onverstoord ‘nee’.
Dick – Toeval
Deze column berust op toeval. Er zit geen diepere betekenis achter. Lees maar als je wilt.
Mediteren met natuurgeluiden bij ZomerAvondZen
Heel verrassend en prettig vond Annemieke Kleijn het, toen ze voor ’t eerst buiten mediteerde bij ZomerAvondZen. “Je zit met de wind in de bomen en de zingende vogels, dus met heel veel natuurgeluiden. En toch kun je heel erg bij jezelf blijven zonder afgeleid te worden. Het is op een mooie, rustige plek middenin De Gulden Bodem, in het veld vlakbij een grote boom.”
Discriminerend denken
Het ik-besef is als een ruit van matglas die tussen ons en de realiteit staat.
Dick – Wat wij werkelijk zijn
Wat wij werkelijk zijn is lastig onder woorden te brengen. Of juist heel makkelijk. Wezenlijk zijn wij de bodhi-mind, zoals hele generaties White plum-leraren het formuleerden, steeds een beetje anders.
Het teken van een groot man
Sommige zentradities gaan de emotie zelfs kunstmatig opwekken. Maanden, jaren zitten met een koan als ‘wu’, met niets anders dan één lettergreep, zonder de minste aanwijzing, zonder iets om je aan vast te klampen. Het maakt je radeloos. Je kunt er letterlijk ziek van worden. Het is de bedoeling om tot op de bodem te gaan. Tot je niet anders meer kunt dan loslaten, tot je niet langer weerstand biedt, tot het openbreekt.
Boeddhisme van het hoofd, hart en hara
Boeddhisme van het hart is in geen enkel boek te vinden,
toch wijzen boeken de weg naar het hart.
Zenmeester worden?
In 2016 ben ik tot zenleraar gewijd en sindsdien ben ik naast leerling ook steeds meer leraar geworden: in zengroepen, in sesshins die ik begeleid, in de thuistrajecten en samen met Tenjo roshi als begeleider van de meditatieleiders. Dat beantwoordt aan een diepe behoefte om wat ik zelf heb geleerd, ook door te geven.
Boeddhistische Blik – Temple Food’ met Alain Caron en Emma de Thouars
Temple food wint enorm aan populariteit: het is vegan, lokaal, duurzaam en in lijn met de slow food trend. Tijdens een road trip langs boeddhistische tempels in Zuid-Korea ontdekken Alain Caron en Emma de Thouars dat temple food niet alleen over smaak, geur en textuur gaat, maar ook over je innerlijke gesteldheid, je bewustzijn.
Edel – Het wegvallen van het zelf
Er rest mij niets anders dan mijn eigen integriteit. Misschien is er iets wat zij hebben wat ik nog niet heb, maar als ik naar hen kijk stel ik mij de vraag: ‘Wil ik zo worden, wil ik zelf op deze manier met mensen omgaan?’ En dan roept alles in mij: ‘Zo wil ik nooit zijn. Als dat verlichting is, laat mij dan voor altijd een onverlichte dwaas blijven.’
Alleen maar geven – Maar wat houdt ‘alleen geven’ in?
Alleen geven betekent het idee dat je over jezelf hebt, wie jij denkt te zijn, te vergeten. Dat beoefen je als je zazen doet. Je gedachten laten voor wat ze zijn. Je ademhaling tellen en al je energie omlaag richten. Je denkt misschien,: “ja maar ik beoefen zazen juist om tot mijzelf te komen.’ Dan heb ik de volgende vraag voor je: ‘Wat is dat, jezelf en wat zou je met een zelf willen? Juist… je beoefent zazen om tot jezelf te komen. Dat wil zeggen dat je nog niet jezelf bent of nog niet tot jezelf gekomen bent. De oefening die daar voor nodig is, is ‘only giving’.
Dick – Juwelenschip
Mijn vroegere vriend Hans Korteweg heb ik, na een halve eeuw van weg geweest, onlangs weer ontmoet. Wat een wonderlijke belevenis. Nee, ik doel niet op de samenkomst van hem en klasgenoot Roel van Duijn om een jubileum van hun vriendschap te vieren nog niet zo lang geleden. Ik was daar niet aanwezig. Het gaat om een boekje met de naam Het Juwelenschip, dat hij, Hans, samen met een vertaalgroep van acht anderen samenstelde. Ik leerde het kort geleden pas kennen hoewel het al in 2004 is uitgegeven.
Van zenleraar tot brugwachter – het lege kanaal
Vandaag zit ik in Ossenzijl op een brug. Is altijd een leuk bruggetje. Midden in het dorp. Ik moet rekening houden met de bussen die twee keer per uur langs komen en met het schooltje, dat gaat om 8.30 uur in. En 12 uur uit. En kwart over een weer in. Dus rond die tijden komen de kinderen, soms met ouders, soms zonder, lopend of met de fiets naar en van school. Dan moet ik de brug dicht houden. Ook al liggen er boten voor.
Er is alleen maar dit
Vrijwel iedere zentraining begint met een simpele instructie over de houding van zazen, van ‘alleen maar zitten’, in oud verbasterd Chinees-Japans, shikantaza. Ik hoor nog de stem van mijn eerste leraar Nico Tydeman die de zitinstructie altijd afsloot met de regel: ’Niets veranderen, niets verbeteren; er is alleen maar dit’ en dan klonk de gong voor de eerste meditatieperiode.
Dick – Godsbeeld
De hele nadruk die wij in zen en bijvoorbeeld mindfulness leggen op aandacht, het NU en het vernieuwende wonder dat daarin elke nanoseconde plaatsgrijpt, wijst in de richting van het onpeilbare mysterie. In elk moment toont zich de vanzelfbeweging van het leven waarin leegte vorm is en vorm leegte.
Oostvaardersplassen, zo gaan we niet met dieren om
Ze antwoordde: ‘Ik zie het als een boeddhistische spiegel waarin we geconfronteerd worden met de onmogelijkheid van compassie. Hier trachten de oprichters door niet in te grijpen de natuur het ritme te laten bepalen. Ik doe tijdens meditatie exact het zelfde, ik volg mijn ademhaling en tracht overal vanaf te blijven.
