Het is maar een parabel, en parabels moet je nooit letterlijk nemen. Maar je moet zo’n verhaaltje ook niet glimlachend opzijschuiven en denken dat het je niets te zeggen heeft, want dat heeft het juist wel. Parabels vertellen vaak meer dan er op het eerste gezicht, bij eerste lezing, staat. Boeddha zegt aan het einde van zijn parabel: ‘Als ik u zeg dat ik ga sterven en de wereld ga verlaten, heb ik daarmee dezelfde bedoelingen als de geneesheer vader uit dit verhaal’.
Pali-Canon
Omgaan met de (eigen) dood.
In dit verhaal komt de Boeddha nogal cru over. Eigenlijk geeft hij Kisa Gotami valse hoop. Hij stuurt haar weg om mosterdzaad wetende dat aan de situatie niets te veranderen valt. Hij kan haar zoontje, met of zonder mosterdzaad, nooit terug tot leven wekken, want die macht heeft hij niet. Hij is maar een mens zoals wij, geen god.
Gedachten (3)
Observeer je gedachten. Maar ga er niet in mee. Observeer hoe ze uit het niets ontstaan en vergaan. Hoe ze jouw wereld opbouwen. Hoe ze je elk moment opnieuw laten geboren worden. Herboren laten worden. ‘Weder’-geboren laten worden.
De Boeddha onderricht zijn zoon, Rahula (deel 2)
Door de dingen niet te zien zoals ze in werkelijkheid zijn en de vier edele waarheden in hun essentie niet te doorgronden, ontstaan er activerende factoren, conditioneringen en intenties die ons steeds weer tot karma producerend handelen en dus tot wedergeboorte drijven.
Guy – Gedachten (2)
Elke gedachte over een ‘zelf’ of een ’ik’ is een illusie. Een manifeste begoocheling.
Over de Lotus-soetra (33): Wat is de Tathagata
Wanneer iemand het over Shakyamuni als de Tathagata heeft, heeft ie het over de in Shakyamuni vleesgeworden WET. De mens is vleesgeworden Waarheid geworden. Dat was ie nog niet toen hij als zoon van een stamhoofd in de watten werd gelegd en ook nog niet toen hij definitief de poort uitreed om de waarheid te zoeken. Hij was het zelfs nog niet toen hij onder een lindeboom ging zitten mediteren met de idee ‘ de dood of de gladiolen’. Het werden uiteindelijk dus gladiolen, in die zin dat hij de Tatahagata werd.
Guy – Gedachten (1)
Observeer je gedachten zonder je ermee te identificeren. Wees aandachtig en benoem je gedachten: ‘begeerte’; ‘boosheid’; ‘luiheid’; ‘stress’; ’twijfel’,…
Alles wat ontstaat zal ook weer vergaan (oorzaak en gevolg)
De mentale vergiften zijn: zinnelijke begeerte (kamasava), verlangen naar bestaan (bhavasava), onwetendheid (avijjasava, in de zin van de grondoorzaak van alle lijden, van alle begeerte, van alle haat) en soms wordt hier als vierde het koesteren van opinies (ditthasava) aan toegevoegd.
Guy – Onwetendheid (P. avijja)
Avijja is kennis waaraan inzichtelijk ervaren ontbreekt. Onwetendheid is het niet-kennen van de Vier Edele Waarheden. Het niet-kennen van dukkha; van de oorzaak van dukkha; van de beëindiging van dukkha en van het pad dat leidt naar de beëindiging van dukkha.
Over de Lotus-soetra (32): Leer op eigen benen staan
Shakyamuni Boeddha gaat dood. De Eeuwige Boeddha blijft, want de Eeuwige Boeddha is en blijft wat ie altijd was en zijn zal: de WET; en die WET is de Waarheid. Er is geen andere. Daar moet niet alleen Ananda het mee doen, daar moeten wij het allemaal mee doen. En wat anderen zeggen, doet niet ter zake. Er bestaat geen enkele andere formule die de kern van welke andere religie dan ook krachtiger weergeeft dan deze: Neem eigen verantwoordelijkheid en doe het zelf.
Guy – Zelfrealisatie
Zelfrealisatie wordt niet verkregen door geleende, ontvangen wijsheid van anderen (P. sutta-maya panna); noch door logisch en rationeel (maar geconditioneerd) denken (P. cinta-maya panna).
Dhamma-Zaadjes deel IV is uit
Deze Dhamma-zaadjes kunnen van alles zijn: een citaat van de Boeddha of van een boeddhistische leermeester; een gedichtje; een haiku; een uitleg over een uitspraak van de Boeddha. Of de betekenis, respectievelijk etymologische verklaring, van een Pali-woord. Of een spontane, plótse Dhamma-ontboezeming van een kalyanamitta.
