‘Onze grootste angst is dat we vervallen tot het niets zodra we sterven. Velen van ons geloven dat ons hele bestaan maar een tijdsspanne is van het moment dat we worden geboren tot het moment dat we sterven. We geloven dat we uit het niets zijn geboren en naar het niets terug te keren wanneer we sterven.
Maar sterven is slechts een begrip. De Boeddha leerde dat er geen geboorte is en er is geen dood. Er is geen komen en er is geen gaan. Er is niets hetzelfde en er is geen verschil. Er is geen permanent zelf.
Als we mediteren, kunnen we de energie van bewuste aandacht en concentratie genereren. Deze energieën leiden tot het inzicht dat er geen dood en geen geboorte is.
We kunnen onze angst voor de dood werkelijk laten verdwijnen. Als we begrijpen dat we niet kunnen worden vernietigd, raken we bevrijd van angst. Dat is een enorme opluchting. Non-angst is de ultieme vreugde.’ (1)
Het is zo fijn het bovenstaande te weten, te ervaren, te kunnen leven. Mijn ziek zijn heeft mijn beoefening ongelofelijk verdiept en me daadwerkelijk bevrijd van angst. Het weten dat er geen geboorte en geen dood is, en daarmee geen dood en geen vrees heeft mijn energie een boost gegeven met als belangrijkste resultaat dat ik me beter en energieker voel dan voordat ik ziek werd. De beoefening en wat ik er in tegenkom is soms best heftig. Maar lees in de alinea hieronder wat Thich Nhat Hanh erover schrijft, ‘onderteken een vredesverdrag met je ziekte, zodat we er in vrede mee kunnen leven.’ Dat heb ik gedaan ondanks al mijn scepsis, en het werkt. Gelukkig kan ik in vrede leven met mijn ziekte en ben ik dankbaar voor wat ik ervan leer.
‘Wens geen gezondheid zonder ziekte, zonder ziekte bestaat er geen gezondheid. We moeten dit feit erkennen en vredig en met vreugde leven met de ziekte die we hebben. Het ongemak dat je hebt is juist een gelegenheid om te kunnen oefenen. Als we alleen maar mediteren wanneer we volkomen gezond zijn, zullen we nooit vrede en vreugde kunnen bewerkstelligen. We moeten een vredesverdrag ondertekenen met onze ziekte zodat we in vrede met onze ziekte kunnen leven.’ (2)
En dan komt als beloning het belangrijkste, zie hieronder: ‘voorbij de kringloop van geboorte en dood te gaan, het ongeborene en het ongedode verwerkelijken.’ Wat een feest, wat een feest dat ik zo vrij en onverschrokken in het leven mag en kan staan.
‘Het belangrijkste voor een beoefenaar is het in staat zijn de sluier van het materiële niveau (de historische dimensie) te doorbreken teneinde de ultieme dimensie binnen te gaan en de onderlinge verbondenheid te zien tussen ons en allerlei verschijnselen in de wereld om ons heen. Voorbij de kringloop van geboorte en dood te gaan, het ongeborene en het ongedode verwerkelijken.’ (2)
De dankbaarheid voor de uitleg en inzichten van Thich Nhat Hanh vervullen iedere dag mijn hart met een onmetelijke dankbaarheid.