• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Mindfulness » De bereidheid om te kijken

De bereidheid om te kijken

13 maart 2017 door Edel Maex

Of je het nu mediteren noemt of zen of mindfulness, de belangrijke beweging is: kijken. Dat is niet vanzelfsprekend. Er is veel wat we liever niet zien. Het lijkt een natuurlijke reflex om ons af te wenden van angst, pijn, verdriet. Maar ook het mooie, het prettige, het ontroerende kan ons ontgaan.

Mediteren is bereid zijn om te kijken. Leonard Cohen zingt het in ‘Here it is’. In ieder ogenblik opnieuw, wat zich aandient. Het mooie, het lelijke, het aangename, het onaangename, het spannende, het vervelende … ‘Here it is.’

Zoals de vogels wegvluchten als we luidruchtig door een bos lopen, zo ontsnappen de dingen aan onze aandacht in de maalstroom van het leven. Daarom mediteren we in stilte. Daarom stoppen we, en worden we stil, en kijken we.

Je kunt nooit vooraf weten wat er zich zal aandienen. Rust of onrust, vreugde of verdriet, angst, verveling … Het kan allemaal. We zijn bereid te kijken, wat zich ook aandient. We kijken niet omdat we op iets uit zijn, we kijken.

Bereid zijn om te kijken heeft twee aspecten: inzicht en mededogen. Inzicht wil zeggen dat je bereid bent dingen te zien die je anders zouden ontgaan. Mededogen wil zeggen dat je door te kijken ook bereid bent om geraakt te worden door wat je ziet. We kijken met een open hart en een open geest.

Verder valt er niets te bereiken. De bereidheid om te kijken is de basale ommekeer. Het is een keuze die je maakt of niet maakt. Meer is niet nodig. Wat verder volgt noemen we ‘leven’.

Sommige mensen hopen door meditatie zoiets als ‘de verlichting’ te bereiken. Op de vraag: ‘what is enlightenment?’ antwoordde Bernie Glassman bij een zentoespraak: ’the readiness to learn’. Verlichting of ontwaken is geen uitzonderlijke mystieke ervaring. Het gaat om de bereidheid.

Maar waarom zou je bereid zijn? Geef toe: stil zitten en kijken, zonder iets te verwachten, zonder iets te bereiken, dat is toch absurd!

Inderdaad, het is absurd, in de zin van: het is niet om iets. Het is als de moeder die bij haar dochter in coma waakte en besefte: ‘Ik hield van haar om haar mooie glimlach en nu ligt ze hier en kan ze niet meer lachen, en toch hou ik nog steeds van haar. En ik hield van haar omdat ze zo intelligent was, en nu ligt ze hier in coma en ik hou nog steeds van haar… ‘. Er is geen goede reden. Houden van ontsnapt aan het waarom.

‘Waarom zou ik moeten mediteren?’ Er is helemaal geen reden waarom je zou moeten mediteren. Je moet helemaal niet mediteren. De enige goede reden is een verlangen, het gevoel dat je anders iets wezenlijk dood laat gaan, zonder dat je goed kunt benoemen wat. Net als houden van ontsnapt het aan het waarom.

‘Ik zou meer moeten mediteren maar ik kom er zo moeilijk toe’. Probeer er dan een tijdje mee te stoppen. Als je het gaat missen dan brengt het verlangen je weer op je kussen. Als het verlangen er niet is, waarom zou je dan willen mediteren?

Toen ik zelf begon te mediteren realiseerde ik mij dat het raakte aan een diep verlangen dat er altijd al geweest was, als kind al, maar waar ik geen blijf mee wist. Het was een bevrijding om er een bedding voor te vinden. Sinds ik mindfulness geef, besef ik dat ik niet de enige ben.

We hebben natuurlijk veel verlangens. We verlangen naar wat prettig is. Daar willen we meer van en we willen minder van wat onprettig is. Daar is niets mis mee. We zouden het einde van de dag niet halen als we dat onderscheid niet konden maken.

Al die verlangens horen erbij. We zijn bereid te kijken, wat zich ook aandient. Maar als ze onze oefening gaan bepalen, dan raken we iets kwijt. Dan zijn we niet langer bereid te kijken. Dan gaan we zitten met een bedoeling, om rust te vinden en komt er misschien alleen maar onrust. Of we verwachten dat een moeilijke emotie zal wegebben en het wordt alleen maar heftiger. Dan denken we dat het niet lukt.

Het verlangen dat je doet kijken is van een andere orde. Als je bereid bent om te kijken is er geen lukken en mislukken meer. Dan is er enkel openheid voor wat is.

De bereidheid om te kijken is de wezenlijk stap. Dat kan alleen maar vanuit een diep verlangen. Al de rest vloeit daaruit voort. Als er één iets opbloeit uit deze praktijk is het vertrouwen.

Voor ik mediteerde was ik als de dood om echt te kijken naar wat er speelde. In een moment van diepe wanhoop kon ik niet anders. Belangrijk detail, gelukkig bleef er op dat ogenblik iemand naast mij staan. Tot mijn verbazing ging ik er niet aan ten onder, integendeel.

Sindsdien is het vertrouwen alleen maar gegroeid. Niet dat de angst er niet meer is, maar het vertrouwen overstijgt bij momenten de angst. En daaruit groeit meer vertrouwen, soms tot je eigen verrassing, beetje bij beetje.

Vertrouwen waarin dan? Het is even moeilijk te benoemen als houden van. Iedere poging grijpt ernaast. Vertrouwen dat het leven mogelijk is. Tegen de schijn in van het tegendeel. Ook al is er lijden en dood.

‘Je kunt er niet uitvallen’ noemt Ton Lathouwers het. Als je probeert je aan het prettige vast te klampen en het onprettige af te houden, is er een voortdurende strijd. Het loopt eventjes goed en dan val je er weer uit. En je klampt je weer vast, en daar ga je. Komt daar nooit een einde aan? Nee dus.

Als je gaat zitten en kijkt, is er die ruimte waarin alles gebeurt, pijn en blijheid, angst en opluchting. Soms is het vreselijk, soms is het fantastisch, dan grijpt het je weer naar de keel, dan is er opluchting, dan stort het weer allemaal in … Zelfs de notie ‘ik ben’ gebeurt. Ik ben verdrietig, ik ben blij… ‘Here it is’. Je kunt er niet uitvallen.

Ik weet het. Alle woorden grijpen ernaast. Ik geef het laatste woord aan de dichter:

Here it is. 

Here is your wine
And your drunken fall
Here is your love
Your love for it all

Here is your sickness
Your bed and your pan
Here is your love
For the woman, the man

May everyone live
May everyone die
Hello, my love
And, my love, goodbye
Here it is
Here it is

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Edel Maex, Mindfulness, Teisho Tags: kijken, mediteren, onrust, rust, verlangen, vertrouwen

Lees ook:

  1. Zonder hoop
  2. Het misverstand
  3. Boeddha in de bajes – Rob en Bert
  4. Kijken en luisteren

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. marlijn verplanken zegt

    14 maart 2017 om 08:50

    Wat een prachtige uitleg over wat meditatie betekent voor Edel Maex. Hij zegt precies zoals ik het zelf ook ervaar! Ik zou het zelf niet mooier en beter kunnen omschrijven. Het ontroerde mij. Dank daarvoor Edel Maex!

Primaire Sidebar

Door:

Edel Maex

is psychiater, zenbeoefenaar en auteur. Leven in de maalstroom 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

02 feb
Meditatie in het dagelijks leven
2 feb 23
04 feb
Innerlijke ruimte | Live en Online Workshop Kum Nye Yoga
4 feb 23
05 feb
Zen ochtend met Doin Sensei
5 feb 23
05 feb
Medicijnboeddha ceremonie | Live en Online
5 feb 23
05 feb
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
5 feb 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Erik – Een kleine geschiedenis van de leegte

    Erik Hoogcarspel - 1 februari 2023

    Logica is als de Formule 1: het geeft een hoop lawaai, maar het leidt ergens naar. Leegte gaat ook nergens naartoe, het heeft geen geschiedenis, dat hebben alleen de mensen die erover praten.

    Erik Hoogcarspel – Een beter boeddhisme met fenomenologie

    gastauteur - 16 januari 2023

    De Boeddha heeft zich ook nooit 100.000 geboortes herinnerd. Als je een goede meditatie hebt dan kan het voorkomen dat er heel veel situaties van vroeger door je hoofd spelen. En dat zijn allemaal geboortes van een ik en de dood van een ik. Je ik is niks anders dan het volledig verwikkeld zijn in jouw situatie. En dat gebeurt ook in je meditatie.

    Periyar E.V. Ramasamy de hemelbestormer

    Kees Moerbeek - 15 januari 2023

    De maatschappelijke initiatieven van de zakenman Periyar maakten hem populair en zijn populariteit nam toe door zijn activiteiten in de lokale politiek. In 1919 sloot hij zich aan bij het Indian National Congress, maar verliet deze partij teleurgesteld in 1925, omdat volgens hem de partij alleen de belangen van de brahmanen diende. In 1925 richtte hij de Self-Respect Movement op en daarna de Vaikom Satyagraha. In datzelfde jaar ging hij zijn eigen politieke weg.

    De twee hersenhelften ondergaan een hiërarchie verwisseling

    Rob van Boven en Luuk Mur - 11 januari 2023

    Een vriendin brak haar voet op vier plaatsen en kwam thuis te zitten. Ze woont alleen en toen ze de thuiszorgmedewerkster vroeg een boterham te smeren voor haar, was het antwoord dat ze dit niet mocht doen volgens haar protocol.

    Paul Boersma – Meditatie en pijn

    Paul Boersma - 10 januari 2023

    We vermijden in het dagelijks leven het lijden door er instinctief omheen te gaan, of anders door het te negeren, er geen aandacht aan te schenken, het te onderdrukken. In het eerste geval gaat het om mogelijke toekomstige pijn, in het tweede om aanwezige pijn, waarbij het makkelijker is psychische dan lichamelijke pijn te negeren, en makkelijker om de pijn van anderen dan de eigen pijn te negeren. Vermijden en negeren: dit is de dierlijke kant van ons mens-zijn.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Boeken – ‘Odi en het Grote Bedoelingenboek’
    • VrijdagZindag – Niet normaal!
    • Leven in Thailand – vriendin
    • Meester tussen vorm en leegte
    • Het jaar 2023 – dag 33 – muur

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens