• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Vipassana » Vipassana voor beginners

Vipassana voor beginners

6 januari 2022 door Adi Ichsan

Wat verstaan wij onder mediteren? Is het iets fysieks of is iets mentaals? Heeft de lotushouding zit of de halve lotushouding daar invloed op? Wat gebeurt er tijdens het mediteren? Deze vragen kunnen het best beantwoord worden door  te stellen dat onder mediteren wordt verstaan aandachtig stilstaan bij een contemplatie onderwerp, zonder verstrooidheid van geest. Terwijl bij contemplatie wordt verstaan het observeren, reflecteren en intuïtief begrijpen.  Primair staat de vorming van de geest en lichaamshoudingen zijn dus secundair van aard.

Er zijn echter twee soorten meditatie modellen in de boeddhistische traditie, een die naar kalmte leidt en een ander die naar wijsheid leidt. Kalmte meditatie heeft als middel het ontwikkelen van een steeds sterker wordende concentratie terwijl de wijsheid meditatie als middel het ontwikkelen van inzichten heeft. Vipassana is bij uitstek typerend voor het wijsheid model, in het boeddhisme werd geloofd dat de Boeddha zijn verlichting bereikte doordat hij de wijsheid meditatie toepaste op zijn vergevorderde concentratie meditatie. Beide modellen zijn echter afhankelijk van waakzame oplettendheid. Het is dus niet zo dat kalmte zich volledig op concentratie baseert en wijsheid zuiver op oplettendheid.

Traditionele vipassana bhavana (meditatie) volgens het gebruik in de boeddhistische kloosters in Zuidoost Azië.

De methoden van vipassana zijn bewaard en terug te vinden in de kloosters van Myanmar en Thailand, waar de monniken en nonnen vipassana gebruiken om een verlichtingsgraad te bereiken. In tegenstelling tot doelstellingen van psychologische benaderingen zoals ‘mindfulness training’, ‘cognitieve therapie’ enz. is het doel van vipassana niet primair om in deze wereld beter te kunnen functioneren, presteren en evenwicht te vinden, maar om inzichten (pali: ñana) te ontwikkelen in de ware aard van lichaam (pali: rupa kaya) en geest (pali: nama) zodat uiteindelijk de wijsheid staat (pali: pañña)  bereikt wordt. Met andere woorden, door het onderzoeken van de aard van lichaam en geest wordt een graad van verlichting dan wel uiteindelijk de volledige verlichting bereikt. Traditionele vipassana is een systematiek van oefeningen die bedoeld zijn om spiritueel te ontwikkelen, dwz. dat de beoefenaar voorbij de beperkingen van het wereldse bewustzijn kan komen.

Spirituele ontwikkeling

Onder spiritualiteit kunnen wij begrijpen de groei van de geest voorbij de kenmerken van de eigen persoonlijkheid of zelfbeeld. Los gekomen van de eigen geestelijke beperkingen worden inzichten verkregen die uiteindelijk in wijsheid zullen culmineren. Wijsheid is echter geen rationele ontwikkeling maar een opsomming van empirische ervaringen van het lichaam en de geest met de ware aard van het bestaan, opgedaan tijdens de langdurige en intensieve oefeningen in zitten, staan, lopen, liggen en het bewegen van lichaamsdelen. Dit zal uiteindelijk leiden tot het vermogen van het waarnemende bewustzijn om zich te bevrijden van de eigen werkzame geconditioneerdheid. Het bewustzijn zal dan in staat zijn om zichzelf  ‘uit te blussen’ (nibbana).

