Het jaar 2023 – dag 130 – graaiwinst

Vanmorgen maakte Ahold Delhaize bekend over vorig jaar een winst te hebben behaald van 2,5 miljard euro. Een stijging van 13 procent.  Ja, jullie lezen het goed in een tijd dat de armoede sterk groeide en mensen, de klanten van Appie, niet meer wisten hoe ze de eindjes aan elkaar moesten knopen.

Onlangs noemden vakbonden het verdienmodel van supermarkten graaiflatie,  voeding en andere artikelen werden niet alleen duurder door gestegen prijzen van grondstoffen maar er werd ook nog een portie winst bovenop gedaan. Ik noem dat graaiwinst. De bonden riepen op om de prijzen van voedsel te verlagen, zodat er ook minder inflatie zou zijn. En de klanten van Appie en zo weer een beetje rond kunnen komen.

Ik zou me schamen als bedrijf om in deze tijd van teloorgang, armoede, onzekerheid, met trots deze jaarcijfers bekend te maken. Ik weet wel, het zijn kapitalistische bedrijven die ook werkgelegenheid aan duizenden mensen bieden. Tegen verslechterende arbeidsomstandigheden, dat bleek vorige week wel toen personeel van distributiecentra van AH het werk neerlegde en de grootgrutter in een week tijd meer dan 30 miljoen euro omzet miste. Bezuinigingen zijn nu teruggedraaid en het personeel krijgt er 10 % loon bij. En wie gaat dat betalen: juist, jullie en ik, de klanten van AH. Daar kan je op wachten.

Bij Appie en andere grootgrutters zijn ze vergeten dat ze alleen omzet draaien en winst behalen doordat klanten, jullie en ik, die filialen blijven bezoeken en mandjes volpakken. Als wij, jullie en ik, een maand lang de drempel van die filialen niet meer over zouden gaan, dan moet je eens kijken hoe snel de prijzen van artikelen zullen dalen omdat ze dan bij Appie beseffen dat minder meer ook tot de mogelijkheden behoort. Het hele raderwerk staat stil, als uw machtige arm dat wil.

Tijdens het schrijven van deze column moest ik aan mijn vader denken. Die had voor de oorlog in een arbeiderswijk in Rotterdam een bakkerij. Knechten liepen met handkarren door de wijk en bezorgden brood en koek deur aan deur. In een boekje met een harde gele kaft werden de afgenomen broden genoteerd en een keer per week werd er afgerekend. Maar de armoe was zo groot dat er van dat afrekenen niks kwam. Mijn vader was geen kapitalist maar in die tijd communist en bleef zijn klanten leveren zodat ze in ieder geval brood op de plank hadden. Hij deed dat in overleg met zijn personeel, de knechten. Op een dag kon mijn vader het bloem en gist niet meer betalen en kwam er een eind aan zijn zelf gekozen voedselbank, de zaak ging op de fles.

Mijn vader sprak later weinig over dat faillissement met ons, sommige dingen doe je gewoon.

Moedig voorwaarts!

Moge iedereen gelukkig zijn, met name jij.

BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak, woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen is waargenomen, het abonnement op te zeggen. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren maar niet weten waartegen. Het boeddhisme de rug toe te keren. Of aan de drugs te gaan. En zo gaat het maar door.