Les 1: Ontdek bij jezelf dat je speelt met betekenissen, en – nog mooier – dat andere partijleden dat ook doen, maar dan met een iets ander repertoire. Repeteer voor jezelf deze definitie van spel: ‘Spel is het vermogen om twee ordeningen van de werkelijkheid tegelijk te hanteren’. Denk aan de twee zielen in de CDA-borst. Laat je zielen met elkaar spelen.
Les 2: Kijk in de spiegel en herken jezelf als machtsspeler. Repeteer voor jezelf deze definitie van macht: ‘Macht is het vermogen het gedrag van anderen te beïnvloeden, zelfs tegen hun wil’. Vooral dat toevoeginkje is van belang. Wordt iemand in het CDA tegen zijn/haar wil gedwongen tot bepaald gedrag? En is dat terecht?
Les 3: Ga een tijdje in de marge. In de politiek is de marge weliswaar een no-go-area. Je wilt immers vooral niet gemarginaliseerd worden, en zeker niet tot machteloze oppositie. De marge is echter een prima plek met een open, creatieve sfeer. Je bent er even bevrijd van je machtskaders. Er is daardoor ineens veel mogelijk.
Les 4: Ga in de marge op zoek naar elkaars waarden en normen. Graaf vooral door naar elkaars vooronderstellingen. Wat is de link tussen macht en betekenisgeving? Kijk of je de denkwijze van de ander kunt doorgronden èn verwoorden. Voelt de ander zich herkend in het beeld dat je van hem/haar schetst?
Les 5: Is dat het geval, val dan elkaar in de armen. Herken elkaar als machtsspelers met betekenisrepertoires. Onderken elkaars menszijn en menselijkheid. Kijk elkaar aan, erken de prachtige prutser in de ander, glimlach naar elkaar als knappe knoeiers. Een knipoog mag ook.
Les 6: Keer herboren terug naar het politieke bedrijf. Maak expliciet wat je vanaf nu anders gaat doen. Kom je in de oppositie, herken dat dan als die mooie creatieve marge. Bevestig elkaar in de nieuwe rol.
Les 7: Lees elk kwartaal ‘Speltherapie voor verward Nederland’ (AUP, 2018).
