Zolang we onze vergankelijkheid (P. anicca) en instabiliteit (P. anatta) niet duidelijk inzien, noch gelijkmoedig aanvaarden, is er geen bevrijding uit onze ellende (P. dukkha) mogelijk.
Pali-Canon
Guy – dhammazaadjes – Wees jezelf tot lamp
Vertrouw uitsluitend op je eigen ervaring. Ga niet kritiekloos voort op het woord van anderen, hoe verheven ze ook zijn (of denken te zijn). Nullius in verba.
Guy – dhammazaadjes – Much ado about nothing
Alles (zowel het heilzame als het onheilzame) wat zich in hen bevindt, is ook in ons aanwezig. Niets menselijks is ons vreemd. Het doorvoelde besef van de eigen kwetsbaarheid en intrinsieke vatbaarheid voor verlangens en afkeer zal elke beoordeling zachter maken. En ons geluk en innerlijke vrede groter.
Guy – dhammazaadjes – De zelfloosheid van het ‘ik’
De leer van de Boeddha leert dat het ‘ik’ zelfloos is. Zonder ‘zelf’. ‘Leeg’. Anatta (P.)
Wil dat zeggen dat het ‘ik’ niet bestaat?
Absoluut niet. Het ‘ik’ bestáát. Het is aanwezig in elk moment van ons bestaan. Van onze geboorte tot aan onze dood. Zonder ‘ik’ zou er geen overleven mogelijk zijn.
Guy – dhammazaadjes – Kijk met je hart naar de dingen. Niet met ogen vol haat
Dingen zijn niet zoals ze op het eerste zicht lijken. Verhalen vertellen nooit de hele waarheid. Kleur de werkelijkheid dus niet met veronderstellingen. Met ‘van horen zeggen’. Met vermoedens. Met speculaties. Laat je niet inpakken door vooringenomenheid. Sluit je niet op in je zelf gecreëerde cocon. In je Grote Gelijk.
Guy – dhammazaadjes – Ontwikkel vriendelijkheid naar jezelf
Jezelf graag zien vereist dat je, nadat je je lijden herkend en erkend hebt, er met liefde op reageert. Dat je mededogen naar jezelf uitstraalt. Dat betekent concreet dat je niet van je lijden wegkijkt, dat je er geen afleiding voor zoekt (in je werk, door geestverruimende middelen, door zintuiglijke afleiding). Het betekent dat je je lijden toelaat, dat je aanwezig bent voor je eigen pijn. Dat je dukkha een plaats geeft in je leven. Als onderdeel van je bestaan. Zonder afkeer. Gelijkmoedig.
Guy – dhammazaadjes – Metta bhavana
‘Blijmoedigheid, vriendelijke woorden, anderen een goede dienst bewijzen en alle mensen gelijk behandelen: deze vormen van affectie zijn voor de wereld wat de as is voor het wagenwiel.’
Guy -dhammazaadjes – Leef in het heden. In dít moment. In élk moment.
Net zoals gedachten over het verleden schimmen zijn van wat ooit was, zijn gedachten over de toekomst slechts wensdromen. Gedachten over verleden en toekomst zijn begoochelingen. Noch het verleden, noch de toekomst zijn plaatsen waar de geest van de dhammanuvatti wil vertoeven.
Guy – dhammazaadjes – Bevrijding verdraagt geen hechting
Alleen als er niemand over je schouders meekijkt, zul je de zaken helder zien. Alleen door je van alles en iedereen onafhankelijk te maken, kun je bevrijding vinden.’
Guy – dhammazaadjes – Vergeven
Iemand vergeven gaat niet louter over iemands onheilzaam gedrag.
Guy – dhammazaadjes – Benoemen
To name is to tame.
Geen dood, geen vrees (81) – op weg gebracht hoe ik kan leven…
‘Leven is door dalen en door/op heuvels staan/ gaan. Het belangrijkste echter is om daar te gaan zoals je denkt dat het goed is voor jou en voor anderen. Leef en ge/ ga met anderen leren leven. Bedankt Jan’
Guy – dhammazaadjes – Stilte (2)
Zoek de stilte op. Wijsheid vergt geen woorden. Wijsheid spruit voort uit stilte. Niet uit het dualistische lawaai van het conceptuele denken. Vanuit stilte ervaart de dhammanuvatti de ware natuur van de dingen.
