• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Columns » Ontbossing gezien door Marx – onverbiddelijkheid, actie en gascrisis

Ontbossing gezien door Marx – onverbiddelijkheid, actie en gascrisis

14 oktober 2021 door gastauteur

– Uitputting van de bodem (zie Amerika), ontbossing (zie Engeland, Frankrijk en tegenwoordig Duitsland en Amerika), klimaatverandering en het uitdrogen van rivieren; dit alles voltrekt zich vermoedelijk in Rusland sterker dan ergens anders, vanwege de vlakke uitgestrektheid van het land die tot ongelooflijke waterstromen leidt, en vanwege het ontbreken van een alpien sneeuwreservoir, zoals dat de Rijn, de Donau, de Rhône en de Po voedt. –

Friedrich Engels

Onverbiddelijk en onvermijdelijk? Zie de vorige blogs over Marx en Engels. Hun boeken en brieven getuigen ervan dat zij in een vroeg stadium de lelijke keerzijde van de industrialisatie zien, de ontwikkeling van het industriële en van het financiële kapitaal.

Tekst Jasper Schaaf

Dan is het nodig stil te staan bij die keerzijde en zo nodig de actie tegen de lelijke en slechte ontwikkeling te starten. Maar heeft dat zin bij iets dat ook het karakter heeft van een onverbiddelijke, onvermijdelijke, kennelijk onstuitbare tendens?

Maar zó denken Marx en Engels niet. Marx’ Het kapitaal is hun strijdschrift dat juist het vrijwel onvermijdelijke laat zien om machtige tendensen zo goed te begrijpen, dat de strijd ertegen, hoe moeilijk ook, gevoerd kan worden. Kennis als basis van macht, voor een proletariaat dat zowel aan de ontwikkeling van het kapitaal moet meewerken, áls het moet bestrijden en dan de basis moeten vestigen voor een andere, solidaire maatschappij.

Voor de onverbiddelijke ontbossing is dat niet anders. Je moet deze ontwikkeling niet ontkennen, maar juist tot op de wortel begrijpen om de natuur en het leven te redden waar verlies dreigt.

Anders gezegd, de grootste moeilijkheid moet je niet ontkennen maar deze erkennen als feit en deze duidelijk ‘miskennen’ als het enige ware perspectief.

Marx en Engels noemen in hun tijd al de klimaatverandering, zonder dat ze alle huidige vormen ervan al konden kennen. Maar zo moeilijk was dat ook weer niet. Vanuit de filosofie van Hegel zijn zij – Hegel overtreffend – denkers die vasthouden aan een ‘holistische’ visie, aan een inclusieve visie en in de actie aan solidariteit.

De wetenschap van Marx, hoe onvolmaakt en onaf misschien ook laat die eenheid zien. Alles hangt niet zomaar samen, maar samen als strijd- en maatschappelijk perspectief, als solidariteit. Dan moet je de wereld benoemen zoals die is, en verbeteren zoals die moet zijn. Moeilijk of niet, het moet, daarin is Marx’ visie onverbiddelijk wetenschappelijk. Niet weglopen voor de feiten.

Nu, anno 2021, er een gascrisis dreigt, een tekort aan aardgas en brandstoffen, treedt er massaal vluchtgedrag op, inclusief een grote blindheid voor de alternatieven. Toch maar even weer gas oppompen uit Groningen? Niet doen: liever dealen met de noodzakelijke vermindering van de beschikbare middelen, werken aan vermeerdering van groene en veilige vormen. Niet zeggen, we wachten nog een jaartje langer, maar actie, doén. Het is niet erg of een ramp om een poosje in de kou te zitten, zolang die dragelijk is, en intussen te werken aan echte oplossingen. Dwars door de crisis heen, de welwillenden organiseren, vooruit!

Marx en Engels leren (o.m.) groter, breder, inclusiever, meer solidair te kijken in de grote maatschappelijke vragen dan gebruikelijk. Dát wat vaak zo versnipperd lijkt hoort wél bij elkaar. Ook de verdeling van rijkdom én de schaarse middelen. Ook een toekomstperspectief van echte leefbaarheid voor eenieder. Actie en denken, beide ineen.

In de vorige twee blogs leken (voor de buitenstaander?) Marx en Engels het over betrekkelijk kleine vragen te hebben, gericht op de toekomst. Maar zij zien juist het verband met de grote. Het ‘proletariërs aller landen verenig je’ geldt ook voor deze kwesties, voor eenieder, voor gezamenlijke actie, rechtvaardigheid en een sociaal perspectief.

Je kun het ook anders zien. De grote dingen bestaan uit hun delen. Ontbossing betekent het einde van de bomen, dus de grote en de kleine, het bos, het hele Amazonegebied en de boom vlakbij in de straat. De schoonheid is in het geding en de werkelijk grote bedreigingen zijn aan de orde.

