• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Is mededogen een misdaad?

Is mededogen een misdaad?

14 maart 2025 door Edel Maex

Ik stelde de vraag op Substack na Trumps uithaal naar de bisschop die geopperd had dat migranten ook mensen waren, en die om mededogen gevraagd had. Wat is er met de menselijkheid gebeurd?

Het is eigenlijk heel eenvoudig. Een handvol superrijke psychopaten is bereid om de samenleving te vernietigen om nog rijker en nog machtiger te worden. Hun belangrijkste instrument is desinformatie. Ze kunnen dit gemakkelijk doen omdat ze alle mediakanalen bezitten.

Laten we beginnen bij het begrip psychopathie. Psychopathie is geen psychiatrische diagnose maar meer een beschrijvende term voor een fenomeen dat we in menselijke samenlevingen zien. Het gaat erom dat sommige individuen, mannen of vrouwen, blijkbaar in hun gedrag niet gehinderd worden door een geweten. Dat wil zeggen dat zij kunnen doorgaan waar ieder ander mens zou stoppen. Op een gegeven moment komen ze daar zelf ook achter en realiseren ze zich wat een enorm voordeel dat oplevert. Ongehinderd door een geweten zijn ze alleen geïnteresseerd in onmiddellijke behoeftebevrediging ten koste van wat dan ook. Mededogen is een zwakte die andere mensen blijkbaar hebben.

Psychopaten zijn ongelofelijk goede manipulatoren. Een psychopaat zal bij een eerste contact checken waar je gevoelig voor bent. Als hij merkt dat je graag gevleid wordt, zal hij je vleien. Als je iemand bent die graag wil helpen, zal hij zich hulpeloos opstellen. Als hij merkt dat je je gemakkelijk schuldig voelt, zal hij jou een schuldgevoel proberen aan te praten. Kortom, hij drukt op alle knopjes om te zien waar je op reageert en daar gaat hij mee verder.

Psychopaten zijn dan ook de meest sympathieke mensen die er zijn omdat ze zich gewetenloos kunnen voordoen zoals jij graag zou willen. Het zijn ook de ongelukkigste mensen ter wereld. Ingesteld op onmiddellijke behoeftebevrediging leven ze in een bodemloos tekort.

Ik herinner mij het verhaal van een jonge vrouw, gescheiden van een man die haar mishandelde. En toen kwam ze de man van haar dromen tegen. Eindelijk iemand die haar begreep, iemand die haar niet mishandelde, die respectvol en lief met haar omging. Haar geluk kon niet op, tot duidelijk werd dat die man helemaal niet in haar geïnteresseerd was maar in haar negenjarige dochter …

Ik weet het, psychopathie is akelig. Het is moeilijk te bevatten. De meeste mensen kunnen zich niet voorstellen dat iemand zo kan zijn. De eerste reactie op psychopaat gedrag is meestal ontkenning, ‘dat kan toch niet waar zijn’. Dat geeft psychopaten nog meer speelruimte.

Het is logisch dat psychopaten zich aangetrokken voelen tot posities waarin ze macht hebben. Maar psychopaten kunnen niet samenwerken. Een psychopaat kan alleen voor zichzelf werken. Psychopaten zullen alleen maar samenwerken als dat onmiddellijk voordeel oplevert. Dus je kunt geen organisatie hebben die bestaat uit psychopaten. Als je aan het hoofd staat van een organisatie heb je loyale medewerkers nodig. En een psychopaat kan niet loyaal zijn.

Het was een thema voor maffiafilms, de erecode. Maar nu zien we het om ons heen ontstaan: een cultuur waarin het geweten van individuen zo gekneed wordt dat ze in staat zijn tot gewetenloos gedrag terwijl ze tegelijk een geweten overhouden dat hen dicteert om loyaal te zijn.

Mededogen wordt belachelijk gemaakt en afgedaan als het ‘woke virus’. Sommige mannen noemen zich graag ‘alpha male’, een uit zijn context gerukte term uit het onderzoek naar het gedrag van apen. Zelfs de apen zouden zich door deze vergelijking beledigd door voelen. Elitaire studentenclubs, alleen toegankelijk voor mannen, organiseren dooprituelen waarin de kandidaten zich moeten bewijzen, door bijvoorbeeld een dier dat ze zelf verzorgd hebben in koelen bloede te doden, of door een medekandidaat te folteren.

De media spelen hierin een belangrijke rol. Er ontstaat een beeld van de stoere man, loyaal en meedogenloos, en complementair daarmee dat van de onderdanige vrouw, zorgend en ongevaarlijk. Dit is geen bewust doordacht complot. Het is een feedback-loop die we voor onze ogen zien escaleren.

Nog interessanter wordt het als je de religies aan je kant krijgt. Het zijn de instanties die bij uitstek het mededogen zouden moeten vertegenwoordigen. Het “White Christian Nationalism” is er een pijnlijk voorbeeld van. En wanneer een bisschop oproept tot medemenselijkheid, blijkt dat ineens ongepast en misplaatst. Je moet niet ver kijken om te zien dat dit ook op andere plaatsen en in andere tijden voorkomt. Kijk maar naar sommige vormen van moslimfundamentalisme of naar de rol van het boeddhisme in WO II in Japan.

Tot daar de diagnose. Je zou kunnen concluderen dat het hek van de dam is, dat de toestand hopeloos is. Maar niets is minder waar. Psychopathie is een aberratie, niet de norm. Vergelijk het met kanker. Een kankercel is een bijzonder succesvolle cel. Cellen in een weefsel reguleren mekaars groei. Zo ontstaat een functionerend weefsel. Maar een kankercel kan ongehinderd groeien. Ze kan zelfs andere weefsels invaderen. Haar succes is niet te stuiten … tot ze de dood veroorzaakt van het individu waar ze deel van uitmaakt.

Individuen gaan dood. Maar daar houdt de vergelijking op. Samenlevingen zijn veel weerbaarder en overleven het individu. Samenlevingen kunnen zich herstellen.

Menselijkheid en mededogen zijn de basis van ieder samenleven. We kunnen niet samenleven zonder samen te werken, we kunnen niet samenleven zonder elkaars bestaansrecht te erkennen. Menselijkheid en mededogen zijn onze menselijke natuur. Daarom heet het menselijkheid. Het ‘woke virus’ kan niet uitgeroeid worden zonder de mensheid uit te roeien.

De ontmenselijking die we zien is gedoemd om te mislukken. Mensen voelen dat dit niet klopt. Maar het hangt van de weerbaarheid van mensen af hoeveel schade er zal aangericht worden voor het maatschappelijk weefsel zich herstelt.

Wat kunnen we doen? De onmenselijkheid aanklagen is zeker belangrijk, maar nog veel belangrijker is de menselijkheid zichtbaar maken. Dat doen we in de eerste plaats door onze eigen menselijkheid overeind te houden en te cultiveren, soms tegen de stroom in. Het is belangrijk om elkaar daarin te steunen. En het is belangrijk om de menselijkheid te benoemen en er woorden aan te geven, zodat ze ook zichtbaar blijft in het maatschappelijk debat.

En als mededogen een misdaad is, laten we dan partners in de misdaad zijn.

Als je dit herkent, deel dit dan.

Categorie: Boeddhisme, Columns, Edel Maex, Geluk, Mensenrechten, Misbruik, Politiek, Sociale media Tags: eigen menselijkheid, gewetenloos, het begrip psychopathie, kankercel, mededogen, migranten, samenlevingen, Trump, White Christian Nationalism

Lees ook:

  1. Ardan – ‘Vertrouwen in de basale goedheid van de mensheid’
  2. Nathan – Het ego van Trump
  3. Amerikaanse boeddhistische leraren bieden steun en hoop aan bij presidentverkiezingen
  4. Jasper – Om de stille Don

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Faith zegt

    14 maart 2025 om 12:14

    Glashelder stukje over het belang van bewust zijn en blijven van hetgeen er gaande is.

  2. Siebe zegt

    14 maart 2025 om 14:03

    Nee, nooit onmenselijkheid aanklagen …ajb niet! Ergens maakt dat van anderen mensen on-mensen. Gedrag afkeuren oke, straffen uitdelen oke, opvoeden oke, maar nooit die kaart trekken van menselijkheid. Erken gewoon dat alles menselijk is, ook de Syrier die wraak neemt, ook je geweten maar even negeren, discrimineren, anderen zien als objecten die je kunt gebruiken voor je eigen belangen, de neiging om ver over morele grenzen te gaan, manipuleren…alles is menselijk. Maak ajb niet van de mens een soort heilige want dat is ie niet.

    Dat het heilige er is daar twijfel ik niet over maar dat is niet aan te duiden als menselijkheid. Dat is niet te grijpen.
    Maar als je dit ziet, zie je dat het ook in iedereen is. Je kunt alleen maar mensen hiervan meer bewust proberen te maken als geestelijk leraar. Mensen laten zien, introduceren, bekend maken, doen ontwaken aan wat alle conditionering en aanduidingen overstijgt.

    We moeten niet ons afvragen waar de menselijkheid is gebleven maar waar is eigenlijk het zuivere gebleven, dus dat wat goed en kwaad overstijgt. Het ongrijpbare, het lege, het verlangenloze, tekenloze, het ongerichte, dat wat nooit anders wordt, en niet te duiden valt? Openheid, leegte. Waar is het gebleven?

    Als we elkaar hierin kunnen introduceren dat maakt een wereld van verschil.

Primaire Sidebar

Door:

Edel Maex

is psychiater, zenbeoefenaar en auteur. Leven in de maalstroom 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 29 mei 2025
    Rust, eenvoud en tevredenheid
  • 30 mei 2025
    Bewustzijn na de Dood: Eindigt Alles of Gaat Iets Verder?
  • 31 mei 2025
    Workshop meditatie | Omgaan met tegenslag en pijn
  • 1 juni 2025
    Thuiskomen in het lichaam - Meditatiedag met Lex van Heel
  • 2 juni 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 3 juni 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 4 juni 2025
    Zen Spirit zenmeditatie Arnhem, 1e helft 2025 8 januari-25 juni
  • 4 juni 2025
    Zenmeditatie in Leiden
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Deconstructie van het godsbeeld van Pseudo-Dionysius

    Hans van Dam - 23 mei 2025

    Over het verschil tussen weten-wat-niet en niet-weten.

    De wolk van niet-weten

    Hans van Dam - 22 mei 2025

    Over beeldloze mystiek en mystiekloze beelden.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2025 – dag 149 – hemellift
    • Extinction Rebellion blokkeert attractie The Flying Dutchman in Madurodam
    • Vrijdag Zindag – Hemelvaart?
    • Amnesty International – ‘Hamas-veiligheidsdiensten moeten aanval op demonstranten in Gaza stoppen’
    • Boeddha in de bajes – Rob en Bert

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.