De Boeddha vergeleek metta met de liefde die een moeder voor haar kind heeft. Een moeder zal haar kind niet altijd even leuk en aardig vinden en het niet altijd eens zijn met wat het doet, maar ze zal er altijd voor zorgen en het alleen maar gelukkig willen zien. Metta is dat soort niet discriminerende, niet veroordelende en bevrijdende vriendelijkheid.
In metta meditatie focus je je aandacht op het gevoel van liefdevolle vriendelijkheid, waarbij je stelselmatig die emotie ontwikkelt tot ze je hele geest vervult.
Je kan het vergelijken met het aanmaken van een kampvuur. Je begint met wat papier of iets anders dat gemakkelijk vlam vat. Dan doe je er wat aanmaakhout of dunne twijgjes bij. Als dat alles lekker brandt komen dikkere takken aan bod en als allerlaatste gaan de grote blokken hout op het vuur. Je kan er nu zelfs natte of verse blokken ingooien; alles brandt.
Metta is dat hevige, oplaaiende en stralende vuur.
Net zo min als je een kampvuur kunt aansteken door een lucifervlammetje onder een dik blok hout te houden, kan je het vuur van liefdevolle vriendelijkheid aansteken met een moeilijk object.
Begin dus deze meditatievorm niet door liefdevolle vriendelijkheid te richten op jezelf of iemand die je vijandig gezind bent. Begin met iets dat je hart makkelijk doet ontvlammen. Dit kan van alles zijn; een dier, kamerplanten en zelfs de groenten in je moestuin.
Voor een kattenliefhebber zoals ik, kan dit object bijvoorbeeld een klein, mager, verwaarloosd katje zijn, dat ik verzorg en vertroetel. Waarvoor ik mijn uiterste best doe om het een goede start in zijn leven te geven. Dit fictieve gegeven kan je oneindig uitspinnen, laat je verbeelding de vrije loop; maak er een heel verhaal rond. Het gevoel dat ik krijg, als in het verhaal het kleine schepseltje zacht spinnend op mijn borst ligt, dat is het gevoel van metta.
Aan het eind van deze mentale oefening, richt ik de aandacht op de streek rond mijn hart en voel de eerste warme gloed van de emotie van liefdevolle vriendelijkheid.
Nadat de eerste metta vlammetjes op deze manier zijn gaan branden, laat je het denkbeeldige wezen los om het te vervangen door een bestaand persoon; iemand die emotioneel dicht bij je staat zoals je partner, een dierbare kennis, vriend of vriendin.
Gebruik opnieuw de innerlijke dialoog om het beeld van die persoon in je geest te schilderen. Ook deze persoon heeft je liefde en vriendschap nodig. Ook hij of zij is kwetsbaar en onderhevig aan de teleurstellingen en frustraties van het leven. Je kan in gedachten bijvoorbeeld zeggen: “Liefste vriend ik wens je oprecht geluk. Moge je lichaam vrij van pijn zijn en je geest rust vinden. Je zult altijd een plaats in mijn hart hebben.” Of soortgelijke woorden die je zelf bedenkt.
Stel je voor dat die persoon vlak voor je zit. Doe dit net zolang totdat de metta helder en constant rondom hem of haar gloeit. Verplaats dan je aandacht even naar jezelf, naar de streek rond je hart en ervaar het gevoel dat met metta gepaard gaat.
Laat vervolgens het beeld van die dierbare persoon los en vervang het door een andere goede bekende rond wie je op dezelfde wijze het gevoel van metta creëert.
Vervolgens vervang je de dierbare persoon door een hele groep – misschien je collega’s op het werk, of de buren in je straat. Laat weer, vanuit je hart, die gloed van metta, van liefdevolle vriendelijkheid, helder en constant rond hen gloeien.
Laat de metta zich uitbreiden in alle richtingen en steeds meer levende wezens omsluiten. Baad het hele universum in de warmte van het gouden licht van liefdevolle vriendelijkheid.
Om bij de vergelijking met het kampvuur te blijven, laait het vuur nu hoog en heel heet op zodat nu de natte en sappige blokken aan de beurt kunnen komen.
Denk aan iemand voor wie je vijandige gevoelens hebt. Visualiseer iemand die je erg gekwetst heeft. Je zal merken dat, als je metta vuur hevig genoeg is, je deze persoon kunt vergeven. Je kunt dan ook met hem of haar de helende gloed van liefdevolle vriendelijkheid delen. Dan kun je deze persoon vergeven en een leven zonder pijn toewensen.
Dan is er tenslotte nog één laatste ‘nat en sappig blok’ in het vuur te gooien. Voor de meeste mediterenden is de moeilijkste persoon om liefdevolle vriendelijkheid aan te geven…zichzelf.
Stel je voor dat je in een spiegel naar jezelf kijkt. Zeg vervolgens in gedachten en met volkomen oprechtheid: “Ik wens mezelf alle goeds. Ik geef mezelf het geschenk van geluk. Wat ik ook gedaan moge hebben of ooit zal doen, de deur van liefde en respect voor mijzelf staat altijd voor me open. Ik vergeef mezelf zonder enig voorbehoud. Ik zorg voor dit kwetsbare wezen dat ‘ik’ heet. Ik omhul mezelf met de liefdevolle vriendelijkheid van metta.”
Laat alle weerstand en verzet in die warmte smelten totdat je één bent met metta.
Voordat je de metta meditatie beëindigt overdenk je even hoe je, je voelt. Merk op welk effect deze meditatie op je heeft.
Je sluit af door de metta gloed te verkleinen tot een bol gecondenseerde lichtgevende energie. Deze bal blijft in je hart bewaard, klaar om in je volgende metta meditatie weer te worden vrijgegeven.
G.J. Smeets zegt
ZachteZieleZalf