• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Silent Illumination (1) – Hongzhi’s Stille Verlichting

Silent Illumination (1) – Hongzhi’s Stille Verlichting

8 november 2022 door gastauteur

‘Wat ons bewustzijn betreft leven we in een toestand van slaap. We zien maar een deel van de werkelijkheid. Toch koesteren we de illusie dat we de gehele werkelijkheid zien. We denken geboren te zijn; geestelijk gezien verkeren we in een prenatale fase: wij moeten nog geboren worden. Zijn we wel wakker, vraagt Elisabeth Dinnissen[1] zich af en ze vervolgt: de sleutel om wakker te worden voor de gehele werkelijkheid is de stilte ingaan.’ Bij Elisabeth schuiven we dan geleidelijk in de richting van een steeds grotere zelfverwerkelijking, het is de weg van de geleidelijke verlichting.

De Japanse zenmeester Dōgen ziet dat heel anders, want op het kussen brengen we onze ware natuur tot uitdrukking, die in ieder levend wezen inherent aanwezig is. Schouwen in de ware natuur, noemde Bodhidharma het. De boeddhanatuur brengen we tot uitdrukking via de poort van ‘silent illumination’, het begrip dat Hongzhi Zhengjue introduceerde: stille verlichting.

Hongzhi was een ch’anmeester uit de 12de eeuw en de eerste die instructies gaf over silent illumination, de meditatievorm van alleen maar zitten, waarin we het wezen van onze ware natuur ervaren. Silent illumination is het gewaar zijn van de hartgeest. We zijn ons enerzijds bewust van de verlichtende levensbron in ons, zoals Hongzhi de ware natuur noemt en anderzijds spoort het aan om betrokken te zijn bij wat zich aandient en open en ontvankelijk te verkeren in onze dagelijkse omgeving die bol staat van illusies en verwarring. Keer op keer herhaalde Hongzhi dat we al verlicht zijn, maar dat gewoontepatronen de verlichtingservaring blokkeren. We moeten stoppen met het belemmeren van onze verlichting. Dat is de beoefening!

Hongzhi neemt een belangrijke plaats in in de geschiedenis van de ontwikkeling van ch’an-meditatie. Hij behoorde tot de caodong-school (tsow-dong Chinees; sōtō, Japans) en hij is de belangrijkste voorloper van Dōgen, die de geschriften van Hongzhi mee naar Japan nam. Het was een uitgebreide verzameling van teksten, die alom werden gewaardeerd om de poëtische kracht ervan. Na zijn dood verzamelden zijn leerlingen de teksten in de uitgave: ‘Uitgebreid Verslag van ch’an-meester Hongzhi in 9 delen’. In het Westen is een deel van de teksten beschikbaar, waaronder de uitgave ‘Cultivating the empty field’, van Taigen Dan Leighton[2], met  instructies voor meditatie. Het zijn oefeninstructies om ons bewust te worden van de verlichtende levensbron in ons. De instructies helpen om betrokken en aanwezig te zijn bij en met de omgeving waarin we leven. “Dit heldere lege veld, benadrukt Hongzhi, dat zich immanent in ieder van ons uitstrekt, kan op geen enkele manier ontwikkeld, of kunstmatig worden veredeld. We hoeven alleen maar te erkennen dat het er is en ervoor te zorgen, dat onze drukke, plaagzieke geest vol met gedachten en conditioneringen, zich niet langer mengt met onze aangeboren stralende zuiverheid.”

De eerste instructie van de 56 die Hongzhi geeft is: Beoefening van de Ware Werkelijkheid. “Om de ware werkelijkheid te beoefenen hoef je alleen maar sereen te zitten in stil gewaarzijn. Stil en sereen, voorbij alle woorden; helder en levendig, laat het zich zien. Als je dit helemaal hebt doorgrond raak je niet meer van slag door uiterlijke omstandigheden en de dingen die gebeuren. Deze lege en volkomen ontvankelijke geest verlicht alle dharma’s op een subtiele, waarachtige manier. Wees ontvankelijk en volkomen vervuld en laat je niet in de war brengen door begeerte, behoeften, wensen of gedachten, maak een einde aan je gewoontepatronen en verwezenlijk het Zelf, stop met je te vereenzelvigen met je emoties en laat je er niet meer door bevangen raken.

Leef ruimdenkend, eerlijk en betrouwbaar en teer niet op anderen. Kritiseer jezelf op een vriendelijke, liefdevolle manier, zonder te oordelen. Een rechtschapen en onafhankelijke geest bezit het vermogen om onheilzame situaties te vermijden en het goede te doen. Hier rust je in zuivere puurheid. Stralend en doortastend kun je elk ogenblik alle dingen bijsturen en op een harmonische, adequate manier omgaan met de gebeurtenissen. Onbelemmerd gaat alles haar gang, wolken drijven bevallig tot aan de toppen van de bergen, het maanlicht glijdt sprankelend omlaag in de bergstromen. De hele omgeving is helder verlicht en transformeert zonder de geringste weerstand en weerspiegelt de onderlinge samenhang en verbondenheid, zoals een doos en een deksel, of pijlpunten die elkaar raken in de volle vlucht. Hongzhi verwijst hier naar de Identiteit van Veelheid en Eenheid van Shih-t’ou Hsi-ch’ien.

Ga dan verder en blijf jezelf ontwikkelen en voeden om stabiliteit te verwerven en rijpheid te belichamen. Als je dan overal volkomen helder in harmonie bent en de scherpe kanten verwijdert zonder je op dogma’s te baseren, kun je een volledig mens worden genoemd, zoals dat is met de witte os of de wilde kat.[3]

Hongzhi zei: “Vele levens van misverstanden en onbegrip komen enkel door  wantrouwen, obstakels en verwarring die we creëren in een scenario van isolement. Wij doen deze beoefening om ons isolement aan te pakken en ons hart liefdevol te verzorgen, dat schreeuwt van pijn vanwege de scheiding. Dan blijkt dat er niets is dat moet worden gedaan. Alles is er al.”

Hongzhi, zei: “ Wanneer de smetten der oude gewoontes hun werking verliezen, verschijnt het oorspronkelijke licht: het zet je schedel in lichterlaaie en laat geen ruimte meer voor andere zaken. Uitgestrekt en weids, zoals lucht en water zich mengen in het herfstgetij, zoals sneeuw en maan dezelfde tint delen, zo is dit veld zonder begrenzing en zonder richting: het is één indrukwekkende entiteit, zonder rand of naad. Dan, wanneer je je naar binnen keert en alles volledig laat vallen, vindt verwerkelijking plaats. Precies op dat moment van het totale wegvallen, zijn overwegingen en gesprekken duizend, nee tienduizend kilometers ver verwijderd. Toch valt er geen principe te onderscheiden; waar kun je dan de vinger op leggen, welke uitleg zou je kunnen geven? Mensen die de bodem van de emmer hebben verloren zijn één en al vertrouwen”.

Tekst Elsbeth Wolf
[1] Uit: Brugjes naar de diepte, 2011, Zr Elisabeth Dinnissen.
[2] Taigen Dan Leighton, ‘Cultivating the empty field’, 2000.
[3] Wit staat voor zuiverheid en verlichting. Plaatjes van de os, op het eerste plaatje heeft de os een witte bles op haar snuit, op het tiende plaatje verschijnt de witte os.
Bron: 2022, Hongzhi, november, silent illumination, zitten in verbondenheid

Categorie: Boeddhisme, Geluk, Zen Tags: Dogen, Elisabeth Dinnissen, Hongzhi, slaap, verlichting, werkelijkheid

Lees ook:

  1. Dôgen over meditatie en verlichting
  2. Woorden van de levende Boeddha
  3. Boeken – Dôgen over meditatie en verlichting
  4. Karma, een oproep tot meer behoedzaamheid

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

gastauteur

diverse schrijvers 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Vrijdag Zindag – Wat Schoof had willen zeggen
    • Je kunt niet gezond zijn op een zieke planeet
    • Het pad uit het woord
    • Het jaar 2025 – dag 128 – eigen vrijheid eerst
    • Boeken – De Vallei van Troost

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.