Hieraan moet ik denken als ik kijk naar bomen vlak voor mijn neus, dichtbij en veraf, de bomen moeten gevrijwaard worden van de onverbiddelijke ontbossing.

De Russische schrijver Konstantin Paustovski schreef eens een heel korte zin die dit alles omvat, een ware universele intuïtie: ‘Bossen zijn een wonder!’ (1)

Bronnen:

– Voor Karl Marx en Friedrich Engels, zie de vorige twee weblogs.
– Konstantin Paustovski, De muziek van de herfst, Verzamelde verhalen, Samengesteld en vertaald door Wim Hartog, Uitgeverij Van Oorschot, Amsterdam 2021, p. 479.

Jasper Schaaf (1950) studeerde filosofie aan de RUG en studeerde in 1978 af op De invloed van Joseph Dietzgen op de Nederlandse arbeidersbeweging. Schaaf was actief in Vietnamacties, vredesbeweging, studentenbeweging, buurtwerk, linkse politieke  partijen en vakbeweging. Bestuurlijke functies in de vakbeweging, onderwijs en welzijnswerk. En een groot liefhebber van de natuur.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Columns, Economie, Geluk, Jasper Schaaf, Milieu, Natuur, Politiek Tags: bossen, gaswinning, groningen, Marx

Lees ook:

  1. Jasper Schaaf – Het Groninger gasechec, een les over de rol van de staat
  2. Groningers en Milieudefensie lanceren nationale breiactie – gaskraan moet dicht
  3. Oproep aan Kamerleden om een einde te breien aan gasgebruik
  4. Het jaar 2018 – de honderdeneenenveertigste dag – turbinebossen

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

gastauteur

diverse schrijvers 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 25 mei 2022
    Meditatiegroep Bloemendaal
  • 25 mei 2022
    Meditatiegroep Bloemendaal
  • 26 mei 2022 - 29 mei 2022
    Hemelvaartretraite Schoonheid van Zijn
  • 27 mei 2022 - 29 mei 2022
    'Gezond leven, natuurlijk sterven'
  • 28 mei 2022
    Green Tara Practice morning
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

‘Yatra naar Majjhimadesa – een pelgrimsreis naar het Middenland’.

Guy E. Dubois - 24 mei 2022

De Majjhimadesa was de broedkamer van de Dhamma —de Leer van de Boeddha’s. Het is het gebied waar de Boeddha geboren werd, waar hij tot Zelfrealisatie kwam, waar hij predikte en het parinibbana bereikte. In Boeddha’s tijd waren overgrote delen van het Middenland bedekt met junglevegetatie. De fauna was veelzijdig en bestond o.m. uit leeuwen, tijgers, herten, olifanten en neushoorns.

Baas over eigen karma

Kees Moerbeek - 22 mei 2022

Het individu is de enige die de volledige controle heeft over zijn daden, ongeacht de druk die anderen op hem kunnen uitoefenen. Een onheilzame handeling onder grote druk uitgevoerd, heeft echter een ander karmisch effect dan een vrijwillige onheilzame handeling.

Boekbespreking- De lach van de Boeddha. Een ontmoeting met de boeddhistische filosofie

Erik Hoogcarspel - 21 mei 2022

Vandepitte gooit zijn lezers al snel in het diepe met zijn uiteenzetting over de leegte. Hij geeft daarbij een eigen interpretatie, die enigszins afwijkt van de boeddhistische teksten.

Boekbespreking – De jonge Filosoof

Erik Hoogcarspel - 9 mei 2022

In het boekje “De jonge filosoof” wordt een zekere Christoph opgevoerd, die in de bibliotheek een boek vindt van David van Goorle. Dit is het kleinere boek “Idea Physicae”, maar dan in het Nederlands. Christoph vindt met andere woorden de (niet bestaande) Nederlandse uitgave” Schets van de Natuur” in de bibliotheek.

Over populisme en het menselijk tekort

Kees Moerbeek - 8 mei 2022

‘Waarom is de burger boos?’ is volgens de geschiedkundige Maarten van Rossem gemakkelijk en ook wetenschappelijk verantwoord te beantwoorden, schrijft hij in zijn boek Waarom is de burger boos? De burger is boos, omdat hij bezorgd is over de omvangrijke immigratie en de veronderstelde negatieve effecten op onze samenleving. Dit artikel geeft een indruk van zijn boek, met aanvullingen van de socioloog Anton Zijderveld.

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

over ons

Recente berichten

  • Over het nut van spirituele instructies
  • Het jaar 2022 – dag 143 – spijt
  • ‘Yatra naar Majjhimadesa – een pelgrimsreis naar het Middenland’.
  • ‘China gebruikt sport om mensenrechtenschendingen te legitimeren’
  • ER blokkeert industriespoorlijn en toegangswegen in havengebied Rotterdam

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens