• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Teisho » Ook als ik naakt ben…

Ook als ik naakt ben…

5 februari 2016 door Edel Maex

Er is een beeld uit het nieuws dat mij heel erg bijblijft. In de dagen na de massale aanrandingen op nieuwjaarsnacht in Keulen demonstreerde de kunstenares Milo Moiré naakt voor de domkerk met een plakkaat waarop: ‘Respektiert uns! Wir sind kein Freiwild, selbst wenn wir nackt sind!’ Respecteer ons! We zijn geen loslopend wild, zelfs als we naakt zijn!

Er is de voorbije weken veel geschreven over de aanrandingen. Er is gewezen op cultuurverschillen. En die zijn er. Ik herinner mij hoe geschokt ik was toen ik als student stage liep in een moslimland en zag hoe er in het ziekenhuis met vrouwen omgegaan werd. Laat het duidelijk zijn dat voor mij iedere vorm van genderongelijkheid verwerpelijk is. En ik lees dat sommige mensen met een moslimachtergrond vinden dat juist wij de vrouw respectloos behandelen door haar onverhuld als seksobject te etaleren.

Maar er is ook iets transcultureel, ik bedoel transcultureel moeilijk.

Paul Verspeek, een rechtbankverslaggever, komt na een bloemlezing uit de zedendelicten op een doordeweekse dag in de rechtbank tot de pijnlijke conclusie: ‘Statistisch gezien heeft mijn eigen dochter meer van mij, haar vader, te vrezen dan van een Syrische vluchteling.’

En ik vraag me de hele tijd al af hoe die moslima zich nu moet voelen die mij ooit vertelde hoe ze als kind op school betast werd door de priester die haar godsdienst wilde bijbrengen, en hoe ze vervolgens zelf gestraft werd toen ze het ging melden.

Respect is overal moeilijk, geweld is van alle culturen.

In het boeddhisme vind ik een bruikbaar begrippenkader om hier naar te kijken. Aan de ene kant zijn er de ‘drie vergiften’: begeerte, afkeer en verwarring. Als ik louter vanuit begeerte en afkeer naar de wereld kijk, is iedereen loslopend wild. Er is alleen de vraag ‘wat brengt het mij op? Seks, geld, macht …?’ Wat mij past probeer ik aan mijn behoefte te onderwerpen, wat mij niet past negeer ik, wat mij in de weg staat elimineer ik. De verwarring is te denken dat alles in functie staat van mijn afkeer en begeerte.

Van cultuurverschillen gesproken, dit is het mensbeeld dat we hier in het Westen van Freud en Skinner geërfd hebben: de mens die door lust en onlust, beloning en straf bepaald wordt. Voor het boeddhisme bepalen ze ons niet maar zijn het vergiften: ze vergallen ons leven omdat ze ons afscheiden van onze menselijkheid. (‘Menselijkheid’ zoals in de uitdrukking ‘misdaden tegen de menselijkheid’).

Het boeddhisme karakteriseert onze menselijkheid als liefde, mededogen, appreciatie en onbevangenheid. Als ik niet bevangen ben door begeerte en afkeer dan verschijnt de ander mij niet als object maar als mens, als medemens. Dan maakt het niet uit of het een naakte vrouw is of een oude man. Dan is mijn vraag niet ‘wat kan ik er mee?’, maar ‘wie ben jij?’ en ‘wat kan ik voor jou betekenen?’.

Misbruik staat altijd in functie van de behoefte van de dader en loopt in de richting van degene met de meeste macht naar die met de minste macht. Als iedereen loslopend wild is, dan ben ik dat dus ook wanneer ik iemand tegen het lijf loop die sterker is dan ik. Daders zijn meestal als kind zelf slachtoffer geweest.

Seksuele frustratie wordt vaak genoemd als oorzaak van seksueel misbruik, zowel in Keulen, als in de Kerk, als in het gezin. Maar frustratie en begeerte verklaren niets. De vraag is wat mensen doet besluiten dat hun frustratie of begeerte de daad legitimeert. Het tragische antwoord is dat mensen met anderen omgaan zoals er met hen is omgegaan.

Daarom ligt de oplossing niet in het omdraaien van de machtsverhoudingen. Er zal altijd iemand de sterkste zijn. Pas als we bereid zijn de ander als ander te zien, om een mens als mens zien, zullen we hem respecteren, wat ook mijn behoefte is, wie ook de sterkste is.