De methode

In vipassana wordt de aandacht gericht gehouden op het eigen lichaam, gevoelens, denken, en mentale objecten. Alleen deze vier grondslagen van oplettendheid voldoen als objecten van meditatie. In het begin wordt de aandacht voornamelijk op het lichaam gehouden, en de yogi wordt direct bewust zodra de aandacht afgeleid is van de lichamelijkheid naar een gevoel; een gedachte of een mentaal object zoals een conditionering of emotie. Om de bewustheid tegenover zichzelf te confirmeren gebruikt de yogi het benoemen als middel om het getuigenis af te leggen tegenover zichzelf, er wordt dan met ‘voelen’; ‘denken’; ‘zitten’ en zo voorts benoemd in het hart.

Als middel voor oplettendheid om verankerd te raken op de grondslag wordt het volgen van de lichamelijke beweging tijdens het ademhalen gebruikt als anker. Tevens wordt het lichaam gewaarzijn gevolgd tijdens zitten, staan, liggen en het raak gewaarzijn van het lichamelijke contact met de geraakte objecten als vloer; kussen; bank of stoel. Deze worden ook benoemd met ‘rijzen –dalen’; ‘zitten – raken; ‘staan –raken’; ‘strekken – intrekken – buigen’ enzovoorts.

Zodra de aandacht wordt afgeleid dan verplaats de yogi de aandacht naar de poort van het zintuig die op dat moment betrokken is met stimuli en benoemt het terstond met: ‘horen – horen’; ‘zien –zien’ enz. afhankelijk van de aard van de afleiding. In principe wordt alleen met werkwoorden benoemd omdat het een getuigenis is van de activiteiten van de zintuigen. Doch zonder zich te verzetten tegen de aanwezigheid van de afleiding, noch de afleiding naar zich toe te halen of zich aan vast te klampen. Op het moment dat de aantrekkingskracht van de afleiding is afgenomen dan keert de aandacht terug naar het anker.

Op den duur zal deze benadering een objectiviteit van de aandacht ontwikkelen tegenover het eigen lichaam en andere onderdelen van de geest. Wanneer dit plaatsvindt dan is de yogi in staat om de wisselwerking en overheersende mechanismen tussen lichaam en geest te observeren, dit op zijn beurt verschaft de mogelijkheid om de ware aard van lichaam en geest te verhullen.

Methodisch en gedisciplineerd te werk gaan

Om resultaten van vipassana te halen moet de yogi methodisch en gedisciplineerd te werk gaan, totdat de techniek volledig geïnternaliseerd is en een eenheid vormt met het dagelijkse doen en laten. Daarom is discipline en toewijding nodig om elke dag minsten voor 20 á 30 minuten te gaan oefenen, zij het in de ochtend of in de avond.  Naar mate de behoefte toeneemt en de sociale omstandigheden het toelaten kunnen de 20 á 30 minuten alsnog uitgebreid worden tot een uur of twee. De discipline en het vermogen om de aandacht op de juiste momenten aan te wenden aan de opkomende objecten vormen de basiseigenschappen voor de beoefening van vipassana. Zodra onbetrokkenheid met opkomende en verdwijnende bewustzijnsobjecten moeiteloos gaat kan de yogi overwegen om meditatie weekenden, weken -, en maand retraites te gaan volgen met als doel om nog in dit leven een glimp van nibbana te realiseren.

Voor wie?

Niet iedereen is geschikt om direct met vipassana te beginnen, zeker mensen met een geschiedenis van psychische problemen worden afgeraden om te mediteren. Vipassana is doorgaans effectief voor mensen die stevig in hun schoenen staan maar zich wel afvragen of hun eigen zelfbeeld wel correct is of wat de betekenis van het bestaan zou zijn en waar het allemaal toe dient.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Vipassana Tags: Adi Ichsan, bevrijden geconditioneerdheid, bewustzijn, Birma, leraar, methode

Lees ook:

  1. Vipassana voor beginners
  2. Vipassana voor beginners
  3. Concept en werkelijkheid in vipassana
  4. Concept en werkelijkheid in vipassana

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Adi Ichsan

Dhammuttamo (Adi Ichsan, geb.1950), Theravada Vipassana leraar in de methode van Phra Acharn Promacharn Sirimanggalo binnen de traditie van Mahasi Sayadaw, de methode van Phrakru Sobhin Namto en upasika Acharn Naeb Mahaniranonda. Praktiseert Vipassana sinds 1997. Als leraar bekrachtigd door Pra Acharn Yutthadhammo in 2005 te Wat Prathat Doi Suthep, Chiang Mai. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 18 mei 2022
    ONLINE Lezingenserie 'Ieder mens een vredestichter'
  • 20 mei 2022 - 22 mei 2022
    The work that reconnects -Het werk dat weer verbindt
  • 22 mei 2022
    Kum Nye Yoga op zondag | Online
  • 22 mei 2022
    Lezingencyclus
  • 23 mei 2022
    Online course The Twelve Links of Interdependent Origination
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Boekbespreking – De jonge Filosoof

Erik Hoogcarspel - 9 mei 2022

In het boekje “De jonge filosoof” wordt een zekere Christoph opgevoerd, die in de bibliotheek een boek vindt van David van Goorle. Dit is het kleinere boek “Idea Physicae”, maar dan in het Nederlands. Christoph vindt met andere woorden de (niet bestaande) Nederlandse uitgave” Schets van de Natuur” in de bibliotheek.

Over populisme en het menselijk tekort

Kees Moerbeek - 8 mei 2022

‘Waarom is de burger boos?’ is volgens de geschiedkundige Maarten van Rossem gemakkelijk en ook wetenschappelijk verantwoord te beantwoorden, schrijft hij in zijn boek Waarom is de burger boos? De burger is boos, omdat hij bezorgd is over de omvangrijke immigratie en de veronderstelde negatieve effecten op onze samenleving. Dit artikel geeft een indruk van zijn boek, met aanvullingen van de socioloog Anton Zijderveld.

Boekbespreking – Een leven als ‘man of letters’. Biografie van David Hume.

Erik Hoogcarspel - 1 mei 2022

De rede kan ons tot overtuigingen leiden of laten twijfelen, maar alleen gevoelens zetten ons volgens Hume aan tot daden. Hume onderscheidt primaire indrukken en secondaire. Gevoelens zijn secondaire indrukken, want ze zijn als het ware een reactie op primaire indrukken, zoals pijn of genot.

Voor kinderen is een heel dorp nodig (2)

Rob van Boven en Luuk Mur - 20 april 2022

We houden van categorieën. Deze ouders zijn fout, en die pleegouders zijn goed. Zou het kunnen zijn dat er bij die foute ouders ook sterke punten zijn? En kan het zijn dat pleegouders ook hun problemen hebben? Wat voor boodschap krijgt een kind dat bij de ouders weggehaald is, bijvoorbeeld vanwege de toeslagenaffaire. Je ouders zijn slecht, fraudeurs, oplichters. Je bent nu bij ons en wij zijn goed?

Onmacht begrijpen, zonder klakkeloos goed te praten

Kees Moerbeek - 18 april 2022

In de ogen van de nieuwrechtse populisten is de gewone man de dupe van de globalisering en de immigratie, die hem dreigen weg te vagen. Deze taal verstaan de progressieven niet en ze staan met een mond vol tanden. Dit populisme gaat over identiteit en gemeenschap en dit bezorgt weldenkenden koude rillingen, aldus de auteur. Ook hierdoor werden de uitwassen van de globalisering en de immigratie niet ingezien. Deze populisten richten hun pijlen dan ook op de ‘de zelfgenoegzame, progressieve elite’, die een betere wereld had willen bewerkstelligen, maar ‘intussen de gewone man doodgemoedereerd aan zijn lot overliet.’

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

over ons

Recente berichten

  • Verlichting is opgaan in de paradox
  • Het jaar 2022 – dag 136 – held
  • De grondregels van zen
  • Wakker worden
  • Dalai Lama – ‘meer aandacht voor de leer van Gautama Boeddha’

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens