• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Ujukarin – Tussen droom en daad

Ujukarin – Tussen droom en daad

19 januari 2023 door Ujukarin

Integratie binnen je spirituele pad.

Eén van de formuleringen van het spirituele pad vat de vele beoefeningen samen in vijf groepen. Te weten integratie (zelfkennis en -ontwikkeling), positieve emoties, ontvankelijkheid voor dharma, ‘spirituele dood’ (van je oude persoonlijkheid) en ‘spirituele wedergeboorte’ als zo-boeddhistisch-mogelijk persoon. Net zoals bij het Achtvoudig Pad zit er wel een zekere volgordelijkheid in, maar veel van de groepen overlappen qua tijd. Deze keer zoomen we in op een aantal aspecten van integratie, oftewel: de puzzel waarom we geregeld door idealen geïnspireerd worden doch slechts minuten later op basis van totaal andere motivatie handelen!

De vele ikjes

Integratie als woord komt uit de westerse psychologie; in dharma concepten vind je het echter volop terug, zoals de samyak-smrti (volkomen gewaarzijn/mindfulness) die de 7e stap van het achtvoudig pad vormt. Je komt het overal in je leven tegen: ’s ochtends bij het opstaan plan je om eens een tijd de snacks in de winkel links te laten liggen, en een uur later stop je ze tóch weer in je winkelmandje. En bij het aanbellen bij de buurvrouw wil je het eindelijk eens over positieve plannen in de buurtvereniging hebben, doch bij vertrek realiseer je dat het 2 uur lang alleen over roddel en achterklap ging. En voor de helft van de zaken die je aan collega’s of je kinderen probeert te adviseren prikken ze er snel doorheen, omdat je eigen gedrag niet in lijn is met de adviezen. Zo ook kan het moeilijk zijn om een dagelijks meditatiepatroon op te bouwen, iets te doen in je leven met metta, en ga zo maar door.

Sommigen slagen er zelfs in op grotere schaal een ‘dubbelleven’ op te bouwen, waar meerdere ikjes echt geen onderlinge communicatie kennen. Een collega leraar van me woonde in Sri Lanka, en was uitgenodigd voor de begrafenis van een gerespecteerd monnik uit de buurt. Zoals dat in Azië gebruikelijk is kwamen er honderden dorpelingen op de ceremonie; in het wit gekleed en in zoveel mogelijk vrolijke stemming, de vele verdiensten van de eerbare overledene memorerend. Op kleine afstand van de tempel zag mijn collega echter een hele andere groep mensen, muisstil en in donkere kleren gehuld. Bij navraag bleken dit allemaal cliënten te zijn voor de hele andere rol die deze monnik wist te vervullen: hij deed aan zwarte magie (voodoo) en had daarmee veel geld verdiend. En deze mensen waren niet alleen stil maar straalden ook angst uit; hun overtuiging was dat hun ‘leverancier’ geen natuurlijke dood gestorven was, maar door een andere voodoo-magiër op afstand vervloekt was. En zij zouden dan de volgende slachtoffers kunnen zijn..

Los van de couleur locale zie je dit volop in andere samenlevingen dus ook hier te lande terug. Denk maar aan ‘geheime poly-amorie’ wat een gepimpte term is voor langdurig overspel/de-kluit-belazeren. Of aan de trouwe werknemer/ster die een lucratieve nevenbaan erop nahoudt welke in enige vorm de eigen baas benadeelt, of noem maar op. Meerdere ikjes, en dat betekent ook dat een ander nooit weet wat ie aan jou heeft; het ene moment doe je zus en het andere moment doe je zo, afhankelijk van wat er buiten je gebeurt én wat er binnen aan de hand is. En zo ontwijk je ook steeds het verantwoordelijkheid nemen voor je eigen handelen, één van de doelen van integratie.

Tools voor (horizontaal) integreren

Meditatie is een belangrijk hulpmiddel om aan integratie te werken. In bijvoorbeeld de anapanasati (ademhalings) meditatie breng je al je energie telkens op één punt, en dat gaat uitstralen in je gewone leven waar je ook teveel afleidingen en stemmingswisselingen toelaat. Het is niet zozeer een tegenstelling zoals tussen hoofd en hart; rationaliteit kan een aspect zijn van meerdere van je ikjes, en emotionaliteit ook. Denk maar aan tegenstellingen zoals kiezen-voor-de-medemensen of kiezen-voor-jezelf, dat is geen zwartwit situatie maar een zoeken naar de juiste middenweg tussen bijvoorbeeld Metta voor jezelf en metta voor de ander.

