• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Taigu Prast – De kinderen van het licht

Taigu Prast – De kinderen van het licht

27 april 2018 door Jules Prast

Misschien zouden we er beter aan doen ons westerse boeddhisme eerst verder uit te diepen en op zijn eigen waarde te leren schatten, voordat we het in een dialoog van religies inbrengen.

Sint Franciscus Xaverius (1506-1552) was, voor zover wij weten, de eerste christelijke missionaris die in Japan met het boeddhisme in aanraking kwam. Nadat hij met zes anderen in Parijs de orde van de jezuïeten had gesticht, ging hij op reis naar Azië.

Onderweg was hij twee jaar in Japan, van 1549 tot 1551. Behalve met Zen maakte hij daar ook contact met Shingon en Shinto. Zen zag hij evenwel aan voor de hoogste vorm van religie in het land. Hij raakte bevriend met de abt van een zentempel en sprak met hem over het bestaan van een onsterfelijke ziel. Soms antwoordde de abt bevestigend, soms ontkennend, schreef Franciscus in zijn brieven.

Zenboeddhisme en dus Mahayana ontraadselen was een moeizame onderneming voor Franciscus en zijn meereizende gevolg. “Sommigen beweren dat er geen ziel bestaat, zodat alles mee sterft wanneer iemand overlijdt. […] Anderen zeggen dat de ziel altijd bestaan heeft, en dat, als het lichaam sterft, zowel de vier elementen als de ziel terugkeren naar hun oorspronkelijke staat. Anderen menen dat, na de dood van het lichaam, de ziel een ander lichaam gaat bewonen, zodat zielen steeds worden geboren en weer sterven,” schreef één van de missionarissen uit het gevolg van Franciscus over het Japanse boeddhisme.

Om zijn missiewerk in het land wordt Franciscus wel de ‘Apostel van Japan’ genoemd. Sommige Japanners werden bekeerd tot het christendom, maar er ontstond algauw verzet tegen de nieuwe religie toen boeddhisten ontdekten dat de missionarissen een eigen agenda hadden. Dit hele verhaal kun je nalezen in het tweede deel van de klassieker Zenboeddhisme: een geschiedenis (Zen Buddhism: A History, uitgave 2005), geschreven door Heinrich Dumoulin, zelf een jezuïet.

Onlangs sprak ik met iemand met kennis van de bijbel over boeddhisme en christendom. Het komt allemaal door de net verschenen memoires van James Comey, de voormalige directeur van de Amerikaanse federale inlichtingen- en opsporingsdienst FBI. In mei 2017 onthief president Donald Trump Comey uit zijn functie.

Comey’s boek, Een hogere vorm van loyaliteit (A Higher Loyalty) verwijst regelmatig naar de theoloog Reinhold Niebuhr (1892-1971), auteur van werken als De morele mens in een immorele samenleving (Moral Man and Immoral Society, 1932). Comey is in de ban van Niebuhr sinds hij op de universiteit over zijn denken een scriptie schreef. En hij is niet de enige fan. Sommige van Niebuhrs boeken zijn in Amerika nog altijd bestsellers. Ook voor bijvoorbeeld oud-president Barack Obama is hij een bron van inspiratie.

Niebuhrs boek De kinderen van het licht en de kinderen van de duisternis (The Children of Light and the Children of Darkness, 1944) was ik aan het lezen, toen ik op een van de beginpagina’s het motto ontdekte, een citaat uit het evangelie van Lucas, hoofdstuk 16, vers 8: “De kinderen van deze wereld gaan immers slimmer met elkaar om dan de kinderen van het licht” (vertaalde tekst uit Nieuwe Bijbelvertaling, Nederlands Bijbelgenootschap, 2004-2007).

De kinderen van het licht menen toegang te hebben tot ethische principes die ze om de absolute waarheidspretenties ervan graag aan anderen opleggen. Dit leidt tot ongelukken in de uitoefening van het staatsgezag. Historische voorbeelden van religieuze intolerantie te over, maar Niebuhr had in zijn tijd vooral de dubbele democratische bedreiging voor ogen die uitging van nationaalsocialisme en communisme.

De kinderen van de duisternis zijn als mensen van de wereld bedrevener in het bedenken van pragmatische maatschappelijke arrangementen en uitgangspunten voor een werkzaam staatsbestuur. Normen en waarden van het collectief kunnen echter op gespannen voet staan met die van het individu.

Dit soort paradox is Niebuhr ten voeten uit. Hij opent zijn lezers de ogen voor het bestaan hiervan en reikt hen een toetsingskader aan om binnen zulke spanningsvelden zelf situationele afwegingen te maken. Hij pleit eveneens voor verankering van waarheid en justitie in de instituties van de democratische rechtsstaat. Hadden wij in het boeddhisme in aangepaste vorm maar meer van zulk christelijk sociaal denken.

Dit boek en de bijbel lagen open toen ik, zoals gezegd, bij toeval iemand thuis langs kreeg. Mijn bezoek toonde zich vooral geïnteresseerd in de bijbel. Er ontspon zich een gesprek, waarin ik mij uiteindelijk bekendmaakte als boeddhist.

