De Vrije Universiteit (VU) krijgt van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) 2,6 miljoen euro om de postdoctorale ambstopleidingen Hindoeisme en Boeddhisme te beginnen. Deze opleidingen sluiten aan op de bachelor- en masteropleidingen religie en levensbeschouwing die in 2012 en 2013 beginnen. De ambtsopleidingen komen voort uit een volgens de universiteit steeds groeiende behoefte in ons land aan boeddistische en hindoestaanse ‘geestelijken’ die ook academisch zijn opgeleid. In gevangenissen en huizen van bewaring in Nederland werken op dit moment zes boeddhistische geestelijke verzorgers, maar het boeddhisme kent geen geestelijken zoals protestantse kerkgenootschappen. Justitie stelt als voorwaarde aan nieuwe boeddhistische geestelijke verzorgers dat zij, om benoemd te worden, de nieuwe opleiding aan de VU hebben gevolgd. In de boeddhistische gemeenschap is daar niet iedereen het mee eens. Critici vinden dat het vak van boeddhistisch geestelijk verzorger helemaal niet bestaat, dat het om boeddhistische kwaliteiten zou moeten gaan. Zonder ambtenarij. Maar Justitie, de werkgever van de geestelijke verzorgers, hanteert het principe van gelijke monniken, gelijke kappen.
De ambtsopleidingen richten zich meer dan de bachelor- en masteropleidingen op ontwikkeling van specifieke vaardigheden voor pandits en chaplains. Het onderwijs wordt daarom in nauwe samenspraak met de Hindoeraad Nederland (HRN) en de Boeddhistiscfhe Zendende Instantie (BZI) opgezet en uitgevoerd. Deze instanties meten ook de kwaliteiten van kandidaten en benoemen. Het is niet bekend wanneer de eerste studenten zich melden.
Joop Romeijn zegt
Wat heeft de VU inmiddels met dit geld gedaan?
Formeel is nog niets bekend maar informeel heb ik begrepen dat misschien in september 2014 de ambtsopleiding gaat starten.
Wel is zeker dat september dit jaar een éénjarige master bij de VU gaat beginnen die op zich al opleidt voor het beroep ‘geestelijk verzorger’, net zo als de universiteiten van Groningen, Utrecht en Nijmegen die geven.
Heel veel is nog onduidelijk over de aansluiting tussen master en ambtsopleiding, o.a. over de toelating.
Daarover schrijf ik in mijn blog http://joopromeijn.blogspot.nl/2013/02/waarom-een-boeddhistische.html
Overigens gaat bovenstaand bericht vooral over geestelijk verzorgers (chaplains genoemd) bij Justitie.
Veel interessanter is echter de toekomst van dit beroep in de gezondheidszorg. Daar is de BZI mogelijk helemaal niet nodig; hopenlijk maar want het is tot nu toe geen gezaghebbend instituut.
Misschien kunnen boeddhistisch geestelijk verzorgers beter zelf een ‘genootschap’ oprichten, stel ik voor. Dan kan ook eens begonnen worden om over de inhoud vann dit beroep na te denken.
Frank Uyttebroeck zegt
Beste Joop,
of de door jouw vermelde opleiding resulteert een werkelijke ‘opleiding tot geestelijk verzorger’ is, weet ik niet. Ik lees het als een opleiding in pluriformiteit binnen de geestelijke verzorging, maar wellicht lees ik het verkeerd. Misschien kun je ons wat meer vertellen … .
De BZI heeft het gevangeniswezen nu in haar greep, met de VU-opleiding gevangenis-chaplain als handlanger. Het zij hun gegund.
Echter, als boeddhistisch persoonlijk raadgever en stervensbegeleider -als boeddhistisch geestelijk verzorger dus- laat ik mij hierdoor niet uit het veld slaan. Er zijn zovele andere lagen in onze maatschappij waar wij als geestelijk verzorger aan het werk kunnen en moeten (gezondheidszorg, jeugdwerk, ouderenzorg, …). En dat doe ik ook.
Het is zaak om dat te blijven doen en ons niet in te laten kapselen door de -alweer volkomen verzuilde- Nederlandse regelzucht en egodrang.
Mochten er meer mensen zijn die hetzelfde werk doen vanuit hetzelfde standpunt, laat dat even weten. Misschien kunnen wij er samen voor zorgen dat wij ongestoord dát kunnen blijven waar wij als boeddhistisch geestelijk verzorgers goed in zijn: vanuit de dharma lijden verzachten, onze intentie gericht op alle levende wezens, en niet op het vertwerven van ‘lucratieve baantjes’.
Ik hoor het wel.
Of niet.
Ik ga toch wel gewoon door.
Frank Uyttebroeck
Joop Romeijn zegt
Was het maar waar dat ik je meer kon vertellen, Frank. Ik vatte in mijn reactie een blog van mij van afgelopen woensdag samen en de strekking daarvan was dat er veel onduidelijkheid is, voor toekomstige VU-studenten maar ook vooral de boeddhistische gemeenschap (zie http://joopromeijn.blogspot.nl/2013/02/waarom-een-boeddhistische.html)
Ik heb er al een paar keer bij André van der Braak op aangedrongen nu eens een publieke discussie over ´boeddhistische geestelijke verzorging´ op gang te brengen; te veel (eigenlijk alles) gaat nu bij VU/BZI binnenskamers. Van de BZI en verwacht ik niets (goeds); van de VU wel: die moeten nu eens iets doen met het geld dat ze hebben gekregen.
Heel goed dat je op jouw manier door gaat; er zijn er vast wel meer, Petra Hubbeling tegenwoordig ook, heb ik begrepen.
Dat neemt niet weg dat ik aarzel over het laatste deel van je reactie; in bv ziekenhuizen, psychiatrische inrichtingen en verpleeghuizen zie ik toch wel graag professionals als geestelijk verzorger net zo als ik er graag professionele artsen en fysiotherapeuten verwacht. Ik ben wel tegen regelzucht en egodrang maar niet tegen opleiding.
Overigens, ik ben alleen maar een bemoeizuchtig en critisch buitenstaander en mogelijk toekomstig cliënt, m´n kennis heb ik o.a. gehaald van de site van de Vereniging van Geestelijk Verzorgers in de Zorg http://www.vgvz.nl/over_de_vgvz
Misschien kunnen professionals en ´naturals´ zoals jij in de toekomst samen optrekken. Dat vraagt creativiteit en buiten de hokjes kijken en initiatief nemen.
Frank Uyttebroeck zegt
Heldere reactie, Joop.
Wel jammer dat je mijn professionaliteit zomaar in twijfel trekt, zonder kennis over mijn geschiedenis met en in deze materie.
Laat ik het zo stellen: als ik niet zeker wist dat ik op professioneel niveau bezig was, zou ik dit werk niet doen. Het feit dat ik dit werk ook doe voor gecertificeerde zorgbedrijven mag misschien een indicatie zijn.
Groet,
Frank Uyttebroeck
Joop Romeijn zegt
Frank, ik trek je vaardigheden en integriteit niet in twijfel, ik definieer het begrip ‘professional’ vermoedelijk anders.
Ongeveer zoals beschreven is in het artikel http://en.wikipedia.org/wiki/Profession
Juist daarom vind ik een beroepsvereniging zoals de VGVZ essentieel.
En juist hierover zou ik graag een de (persoonlijke) belangen overstijgend debat met boeddhisten en opleiders willen hebben. Primair over wat nu eigenlijk boeddhistisch geestelijke verzorging is of kan worden. En daarnaast hoe je waarborgen in kunt bouwen dat dit professioneel (dat is ook: veilig voor de client) beoefend kan worden.
Helaas kan dat debat alleen als de VU zich los durft te maken van de BZI.
Maar misschien stelt het hele boeddhisme in Nederland geen ruk voor en is het zinloos over boeddhistisch geestelijke verzorging te fantaseren.
Rob Hogendoorn zegt
Over de ‘ambtelijke binding’ en ‘zending’ van geestelijke verzorgers (en alternatieven daarvoor) schreef Emma van den Berg-Mulder voor • open boeddhisme • een informatief opiniestuk: ‘Ambtelijke binding is een keuze’.
Van den Berg-Mulder schreef in 2010 een masterscriptie voor de opleiding Geestelijke Verzorging aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zij onderzocht de boeddhistische geestelijke verzorging in Nederland en de rol van de ambtelijke binding daarin. Haar huidige bijdrage bevat fragmenten uit de scriptie. Van den Berg-Mulder is werkzaam als (ongebonden) geestelijk verzorger in een verpleeghuis.