Het komt uiteindelijk neer op het kiezen van enkele samenhangende basisprincipes, en proberen de rest van je leven daarmee in lijn te brengen. Stap voor stap, en geholpen door o.a. spirituele vriendschappen. Op het praktische niveau heet dit ook wel ‘horizontale integratie’ – en het betekent minimaal duidelijke levenskeuzes maken, bijvoorbeeld over snacken-versus-gezondheid of eerlijke-spraak-versus-roddeltantes. Of over je inkomen, dat probeer je op ethisch verantwoorde wijze te vergaren (‘juist levensonderhoud’). En je rug rechten tegenover de krachten, wederom binnen én buiten jezelf, die een veel te dominant ikje voeden; plus ook eerlijk toegeven dat er zaken in jezelf minder wenselijk zijn, niet wegrationaliseren dat ‘ik nu eenmaal een mens met diens zwakten ben’. Want die formulering is nét iets te vaak een smoes om geen jota aan je leven te veranderen…

Bij structureel gedrag waar je achteraf op reflecteert omdat je er ernstige spijt van hebt zie je vaak dat het klein begonnen is: een als één nacht bedoeld het bed delen met iemand buiten je vaste relatie, of een enkel avondje gokken of meer-dan-normaal feestelijk drinken. Maar dat vervolgens dit gedrag geleidelijk je leven ‘binnensijpelde’ en je leven schaadde. Omdat je weinig zelfbewustzijn had, dus te laat doorhad wat er gebeurde; en daardoor ook volop jezelf voor de gek hield, voor gokkers heet dat bijvoorbeeld ‘gokkersbedrog’.

Vaak ook waren de positieve tegenkrachten, de rust-eenvoud-tevredenheid in je leven, niet sterk genoeg. En hiermee is ook direct duidelijk waar je aan zou moeten werken om meer horizontale integratie te krijgen: zelfbewustzijn ontwikkelen, bijvoorbeeld via meditatie en spirituele vriendschappen. Dat zal het verschil gaan maken tussen het maken van duidelijke levenskeuzes als toekomstdroom en het realiseren ervan met echte daden.

Verticale integratie

Boeiend genoeg werkt het spirituele pad veelal via dezelfde geleidelijke en eerst-onbewuste weg. Als je er een aantal jaar mee bezig bent en terugkijkt op je oude ik verbaas je je vaak over wat destijds van levensbelang leek, maar je nu achter je gelaten hebt: bijvoorbeeld intensief TV-amusement kijken, of verslavend voedsel, of gedachteloze roddelpraat, of milieuonvriendelijk verspilgedrag. Net zoals een kind van 10 nog extreem gehecht kan zijn aan speelgoed, doch het enkele jaren later als ‘kinderachtig’ weggooit.

Maar eerst een stapje terug: het verschil tussen horizontale en verticale integratie. Daar kan ik je wel een definitie van geven, namelijk ‘integratie tussen gewone-leven ikjes onderling’ versus ‘integratie van gewone-leven ikjes met je boeddhistisch-spirituele identiteit’. Waar die tweede dus je gedachten over een aantal gewone-leven dingen langzaam verandert, en sommigen terzijde legt als speelgoed. Doch vertaling in mijn en jouw leven is verdraaid lastig te generaliseren; de grens tussen horizontaal en verticaal verschilt per geval. Milieuvriendelijke principes bijvoorbeeld beginnen vaak als gewone-leven ikje, als één van je standpunten die vooralsnog vaak worden ondergesneeuwd door je overmatige-genotsconsumptie-ikjes. Maar ze kunnen tot wat groters uitgroeien, als ze ook de connectie gaan maken met metta en compassie;  op dat punt laat je ook dimensies zoals opgeheven-vingertjes, polarisatie en schreeuwerigheid achter je.

Nu nog wat meer boeddhistisch taalgebruik gekoppeld aan verticale integratie. Sleutelwoord is bodhicitta, oftewel de drang om verlichting te bereiken. Dat is een mahayana-woord dat in de praktijk ook uitstekend past bij wat Pali/theravada-teksten je adviseren, namelijk het Achtvoudig Pad meer en meer in je leven integreren. Dus het voorbeeld van Boeddha langzaamaan dieper in je leven te laten doorwerken. Uiteindelijk is het een vorm van ‘kiezen van enkele samenhangende basisprincipes, en proberen de rest van je leven daarmee in lijn te brengen’ – dus ons advies voor horizontale integratie. Alleen hebben die principes nu een naam te weten boeddhisme (dharma), en de vereiste transformatie zit ook dieper in je hart dan voor veel andere ikjes-conflicten. Vandaar al die factoren die als hulp kunnen dienen: ‘meditatie, studie, spirituele vriendschappen en rituelen.

Ik vermijd hier nadrukkelijk de formuleringen die voor sommige boeddhisten goed werken, namelijk inspiratie vanuit Boeddha maar ook pakweg Amitabha, KwanYin of Tara. Deze ‘other-power’ symboliek kan een uitstekende ondersteuning zijn om bodhicitta te ontwikkelen, maar het hoeft niet. Zelfs bij deze scholen is de Dharma nog steeds iets dat je zelf ontdekt en zelf de verantwoordelijkheid voor houdt, niet een ‘onderwerpen aan’ zoals dat in de theïstische religies de norm is. Uiteindelijk is bodhicitta die je extern vormgeeft in pakweg de duizendarmige Avalokiteshvara niets anders dan bodhicitta als uitdrukking van sangha: spirituele ontwikkeling doe je weliswaar zelfstandig maar toch ook in nauwe samenhang met anderen. Met als gevolg dat je je kleine zelfzuchtige identiteit opgeeft om spreekwoordelijk ‘één der duizend armen van Avalokiteshvara te worden’. Juist omdat het ook om transformatie van egoïsme naar altruïsme gaat heb je die anderen nodig als voorbeeld en als ondersteuning!

Poëzie/songtekst: Land of Hope and Dreams

Basis van verticale integratie is dus:

  • Erkennen waar je staat en wat je vanuit het verleden met je meebrengt, zonder enige schaamte of zelfbeklag. Gedane-zaken-nemen-geen-keer, en een weg van duizend treden begint met de eerste stap.
  • Een Ideaal formuleren, in ons geval het Achtvoudig Pad dat ons langzaamaan een beter mens laat worden. En, in samenwerking met anderen, concreet toewerken naar dat ideaal.

Alles wat ik aan direct ‘spirituele’ poëzie en songteksten terugvond legt net wat teveel nadruk op één van die twee kanten. Of was weliswaar briljant maar iets te negatief; denk aan de afrekening ‘Dan ik heb nog wat mooie idealen…’ van Lennaert Nijgh/Boudewijn de Groot in ‘Testament’. Dus kwam ik uit bij Bruce Springsteen, een naar popmuziek-maatstaven relatief idealistisch zanger. In de tekst gaat om een vage ‘American Dream’ van vrijheid. We weten allemaal hoe beperkt en onethisch de huidige American Dream kan zijn, maar als metafoor voor Verticale transformatie vind ik hem pakkend. Ook in Land of Hope and Dreams gaat het om eerst erkennen wat je nu bent en vervolgens bereid zijn samen met anderen op pad te gaan en idealen in daden om te zetten. Dus laten we lezen (of luisteren, zie  https://www.youtube.com/watch?v=KHpJhS99Q60) naar wat The Boss, zoals hij genoemd wordt, te zeggen heeft.

Grab your ticket and your suitcase
Thunder’s rolling down this track
Well you don’t know where you’re goin’ now
But you know you won’t be back
Well darlin’ if you’re weary
Lay your head upon my chest
We’ll take what we can carry
Yeah, and we’ll leave the rest

Well, big wheels roll through fields where sunlight streams
Meet me in a land of hope and dreams

Well, I will provide for you
And I’ll stand by your side
You’ll need a good companion now
For this part of the ride
Yeah, leave behind your sorrows
Let this day be the last
Well, tomorrow there’ll be sunshine
And all this darkness past

Natuurlijk zit er een liefdes-element hierin, maar dat vind ik secundair. Het ‘meenemen wat je kunt dragen en de rest achterlaten’ is een mooie beeldspraak voor rust-eenvoud-tevredenheid op materieel vlak. Als je de keuze maakt op de trein naar het Westen te stappen (of in eerdere fasen op de oceaanboot vanuit Europa), dan worden allerlei comfort-zone elementen plotseling onbelangrijk en neem je alleen mee wat je écht nodig denkt te hebben. Er is voldoende vertrouwen dat je daarna met wilskracht en werklust een nieuw leven kunt opbouwen, net zoals het spirituele pad vaak betekent dat connecties met je huidige vriendenkring en familie fors gaan veranderen.

Ohh, yes, this train carries saints and sinners
This train carries losers and winners
This train carries whores and gamblers
This train carries lost souls
I said, this train carries broken-hearted
This train, thieves and sweet souls departed
This train carries fools and kings
This train, all aboard

I said, now, this train, dreams will not be thwarted
This train, faith will be rewarded
This train, hear the steel wheels singin’
This train, bells of freedom ringin’

Ten voeten uit het pad van verticale integratie. In onze huidige vorm hebben we voldoende ongewenste kwaliteiten qua bijvoorbeeld gokken, mijn-en-dijn moraal en seksueel gedrag. Maar met geloof (in het ideaal, verwoord als achtvoudig pad) en het vertrouwen dat we meer vrijheid kunnen bereiken zal de trein van het leven ons verder brengen!

Afronding

Idealen zijn een essentieel onderdeel van boeddhisme, maar die omzetten in concrete daden is minstens even belangrijk. En daarvoor is integratie, horizontaal en gaandeweg ook verticaal, nodig – teruggaan van een aantal onsamenhangende ikjes naar een duidelijk richting hebbende ik-persoon.

Hopelijk heb je  na deze reflecties enig houvast waarom (en hoe) dat omzetten te ondersteunen. En waarom meditatie, studie, spirituele vriendschappen en rituelen allemaal hun plaats hebben op dat pad. Zodat het niet bij dromen alleen blijft maar er stap voor stap daden volgen…

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boeddhisme, Columns, Geluk, meditatie, Ujukarin Tags: achtvoudig pad, dharma, integratie, kwanyin, Tara, tegenkrachten, vreemdgaan

Lees ook:

  1. Westers boeddhisme 2
  2. Wijsheid en mededogen – de twee vleugels van verlichting
  3. De androgyne ideaalmens in het boeddhisme
  4. Giving it all away

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Ujukarin

Ujukarin is lid van de Triratna Boeddhistische Orde. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

23 mrt
Zen Meditatie Introductie
23 mrt 23
30 mei
Vipassana meditatie Rotterdam
30 mei 23
Rotterdam
31 mei
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
31 mei 23
01 jun
Rotterdam - geleide meditatie (vipassana meditatie)
1 jun 23
03 jun
Zen in Twente ochtend met Doin Sensei op 3 juni
3 jun 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Waarover praten we als we het over identiteit hebben?

    Kees Moerbeek - 28 mei 2023

    Zolang de identiteitsstrijd werd gevoerd uit naam van gemarginaliseerde of als minderwaardig beschouwde minderheidsgroepen, stond deze op het programma van links. Zodra de referentiegroep echter een meerderheid werd, of een groep die zichzelf superieur opstelde naar andere groepen, werd het bestempeld als een rechts of extreemrechts geluid.

    Daoïsme, de mystieke traditie, een bloemlezing

    Erik Hoogcarspel - 27 mei 2023

    Jan de Meyer (1961) is sinoloog en vertaler. Hij doet al 40 jaar onderzoek naar het daoïsme en hij heeft een nieuwe bloemlezing geschreven van de belangrijkste teksten van het daoïsme. De meeste lezers zijn al bekend met twee beroemde teksten uit deze Chinese traditie: de Laozi en de Zuangzi. Beide teksten zijn al verschillende malen in het Nederlands vertaald, onder andere door de bekende sinoloog Kristoffer Schipperṣ.

    ‘Meebewegen met wat er is’

    gastauteur - 15 mei 2023

    Als het gaat om dak- en thuisloze mensen wordt er door de maatschappij merendeels nog vanuit 'schuld en eigen verantwoordelijkheid' gedacht. Men heeft vaak het verkeerde idee dat iedere persoon in Nederland eigen verantwoorde keuzes maakt en dus verantwoordelijk is voor diens eigen lijden. Of men denkt dat het heel makkelijk is om een uitkering aan te vragen. De gewone burger weet niet hoe het is voor iemand die in een totaal andere realiteit zit.’

    Ras – nutteloze, kwaadaardige onzin

    Kees Moerbeek - 14 mei 2023

    Angela Saini heeft voor haar boek Superieur: de terugkeer van de rassentheorie zo’n beetje alle literatuur over rassenwetenschap doorgespit, schrijft ze. Veel genetici menen dat als genetica bewijst dat er nauwelijks reden is om rassenonderscheid te maken, het dus snel afgelopen zal zijn met racisme. Was het maar waar. Racisme is juist een sociale constructie met een enorme invloed, constateert ze.

    Waarom we beter denken dan we denken

    Erik Hoogcarspel - 5 mei 2023

    Je hoort nogal eens zeggen dat mensen van nature redeloos zijn en tot de meest bizarre meningen en handelingen in staat. Voor wie regelmatig de krant leest of het nieuws via andere media volgt, lijkt dit zelfs vanzelfsprekend. Het is daarnaast allang in zekere kringen gebruikelijk om de mens te beschouwen als een onderdeel van de natuur, een wezen dat zijn dierlijke afkomst verbergt onder een dun vernislaagje van beschaving.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Tussen veranderlijk en onveranderlijk vind je de deur naar non-dualiteit
    • Waarover praten we als we het over identiteit hebben?
    • Guy – Kom en kijk (P. ehipassiko)
    • Ludo – Wind
    • Ardan

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens