• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Religie en godsdienst

Religie en godsdienst

8 september 2018 door André Droogers

Religie / godsdienst is van nature al een vruchtbaar terrein voor de menselijke betekenisgever. Zie de vijf wereldreligies, de vele stamreligies en de talloze nieuwe religieuze bewegingen.

Maar daarnaast is zelfs het etiket – religie dan wel godsdienst – aanleiding voor uiteenlopende betekenisgeving. Ik geef twee voorbeelden.

Sommigen reserveren ‘godsdienst’ voor monotheïstische religies: jodendom, christendom en islam. Het woord ‘gods-dienst’ wordt letterlijk genomen. Religie verwijst daarentegen naar elke visie die het leven zinvol maakt. Elke godsdienst is religie, maar niet elke religie is godsdienst.

Religie kan ook een negatieve klank krijgen. Een invloedrijke theoloog-betekenisgever, Karl Barth (1886-1968), stelde religie gelijk aan ongeloof. Religie is mensenwerk dat de ware kern laat verdwijnen achter machtige instituties en grootse rituelen. Barth maakte voor een flink deel van het christendom geen uitzondering en plakte ook daar het etiket religie op. Dat belette hem echter niet om alles overziend het christendom toch de ware religie te noemen, maar dan wel in zijn eigen theologische versie.

Zo zijn er meer invullingen van de twee termen. Maar het meest opvallende is uiteindelijk dat het probleem zo Nederlands is. Vertaal ‘godsdienst’ maar eens in een van de moderne talen…

Categorie: Atheïsme, Boeddhisme, Columns Tags: André Droogers, begrip, godsdienst, Nederlands, religie

Lees ook:

  1. Relativeren – Vanuit absolute ernst
  2. (Boeddhistisch) beledigd
  3. Religie en medium
  4. Soms is het boeddhisme een godsdienst

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. zeshin zegt

    8 september 2018 om 13:12

    Het maakt niet uit, mocht er een god bestaan dan is hij onderhevig aan zijn eigen creatie. ‘In den beginne schiep god de hemel en de aarde. ‘Wat een begin heeft kent onvermijdelijk een eind’.

  2. G.J. Smeets zegt

    8 september 2018 om 15:03

    Religie is geen visie en godsdienst ook niet.

    – Religare is verbinden wat gescheiden is of lijkt en dat is een handeling, geen visie. Of die handeling zinvol is en zo ja voor wie moet je maar afwachten, betekenis zal hij zeker hebben.

    – God dienen / eren is eveneens een handeling, geen visie. Of die handeling enige betekenis heeft waag ik te betwijfelen, maar voor wie haar uitvoert heeft het ongetwijfeld enige zin.

    Voor een visie moet je niet bij een religie of godsdienst zijn. Daarvoor moet je bij een preker zijn, al dan niet religieus of godsdienstig.

  3. Bert Henning zegt

    9 september 2018 om 08:26

    @G.J. Smeets Helemaal eens.

  4. Piet Nusteleijn zegt

    9 september 2018 om 10:42

    Een visie is toch een zienswijze?
    Dan zijn de religies en de godsdiensten toch te beschouwen als visies?
    We hebben derhalve wat verschillende visies op ‘de zaak’.

    In het algemeen wordt met ‘religies’ en ‘Godsdiensten’ ( let op de hoofdletter) hetzelfde bedoeld: “een weg (helaas meestal ‘de weg’, ‘de waarheid'(dé waarheid, daar heb je h’m) en ‘het leven’.
    De stelling van André Droogers dat niet elke religie (een) godsdienst is, is een interessante. Het hangt er weer vanaf wat je onder ‘God’ verstaat…en zó blijft het spel weer op de wagen.
    Met groet.

Primaire Sidebar

Door:

André Droogers

André Droogers is emeritus hoogleraar culturele antropologie, in het bijzonder religieuze en symbolische antropologie, aan de Vrije Universiteit, Amsterdam. andredroogers.nl 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • De dood van de paus
    • Seks: Joodse posities in Joods Museum Amsterdam
    • Paus Leo XIV – ‘help ook elkaar om bruggen te bouwen – met dialoog, met ontmoeting’
    • Aardbeving van magnitude 3,7 schokt Tibet
    • Vrijdag Zindag – Wat Schoof had willen zeggen

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.