‘Om de andere oever (nibbana) te bereiken dient het najagen van alle geneugten vermeden worden (2)’
Zondagmorgen ging ik al vroeg naar de bakker en zag een jongeman met een zak pistolets uit de bakkerij komen. Hij ging met onzekere stap, zich vasthoudend aan de gevel. Onmiddellijk kwam volgende gedachte bij me op: “Hoe is het toch mogelijk dat een jonge gast zo zijn leven en gezondheid vergooit door heel de nacht op café te zitten zuipen om dan ’s morgens, nog dronken naar de bakker te gaan”. Een gevoel van walging en afkeuring kwam bij me op. Ik had de jonge man al geklasseerd onder de hoofdding ‘losers’. Ondertussen was ik de winkel binnengestapt en hoorde de aanwezige klanten de jonge man prijzen om zijn moed en doorzettingsvermogen en dit omdat hij al zo snel na een hersenbloeding probeerde om zelfstandig te leven. Een gevoel van schaamte overviel mij. Hoe snel was ik niet geweest met (ver)oordelen, zonder niet eens de ware toedracht te kennen. Enkel afgaand op mijn eigen ervaringen, voorkeuren en conditioneringen. Nog steeds, als een ongewone situatie mijn aandacht trekt, probeer ik, met bovengenoemd voorval in het achterhoofd, niet te oordelen.
‘Basispunten die Theravāda en Mahāyāna verenigen’
Naar het voorbeeld van de Boeddha, onze Leraar, die de belichaming is van Groot Mededogen (mahākaruṇa) en Grote Wijsheid (mahāprajñā), zijn we van mening dat het doel van het leven is mededogen te ontwikkelen voor alle levende wezens zonder onderscheid en te werken voor hun welzijn, geluk en vrede; en wijsheid te ontwikkelen die leidt tot de realisatie van de Uiteindelijke Waarheid.
‘Om de andere oever (nibbana) te bereiken dient het najagen van alle geneugten vermeden worden (1)’
De Boeddha vergelijkt onze reis door samsara ( de aan ons verschijnende zintuiglijke wereld) regelmatig met het oversteken van een grote, immens brede stroom (cfr. de parabel van het vlot MN 22). Maar wat in dit sutta zo origineel is, is het feit dat hij het begeren van en verlangen naar de bevrediging van zintuiglijke prikkels vergelijkt met de lekken in een boot.
Guy – Pali-woorden
Elk woord uit de Pali-canon kan een meditatie zijn. Een stap op de Weg. Een opstap naar Ontwaken. Naar wakker worden. Observeer deze woorden. Woord-na-woord. Proef ze. Laat ze je verzadigen.
In de hal van het Huis met het Puntdak
Daar vraagt Sunakkhatta, een krijger van de Licchavi-stam die later tot de orde zou toetreden en de persoonlijke verzorger van de Boeddha zou worden, aan de Verhevene of alle monniken die beweren bevrijdend inzicht verkregen te hebben dit ook terecht beweren.
De boeddhistische invloed op traditionele muziek in Noordoost-India
Een centraal principe van het boeddhisme is het idee van stilte en rust, van het vinden van vrede in jezelf. Dit streven naar innerlijke harmonie klinkt door in de muziek van Noordoost-India, waar stilte vaak net zo belangrijk is als geluid.
Aandacht voor de eigen dood
“En verder beschouwt een monnik dit lichaam, zoals hij zou kijken naar een lijk dat op een knekelveld is weggeworpen, één dag dood, twee dagen dood of drie dagen dood; opgezwollen, donkerblauw geworden, in staat van ontbinding; en hij overdenkt: “Dit lichaam van mij wacht hetzelfde lot, het zal net zo worden, het kan dat lot niet ontlopen.”
Guy – Het directe Pad (P. ekayana magga)
Wel monniken, een monnik blijft bij het lichaam, het lichaam energiek, alert en aandachtig beschouwend, terwijl hij gehechtheid en verdriet met betrekking tot de wereld opzij zet.
Salla-Sutta, ‘de doorn’ een meditatie over de dood
Toen de Boeddha het uiteindelijke nibbana was binnengegaan, weenden sommige monniken (bij wie de hartstochten nog niet waren verdwenen) met opgeheven armen. Zij vielen als geveld neer en rolden heen en weer, weeklagend: “Al te snel is de Verhevene heengegaan, al te snel is het Licht uit de wereld verdwenen!”
Over de Lotus-soetra (30): Uit de grond
Die bodhisattva’s die al miljoenen en miljoenen jaren actief zijn, bieden Boeddha hun diensten aan. Maar dat weigert Boeddha! En vervolgens rijzen er talloze andere bodhisattva’s op uit de grond. Zij zijn het die op aarde het belangrijke werk van Boeddha’s leer verkondigen en bewaren gaan doen. Wat betekent dat?
Guy – Een voortdurend veranderend Proces
In plaats van het leven te observeren als een voortdurend veranderend proces staan we erop het leven te beschouwen op de manier zoals wij willen dat het is: als een aaneenschakeling van dingen en ervaringen die de kracht bezitten om ons bevrediging te schenken.
Guy – Dhamma is één
Dhamma overstijgt elke boeddhistische stroming, elke traditie, elke lineage. Dhamma is niet gebonden aan woorden en concepten. Noch aan opinies, ideeën, standpunten.
