Vikram Gandhi lijkt op een leerling tovenaar die, als een jonge Harry Potter, al spelend met een toverstaf zwaait en plots allerlei onverklaarbare verschijnselen rond hem ziet gebeuren. Al spelend raakt hij aan een menselijke realiteit die reëler is dan hij zelf beseft.
Edel Maex
Luisteren naar iemands verdriet leer je in de eerste plaats op je kussen (4)
Wat biedt hier bevrijding? Bevrijding zit diep in het DNA van het boeddhisme. In de Pali-canon vinden we de prachtige tekst: zoals de zee vele schatten herbergt maar slechts één smaak, die van zout, zo ook bevat de dharma vele schatten maar slechts één smaak, die van bevrijding.
Luisteren naar iemands verdriet leer je in de eerste plaats op je kussen (3)
Maar wat betekent dat eigenlijk, de gelofte alle levende wezens te bevrijden? Wie zijn alle levende wezens? De mensen, de dieren. Ook de planten? De mineralen? Of gaat dat te ver? En alle? Dat is toch onoverzichtelijk, daar is toch niet aan te beginnen.
Luisteren naar iemands verdriet leer je in de eerste plaats op je kussen (2)
Edel Maex. Vervolg van de commentaar bij de verzen uit de Gandhavyuha zoals zoals ze gezongen worden in de Mahakaruna Chan traditie.
‘Luisteren naar iemands verdriet leer je in de eerste plaats op je kussen’
Als je mededogen als bron, als uitgangspunt neemt, ben je er nu. Nu meteen. Zonder omwegen. Edel Maex over Avatamsaka.
Shariputra danste van vreugde (aflevering 2 en slot)
De uiteenzetting over vaardige middelen roept meteen de vraag op: en de waarheid dan? Is dit geen bedrog? Goed bedoeld, dat wel, maar het blijft een loopje nemen met de waarheid.
Shariputra danste van vreugde (1)
Het Lotus Sutra is een van de meest bekende en gewaardeerde teksten in Oost-Azië. Over het ontstaan van het Lotus Sutra hebben we weinig exacte gegevens. Wellicht is het geschreven in de eerste eeuw in Noord-India in een soort boeddhistisch Sanskriet dat dicht tegen het Pali aanleunde.
De gehele werkelijkheid als één enkel wezen
Dit is de plaats van hen, die zich volkomen hebben gewijd aan de verlossing van heel de wereld. Die daarin nooit zullen versagen. Die hun toewijding tot steeds diepere rijpheid laten komen, en die dit doen voor en met de gehele werkelijkheid als één enkel wezen.
Zen en Reine Land boeddhisme
Zen en Reine Land boeddhisme, een voorzichtige verkenning door Edel Maex.
Westers boeddhisme in een radicaal veranderd levensbeschouwelijk landschap
Boeddhisme is een religieuze identiteit
Over Newton, de Boeddha en de mechanica van lijden en geluk
Geboorte is lijden, ouderdom is lijden, dood is lijden. Maak je dus geen illusies. Het is ons aller lot. De dingen waaraan we lijden zijn onontkoombaar.
Meditatie is een act van liefde, van gastvrijheid. Wat zich ook aandient is welkom.
In zen introduceerde Hisamatsu de praktijk van mutual inquiry. Ook in mindfulness training wordt de term inquiry gebruikt. Bernie Glassman introduceerde het werken met luisterkringen. Al deze termen verwijzen naar dezelfde act van gastvrijheid maar deze keer in relatie.
Ik heb ooit mensen horen zeggen: ‘Ik ben het spuugzat, altijd weer dat mededogen’.
Het mahayana maakt radicaal komaf met de illusie dat we er ooit zullen zijn, dat we iets zullen bereiken waardoor we boven alle lijden uitstijgen. No man can be free unless all are free. We zullen er nooit aan wennen. We zullen altijd weer geraakt worden en geraakt blijven.
Will you be my sanctuary?
Moeten het altijd van die oude boeddhistische teksten zijn?’, kwam als verzuchting uit onze zengroep. Door al die jaren van zen ben ik blijkbaar zo met die teksten vergroeid dat ik uit het oog verlies hoe vreemd ze wel zijn.
Uitvaren met een schip dat op zee zal vergaan
Het is een van mijn favoriete uitspraken, toegeschreven aan Shunryu Suzuki: ‘Leven is uitvaren met een schip waarvan je weet dat het op zee zal vergaan’.
Edel Maex: ‘Dit is de plaats waar we komen zitten en iedere zekerheid weer loslaten.’
Er zijn zoveel misverstanden over meditatie, zowel in zen als in mindfulness. Een veel gehoord beeld is dat je de gedachten moet zien als wolkjes die voorbijdrijven. De kunst is dan om die wolkjes te laten voorbijgaan. Het gebaar dat daar dan bij gemaakt wordt is er een van wegwuiven, soms zelfs wegduwen.
Edel Maex – De basale ommekeer
We zijn altijd op zoek naar woorden. Het leitmotiv doorheen de laatste reeks toespraken is: de bereidheid om te kijken is de basale ommekeer. Dat is een boude bewering. Daarom wil ik, als afsluiting, nog eens stilstaan bij die basale ommekeer.
Edel – Opium voor het volk
Karl Marx noemt religie ‘opium van het volk’ en niet voor. Hij voegt er aan toe: ‘De opheffing van de religie als illusorisch geluk van het volk is de vereiste voor zijn werkelijk geluk. De eis om de illusies over zijn toestand op te geven is de eis om een toestand op te geven die illusies nodig heeft’.
Edel Maex – Zen is politiek
De vragen van de Boeddha gaan over hoe mensen samenleven. Het verbaast mij altijd dat oude teksten uit een ander cultuur zo actueel kunnen klinken. Doorheen alle cultuurverschillen zijn er blijkbaar algemeen menselijke elementen in samenlevingen.
Edel Maex – Lukken en mislukken
Is mediteren een vlucht uit de grote boze buitenwereld om een boven de werkelijkheid verheven essentie op te zoeken? Sommigen proberen dat. Maar aan de werkelijkheid valt bijzonder moeilijk te ontsnappen. Ze haalt ons altijd weer in. Er is geen andere plaats om te leven dan de werkelijkheid.
Edel – De strijd tussen goed en kwaad
Het spanningsveld tussen goed en kwaad valt niet met regels te neutraliseren. Het is er en het zal er altijd blijven. Het is moeilijk en ook dat zal nooit anders zijn. Het speelt binnen iedere cultuur. Intiemer nog, het is een spanningsveld in ons hart, in ieder van ons.
Edel – zelfbeeld
‘Waarom hebben jullie boeddhisten het toch altijd over niet-zelf? Als therapeut moet ik het lage zelfbeeld van mensen juist voortdurend versterken.’ Het is een vaak gestelde vraag. Psychotherapie en boeddhisme lijken hier lijnrecht tegenover elkaar te staan. Moeten we het ego afbreken of versterken?
Edel – De angst om te kijken
Het Boeddhistisch Dagblad publiceerde onlangs een (nog voorlopige) tekst van de Dharma Adviesraad van de Boeddhistische Unie van Nederland. Er staan zeker mooie dingen in, maar hij blijft voor mij heel dubbel.
Zonder hoop
Is geluk iets van bijzondere momenten? Is geluk iets waar we moeten in lukken? Doen we het daarvoor, om dat te bereiken? En worden we dan ongelukkig als we het niet bereikt hebben, en afgunstig op iemand van wie we denken dat hij het wel bereikt heeft?