Uit de kast haalde ik een deeltje van Thich Nhat Hanh, waarin deze Jezus en de Boeddha elkaars broers noemt. Maar het mocht niet baten. Jezus is de eniggeboren zoon van God, de zondeval van de mensheid en de verrijzenis in Jezus als middelaar bleken ononderhandelbare uitgangspunten voor mijn gesprekspartner.

Zonder haar hart is de christelijke religie slechts een fenomeen van cultuurhistorische aard, kreeg ik voor de voeten geworpen. Het is jammer, maar in deze onwrikbare patstelling eindigde onze discussie.

Geen ‘multiple religious belonging’ dus. Geen interreligieuze dialoog. Na de Tweede Wereldoorlog deed een gehavend Japan bij monde van de Kyoto-school Zen in de aanbieding als brug in de Oost-West dialoog. Zen werd gepresenteerd als remedie tegen het westerse nihilisme, als de kern van alle religie zelfs.

Maar convergeren alle religies wel? Dit is wat sommige zenboeddhisten denken of hopen, een gedachte die teruggaat tot de westerse Romantiek en nu voortkabbelt op een onderstroom van optimistisch religieus sentiment.

Maar laten wij ons het hoofd niet op hol brengen door onze fantasie? Religieuze convergentie is aan de christelijke orthodoxie in ieder geval niet besteed. Dus met wie zijn wij in gesprek wanneer we opperen dat Zen de kern van alle religie is? Met onszelf misschien?

De vraag is of wij sinds de dagen van Franciscus Xaverius met het boeddhisme zoveel zijn opgeschoten dat het de basis kan zijn van een dialoog tussen religies. Het bloed kruipt toch waar het niet gaan kan, maar misschien zouden we er beter aan doen ons westerse boeddhisme eerst verder uit te diepen en op zijn eigen waarde te leren schatten, voordat we het in een dialoog van religies inbrengen.

Namu Amida Butsu,

Taigu

Categorie: Boeddhisme, Columns, Jules Prast, Zen Tags: Azië, bijbel, Boeddhisme, christendom, FBI, James Comey, kinderen van het licht, Paus Franciscus, Reinhold Niebuhr, Taigu Prast

Lees ook:

  1. Communie op het tempo van de nembutsu
  2. ‘Onze Boeddha die in de hemel zijt, uw naam worde geheiligd’
  3. Goff – Geëngageerd boeddhisme, niks te verliezen
  4. Van missionaris tot zenleraar

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. John Willemsens zegt

    27 april 2018 om 13:55

    Mooi stuk, Jules!

  2. G.J. Smeets zegt

    27 april 2018 om 18:44

    Ik heb het stuk met plezier gelezen.Snap echter niet wat een interreligieuze dialoog inhoudt, immers alleen individuen kunnen dialogeren, toch?

    Of wordt ermee bedoeld theoretisch te zoeken naar iets wat diverse religies gezamenlijk hebben ondanks hun evidente verschillen? In dat geval heb ik iets in de aanbieding: “alle religieuzen vermoeden een uitzonderlijk fragiel object (afgekort UFO) dat uiteenspat zodra ze het zoeken en toch kunnen ze het zoeken niet laten.”

  3. Piet Nusteleijn zegt

    28 april 2018 om 10:08

    Het enige dat je kunt doen is je eigen geloof, je eigen opvattingen leren kennen. Wat heb je je eigen gemaakt?
    Kan je alles wat je je hebt laten aanpraten van je af gooien? Wat blijft? Heeft dit zijn waarde? Is het wat?

    Weer een mooi stuk van je Taigu. Je wordt bedankt;”beprast”
    ,punt uit. Met groet.

Primaire Sidebar

Door:

Jules Prast

Jules (1961) schreef van 2012 tot 2025 regelmatig voor het Boeddhistisch Dagblad en sindsdien incidenteel. Bij het Kanzeon Zen Centrum Amsterdam ontving hij in 2013 de dharmanaam Taigu (‘grote dwaas’). Behalve van zen is hij een liefhebber van Shinran en de nembutsu. Parallellen tussen christendom en boeddhisme vormen een terugkerend thema in zijn werk. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 14 mei 2025
    Alleen maar zitten
  • 14 mei 2025
    Online lezingenserie: Meewerken aan 2000 jaar toekomst van de Theosofia (3)
  • 14 mei 2025
    Zen Spirit zenmeditatie Arnhem, 1e helft 2025 8 januari-25 juni
  • 14 mei 2025
    Zenmeditatie in Leiden
  • 16 mei 2025
    City Weekend - Death & impermanence with Ven. Amy Miller
  • 17 mei 2025
    Meditatie zaterdag met Jotika Hermsen
  • 19 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Ontkennen en ont-kennen in het hindoeïsme, 1: neti neti meditatie
    • Het jaar 2025 – dag 133 – vroegerboekje
    • Devotie en verzet: Hoogtepunten uit RFA Tibetaans
    • Emmaho – Jukai…
    • De beenderen van de Boeddha

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.