De meeste culturen kennen iets als de ‘gulden regel’: doe niet aan een ander wat je niet wil dat aan jou aangedaan wordt. Blijkbaar kan een samenleving van mensen niet goed functioneren zonder dit besef. Er zit de wijsheid in dat ik in mijn verlangen weet wat liefde is. Als ik naga hoe ik zelf wens bejegend te worden dan weet ik heel goed wat respect is. Dat betekent dat ik er in ieder ogenblik voor kan kiezen mezelf en de ander met respect te bejegenen.

Helaas gaan mensen ook met zichzelf om zoals er met hen is omgegaan. Het gevolg is dat veel mensen hun diepste verlangen naar respect niet ernstig nemen. Vinden we onszelf het waard? Vind je het vanzelfsprekend om met respect bejegend te worden? Het is triest dat iemand als Milo Moiré poedelnaakt in de ijzige kou moet gaan staan om daar de aandacht op te vestigen.

Moeten we zoals in sommige culturen seksueel geweld proberen in te dijken door het object ervan te bedekken? Het probleem is dat dat op zich ook geweld is. Of moeten we het, zoals in sommige andere culturen, proberen op te lossen door de seksualiteit zelf te demoniseren? Ook dat is in se gewelddadig. Als we nu seksualiteit konden appreciëren als mooi en waardevol en tegelijkertijd heel expliciet beseffen dat seks nooit, in geen enkele omstandigheid, het zelfbeschikkingsrecht van de ander kan aantasten.

Als ik een tekenaar was, en voor Charlie Hebdo werkte, zou ik de foto met Milo Moiré overtekenen en het bloedmooie meisje vervangen door een karikaturaal lelijke vrouw. Lelijk of aantrekkelijk zijn geen kenmerken van een persoon. Het zijn kenmerken van de blik van degene die kijkt. Lelijk en aantrekkelijk spreken over begeerte en afkeer. Maar de boodschap blijft dezelfde: respect.

Want ik wil gerespecteerd worden als ik seksueel aantrekkelijk ben en als ik seksueel niet interessant ben. Ik wil gerespecteerd worden als ik een man ben en als ik een vrouw ben. Ik wil gerespecteerd worden als ik blank ben en als ik zwart ben. Ik wil gerespecteerd worden als ik hier geboren ben en als ik gevlucht ben uit een land in oorlog. Ik wil gerespecteerd worden als ik zwak ben als ik sterk ben. Ik wil gerespecteerd worden als ik onafhankelijk ben en als ik hulpbehoevend ben. Ik wil gerespecteerd worden als ik mij goed voel en als ik radeloos ben.

Ik wil gerespecteerd worden
ook als ik naakt ben.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Edel Maex, Teisho Tags: aanrandingen, daders, Edel Maex, Keulen, Milo Moirë, respect, slachtoffers

Lees ook:

  1. In eerbied voor allen die reeds ontwaakt zijn
  2. Eunice Frijde – ‘Waarom we veel kunnen leren van koans in dit #metoo tijdperk’
  3. Eunice Frijde – ‘Waarom we veel kunnen leren van koans in dit #metoo tijdperk’
  4. Boeddha in de bajes – Iedereen verdient een tweede kans

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Dharmapelgrim zegt

    5 februari 2016 om 11:08

    Re-spect… een woord dat je zou kunnen vertalen met: Opnieuw kijken! Alleen dat met andere ogen, met ogen zonder filters als daar zijn: vooringenomenheid; vooroordeel; begeerte; lust; en ga zo maar door … Respect: Kijk nóg eens! Kijk dieper. Probeer de essentie te zien; het meest wezenlijke van de ander tegenover je. Grote kans dat je in een spiegel kijkt, en dat je jezelf in de ander ontdekt. Vrij van alle (leef)tijd; vrij van geslachtelijkheid; vrij van etiketten en omgehangen of opgeplakte labels. Poedelnaakt in de zon van je aandacht sta je daar dan zelf naar je kwetsbare zelf te kijken; ontdaan van stoffelijke kenmerken, ontdaan van vorm; ontdaan van alles wat jou van die ander scheidt. Compassie, compassie compassie. Dus ook met jezelf.

  2. Sjoerd Windemuller zegt

    5 februari 2016 om 19:49

    De gedachtegang dat daders eerst slachtoffers waren is omstreden en wordt niet zonder meer door wetenschappelijk onderzoekondersteunt.

    Ook is verlangen of begeerte op zichzelf neutraalgeladen. Het vervult in de aanvang van liefdesrelaties een motivatie om bij en met elkaar te zijn.
    Het hangt er vanaf hoe ik met mijn begeerte omga of het schadelijke of positieve uitwerking heeft.

    Statistisch loopt een mens meer risico’s op misbruik in zijn eigen omgeving, dan op een willekeurig stadsplein.

    Alle misbruik vind ik verschrikkelijk.

  3. G.J. Smeets zegt

    5 februari 2016 om 22:59

    Beste Edel Maex,

    neem me niet kwalijk maar het mensbeeld dat we hier in het Westen hebben is niet dat van Freud of Skinner maar van Darwin. Het is een descriptief mensbeeld met de boeddhistische trits begeerte (Darwin: honger, voortplanting), afkeer (Darwin: agressie, zelfbescherming) en verwarring (sociale dynamiek en gedrag) als natuurlijk en natuurhistorisch gegeven.

    Je stelt:
    “Het boeddhisme karakteriseert onze menselijkheid als liefde, mededogen, appreciatie en onbevangenheid.”

    Vervang ‘karakteriseert’ door ‘propageert’ en ik ga akkoord.

  4. Chris vd Velden zegt

    6 februari 2016 om 07:46

    Mooi gesproken Edel Maex

Primaire Sidebar

Door:

Edel Maex

is psychiater, zenbeoefenaar en auteur. Leven in de maalstroom 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 18 mei 2022
    ONLINE Lezingenserie 'Ieder mens een vredestichter'
  • 20 mei 2022 - 22 mei 2022
    The work that reconnects -Het werk dat weer verbindt
  • 22 mei 2022
    Kum Nye Yoga op zondag | Online
  • 22 mei 2022
    Lezingencyclus
  • 23 mei 2022
    Online course The Twelve Links of Interdependent Origination
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Boekbespreking – De jonge Filosoof

Erik Hoogcarspel - 9 mei 2022

In het boekje “De jonge filosoof” wordt een zekere Christoph opgevoerd, die in de bibliotheek een boek vindt van David van Goorle. Dit is het kleinere boek “Idea Physicae”, maar dan in het Nederlands. Christoph vindt met andere woorden de (niet bestaande) Nederlandse uitgave” Schets van de Natuur” in de bibliotheek.

Over populisme en het menselijk tekort

Kees Moerbeek - 8 mei 2022

‘Waarom is de burger boos?’ is volgens de geschiedkundige Maarten van Rossem gemakkelijk en ook wetenschappelijk verantwoord te beantwoorden, schrijft hij in zijn boek Waarom is de burger boos? De burger is boos, omdat hij bezorgd is over de omvangrijke immigratie en de veronderstelde negatieve effecten op onze samenleving. Dit artikel geeft een indruk van zijn boek, met aanvullingen van de socioloog Anton Zijderveld.

Boekbespreking – Een leven als ‘man of letters’. Biografie van David Hume.

Erik Hoogcarspel - 1 mei 2022

De rede kan ons tot overtuigingen leiden of laten twijfelen, maar alleen gevoelens zetten ons volgens Hume aan tot daden. Hume onderscheidt primaire indrukken en secondaire. Gevoelens zijn secondaire indrukken, want ze zijn als het ware een reactie op primaire indrukken, zoals pijn of genot.

Voor kinderen is een heel dorp nodig (2)

Rob van Boven en Luuk Mur - 20 april 2022

We houden van categorieën. Deze ouders zijn fout, en die pleegouders zijn goed. Zou het kunnen zijn dat er bij die foute ouders ook sterke punten zijn? En kan het zijn dat pleegouders ook hun problemen hebben? Wat voor boodschap krijgt een kind dat bij de ouders weggehaald is, bijvoorbeeld vanwege de toeslagenaffaire. Je ouders zijn slecht, fraudeurs, oplichters. Je bent nu bij ons en wij zijn goed?

Onmacht begrijpen, zonder klakkeloos goed te praten

Kees Moerbeek - 18 april 2022

In de ogen van de nieuwrechtse populisten is de gewone man de dupe van de globalisering en de immigratie, die hem dreigen weg te vagen. Deze taal verstaan de progressieven niet en ze staan met een mond vol tanden. Dit populisme gaat over identiteit en gemeenschap en dit bezorgt weldenkenden koude rillingen, aldus de auteur. Ook hierdoor werden de uitwassen van de globalisering en de immigratie niet ingezien. Deze populisten richten hun pijlen dan ook op de ‘de zelfgenoegzame, progressieve elite’, die een betere wereld had willen bewerkstelligen, maar ‘intussen de gewone man doodgemoedereerd aan zijn lot overliet.’

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

over ons

Recente berichten

  • Guy – Onthechting (P. viveka)
  • Barak 2b
  • Noorder Poort – Acht nieuwe zenleraren
  • Verlichting is opgaan in de paradox
  • Het jaar 2022 – dag 136 – held

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens