Bij polarisatie botsen grote gelijken. Ieder verdedigt een eigen mening en wijkt daar niet van af. Talkshows maken van zo’n discussie een conflict met spektakelwaarde. SIRE ziet echter aanleiding voor een campagne die verbinding moet herstellen.
Meningsverschillen zijn zo oud als de mensheid. Mensen houden er meningen op na omdat ze aan hun werkelijkheid uiteenlopende betekenissen toekennen. Mening is vooral meaning, betekenis. Ieder mens selecteert op eigen wijze betekenissen uit een persoonlijk repertoire.
Dat mensen de werkelijkheid eigenzinnig benoemen, heeft ook iets moois. Er zit veel creativiteit in. Daar getuigen romans en gedichten van, religies en ideologieën, en alle goede gesprekken.
De vraag is wanneer een gesprek overgaat in debat, en debat verandert in conflict. Het groot gelijk kan zo met de eigen identiteit samenhangen dat er vanzelfsprekend iets verdedigd moet worden. Vaak spelen belangen mee.
Dan komt macht in zicht, de poging het wereldbeeld van de ander te beïnvloeden, zelfs tegen diens eigen voorkeur in. Welsprekendheid en persoonlijk charisma zijn feitelijk machtsmiddelen. Deze en andere middelen stellen het eigen gelijk veilig. Lukt dat niet, dan begint het grote ongelijk.
Religies verschillen onderling, al zo lang ze bestaan. Elk koestert het grote gelijk. Dat sluit een vreedzaam co-existeren niet uit, men kan zelfs samenwerken. Maar er kan ook een godsdienstoorlog ontvlammen, inclusief onderdrukking en vervolging.
Voor politieke systemen geldt net zoiets. Poetins oorlog wordt gerechtvaardigd vanuit een exclusief groot gelijk, met religieuze rechtvaardiging.
Hoe wordt een groot gelijk een klein gelijk? Als gesprekspartners elkaar herkennen als mensen die in volle ernst spelen met betekenissen. Serieus, maar ook speels. De ernst van dat spel houdt de eigen identiteit staande en gaande, maar de spelkant zorgt voor een knipoog: kijk, ik speel met betekenissen!
Als woordvoerders van allerlei soort hun groot gelijk zo zouden kunnen verkleinen, is veel gewonnen.
Piet Nusteleijn zegt
Goede opvatting. Fijn artikel. Wenselijk
Het is maar klein bier, bij het uitspreken van dit zinnetje, moet je je afvragen of veel klein bier niet vanzelf leidt tot een grote plas bier en het daarmee een bier-tsunami kan worden. Hoe voorkomen we dat al de kleine gelijken leiden tot strijd om het grote gelijk, dé dualiteit, het grote conflict. Elk individu heeft maar een klein gelijk. Dit besef is inderdaad noodzaak. De mysticus zegt: het is niemand die het weet.