Guy – dhammazaadjes – Stilte
Uitsluitend in stilte bevindt zich de ware transcendentie, maar let op: stilte is bedeesd. Stilte komt nooit met wereldse bravoure, komt nooit met een processie van barokke praal en dito spektakel, met op kop een opzichtige tamboer, die met zijn mace de maat aangeeft.
Guy – dhammazaadjes – Jetavana
Het Jetavana is het beroemde klooster, gelegen net buiten Savatthi. Savatthi was de hoofdstad van de antieke Indische Mahajanapada-staat Kosala.
Guy – dhammazaadjes – Tilakkhana
‘Alles wat onderhevig is aan ontstaan, is onderhevig aan vergaan.’
Guy – dhammazaadjes – Dhutanga
Een dhutanga is een ascetische (wandel) pelgrimstocht van monniken van de Thai Forest Tradition. De monnik verlaat het klooster voor een tocht door de jungle en over knekelvelden en bezoekt op deze tocht meditatiemeesters van andere kloosters. Meestal zijn dit kleine nederzettingen van 5 à 10 bhikkhu’s. Maar soms ook grote(re) viharas.
Guy – dhammazaadjes – Bosmonniken
De bosmonniken trachten te leven in complete harmonie met de natuur: ze beschermen het woud en het milieu en doen aan herbebossing. Dit is natuurlijk een zware opdracht: het leven in de moessonbossen van Zuidoost Azië—zonder veel comfort—is geen lachertje en tot op heden blijven de gevaren (regenval, aardverschuivingen, malaria, gifslangen, insecten…) in deze onherbergzame gebieden nog steeds erg reëel.
Guy – dhammazaadjes – Bevuil je geest niet
Laat onwetendheid los. Bevrijd je van afkeer. Overwin boosheid door mildheid. Overwin het slechte door het goede. Open je hart. Geef vrede een Maar met woorden en daden.’ Wees een edel mens. Een ariya-puggala. Een stroombetreder.
Guy – dhammazaadjes – Kwaadheid, haat, boosheid, vijandigheid (P. dosa, vyapada)
Haat conflicteert met een kalme en gebalanceerde geestestoestand en vormt juist hierdoor een onoverkomelijke belemmering voor bevrijding en ontwaken. Vyapada blokkeert elke spirituele progressie.
Boosheid versterkt de tegenstellingen met anderen. Ze werkt verdeeldheid in de hand. Ze blokkeert elke communicatie en veroorzaakt diep lijden.
Guy – dhammazaadjes – Laat boosheid (P. kodha) je niet destabiliseren
Boosheid is een verfoeilijke etter. De Boeddha laat er in de Dhammapada geen enkele twijfel over bestaan:
Geef boosheid op! Zweer eigendunk af! Overstijg alle ketens! Wie niet aan lichaam en geest gehecht is, wie niets bezit, wordt niet door lijden gekweld.’
Guy – dhammazaadjes – De persoonlijke afzondering (P. ekaviharo)
‘Laat het verleden los. Laat de toekomst los. Laat het heden los. Wanneer je oversteekt naar de Andere Oever—met een volkomen bevrijde geest—zal je nooit meer tot geboorte en ouderdom komen.’
Guy – dhammazaadjes – De staat van vrede
De Udana—letterlijk vertaald: ‘geïnspireerde uitspraken’—behoort tot de oudste elementen van de Pali-canon. De Udana bevat 80 sutta’s waarin de vroegste leerstellingen en opvattingen van de Boeddha zijn ondergebracht.
Guy – dhammazaadjes – Jataka’s
‘Jataka’ betekent letterlijk ‘geboorteverhaal’. Het is een verhaal waarin een vorig leven van de Boeddha centraal staat. Dieren spelen een belangrijke rol in deze verhalen.
