Meestal zijn we niet bewust. Wetenschappelijk onderzoek leert dat slechts 5% van wat we doen bewust is; de rest in onbewust. Verdwalen we in het bos van onze geconditioneerde droomwereld. Bewegen we ons voort in de mallemolen van onze gewoontepatronen. Hoe meer we ons dit dwangbeeld ‘eigen’ maken, hoe meer we daarin ‘geloven’, hoe meer we geconditioneerd zijn, hoe meer we er last van hebben. Hoe meer de begoocheling (P. moha) greep op ons krijgt. De Boeddha noemde dit ‘rondjes draaien’. Samsara. Dit is het eindeloze ronddwalen van wezens in de eindeloze, onbevredigende cyclus van dukkha.
Pali-Canon
Geloof niet alles wat je denkt
Als de Boeddha een mens was en geen uit een of andere hemel neergedaalde god en het boeddhisme dus geen godsdienst is, waarom wordt er dan in de suttas regelmatig over goden en godheden gesproken?
Guy – dhammazaadjes – Vreugde in jouw beoefening
Ervaar vreugde (P. piti) in jouw beoefening. Geniet ervan. Vreugde scheppen in jouw meditatie vormt een belangrijk onderdeel van je beoefening. Zonder vreugde kan de beoefenaar nooit tot ontwaken komen. Vreugde is de brandstof, de voeding, het substraat dat de meditatie helpt om sterk en stabiel te worden. Niet voor niets is piti één van de zeven ontwakingsfactoren (P. sambojjhanga).
Guy – dhammazaadjes – Sampajanna (P.)
Sampajanna is één van de vier scharnierwoorden in het refrein van de Mahasatipatthana Sutta. Het is in dit refrein dat de Boeddha zijn volgelingen aanraadt om nauwgezet—ijverig, vurig, met grote inspanning (P. atapi); penetrerend aandachtig (P. satima); met helder begrip en diep inzicht in de vergankelijkheid van de dingen (P. sampajanna) en vrij en onthecht van werelds verlangen en afkeer (P. vineyya loke abhijja-domanassa)—de interne oorzaken van dukkha te onderzoeken in de Vier Velden van Opmerkzaamheid, namelijk in het lichaam; de gewaarwordingen; de geest en de geestinhoud.
Boeken – de zestien VIPASSANĀ-ÑĀṆA’S
In deze verstilde tekst wordt het rijpingsproces van inzicht beschreven zoals dat in de boeddhistische leer aangeduid wordt met zestien stadia—de vipassanā-ñāṇa’s.
Guy – dhammazaadjes – Kamma (P.)
We hoeven ons niet te verschuilen achter illusie. Niet de schuld bij anderen leggen. Maar evenmin de verantwoordelijkheid voor onze bevrijding op de rug van een illustere onbekende macht schuiven. Dat is vluchtgedrag. Wegkijken van de realiteit.
Achtste deel Dhamma-Zaadjes is uit
Door deze teksten vrij en open ter beschikking te stellen beoogt de samensteller van dit boek de Dhamma dichter bij de beoefenaar en de belangstellende lezer te brengen. Door het opwekken van een observatie of een reflectie over de werkelijkheid zoals ze is. Wérkelijk is. Yatha-bhuta.
Guy – dhammazaadjes – Zonder ‘zelf’ (P. anatta)
Alles wat veranderlijk, onbevredigend en zelfloos is moet beschouwd worden als ‘Dit is niet van mij, dit ben ik niet, dit is niet mijn zelf’.
Guy – dhammazaadjes – Inzicht
Inzicht wordt verworven door het vergankelijke, onbevredigende en zelfloze karakter van de fenomenen te herkennen, te erkennen en in zichzelf te realiseren. Op deze manier wordt ontnuchtering (P. nibbida) ontwikkeld, passieloosheid (P. viraga) ontvouwd, kalmte (P. upasama) gecreëerd en innerlijke vrede (P. nibbana) geschapen.
Guy – dhammazaadjes – hallucinaties
De Boeddha in de Itivuttaka: ‘Waar je ook bent in deze wereld, observeer en mediteer steeds op het ontstaan en vergaan van alle samengestelde dingen.’
Guy – dhammazaadjes – Zitten als een berg, stromen als een rivier…
Slechts wanneer je geest stil is geworden zal je de voortdurende verandering zien. Het ontstaan en vergaan van de dingen. Van alle dingen. Anicca. Steeds fijner. Steeds delicater. Steeds subtieler.
Guy – dhammazaadjes – De Boeddha over conditionering
De geest kan enkel gezuiverd worden door het direct, experiëntieel ervaren én aanvaarden van de werkelijkheid die zich élk moment aan je presenteert. En door systematisch te werken aan het herkennen, erkennen én het verwijderen van élke conditionering.
Guy – dhammazaadjes – Spontaan
Spontaan is het antoniem van vastgeroest. Het tegenovergestelde van geconditioneerd. Van gemanipuleerd. Spontaan laat niets overeind van wat de beoefenaar in zijn begoocheling als ‘vast’ percipieert.
Guy – dhammazaadjes – Vluchtig…
Wat je ook waarneemt via de zintuigen of het denken, er is niets dat blijft duren. Wat je ook ervaart, het is gewoon iets dat ontstaat en weer vergaat. Een gedachte… een gewaarwording… Alles vluchtig. Efemeer.
Guy – dhammazaadjes – De Middenweg (P. majjhima patipada)
Zo komt de dhammanuvatti tot harmonie met zichzelf. In balans met het Proces. Ver weg van de extremen. Voorbij Geboorte. Voorbij Dood. In het Midden. Het pad naar het Ongeborene en het Doodloze. Bevrijding uit dukkha.
Guy – dhammazaadjes – De lakmoesproef
De lakmoesproef: wanneer de leer van de Boeddha evolueert naar een institutionele religie wordt alles wollig en warrig. Het spontane en vloeibare karakter van de buddhasasana verdwijnt en starheid en dogmatiek verschijnt. Het essentiële wordt verdreven naar de achtergrond en het bijkomstige overheerst.
Guy – dhammazaadjes – Gepenetreerd doorzicht (P. pativedha)
Het is de apotheose die voortspruit uit theorie en praktijk. Het is de realisatie van Dhamma. Het is wakker worden. Ontwaken. Verlichting. Zelfrealisatie.
Guy – dhammazaadjes – Perfecte aandacht (P. yoniso manasikara)
Yoniso manasikara maakt de dhammanuvatti duidelijk dat streven naar permanent geluk d.m.v. geconditioneerde verschijnselen een aberrante begoocheling is. Yoniso manasikara leidt regelrecht tot het experiëntieel ervaren van anicca, dukkha en anatta—de dr
Guy – dhammazaadjes – Hechting (P. upadana)
‘Gotama verwierp iedere aanname van een transcendente werkelijkheid— of je die nu God noemde, of Zelf, of Bewustzijn—en riep in de plaats daarvan op tot contemplatief onderzoek van de complexe, steeds veranderende en uiterst specifieke wereld die zich hier en nu aan onze zintuigen voordoet.’
Guy – dhammazaadjes -Het Proces
Zelf…
Guy – dhammazaadjes – Kennis versus wijsheid
‘Ik zie het Zuivere. Ik zie het Ultieme.’
Guy – dhammazaadjes – Directe ervaring (P. paccanubhoti)
…
Guy – dhammazaadjes -Boeddhanatuur (P. buddhatta)
De mogelijkheid tot ontwaken is in ieder van ons aanwezig. Maar de meeste mensen hebben, zoals de Boeddha steeds opnieuw in de sutta’s herhaalt, ‘stof op de oogleden’. Waardoor ‘slechts weinigen de Andere Oever bereiken…’
Guy – dhammazaadjes – Ekayana: universele Dhamma
Dhamma is wijsheid die voorbij woorden en concepten gaat. Ook voorbij tijd en dus voorbij elke gemanipuleerde geschiedkundige duiding en elk maatschappelijk opportunistisch eigenbelang. Ekayana: universele Dhamma.
