Het was afgelopen vrijdag dat ik het opeens zag aan de reling van een galerij in de Mara Torenflat hier niet ver vandaan: een wit spandoek met een door de afstand niet leesbare tekst. Ik pakte de verrekijker en las: NOS (met logo) fakenieuws. Een dag later toen ik overwoog om met de melder in gesprek te gaan nadat ik hem of haar had geïdentificeerd, hem of haar te vragen naar de beweegredenen, het waarom, was het doek weg.
Zaterdag keek ik naar het NOS Journaal waarin uitgebreid aandacht werd besteed aan de demonstratie tegen Aziatisch racisme en discriminatie in Nederland op het Museumplein in Amsterdam. Onder de paar honderd mensen droegen sommigen een bord met #StopAsianHate. Er werden ook demonstranten door de NOS geïnterviewd. Een van hen, een Nederlander met een Aziatische achtergrond, zei dat de eerste typering toen hij de Nederlandse taal leerde, het woord ‘kankerchinees’ was dat hem in het gezicht werd geslingerd. Hij sprak het vlekkeloos uit.
Aziatische Nederlanders krijgen de schuld van het uitbreken van het coronavirus. Rot op naar je eigen land, krijgen ze te horen. Of ze worden uitgescholden voor ‘Chinese kankerhoer’. Of bekogeld met voorwerpen, van hun fiets getrapt of bespuugd, zeggen (relaties van) slachtoffers.
Ik wist wel dat sinds vorig jaar maart Nederlanders met een Aziatische achtergrond het moeilijk hadden, met name na het uitbreken van het coronavirus in ons land, maar was nu geschokt door de heftigheid van de haatuitingen.
Het was de tweede StopAsianHate demonstratie in Amsterdam, de eerste was eind maart. Directe aanleiding was de aanslag in Atlanta, VS, waarbij acht mensen, onder wie zes Aziatische vrouwen, in drie massagesalons werden vermoord. “Wat in Atlanta gebeurde, maakte ook veel Aziatische mensen hier van slag, het voelde heel dichtbij”, zegt de organisator van de demonstratie. “Want ook hier gaat anti-Aziatisch racisme verder dan schelden en vervelende opmerkingen maken.”
Zondagmorgen keek ik naar de door de NOS verzorgde en uitgezonden herdenking van de bevrijding van het nazi doorgangskamp Westerbork in april 1945 door geallieerde soldaten, vandaag 76 jaar geleden. Tussen juli 1942 en april 1945 werden uit kamp Westerbork 107.000 Joden, 245 Sinti en Roma en enkele tientallen verzetsstrijders naar het Oosten weggevoerd. In totaal keerden slechts 5.000 mensen terug, de anderen werden in vernietigingskampen vermoord omdat ze door Hitler en zijn trawanten tot anders werden bestempeld, mensen zonder recht op leven. Elke dinsdag vertrok er vanuit Westerbork een trein uit het kamp naar het Oosten. Op het terrein van het kamp staan 102.000 stenen, die herinneren aan de onschuldige slachtoffers. Op enkele stokjes portretten van de vermoorden, onder wie kinderen. Zo ontroerend om te zien.
Een Joods slachtoffer, kind toen in het kamp, sprak de huidige jeugd vanuit een barak op het terrein toe en verhaalde van de verschrikkelijke gebeurtenissen, het transport naar de kampen des doods. Hij sprak over discriminatie en racisme nu. De NOS-presentator vroeg aan de voormalige directeur van het kamp wie over 10 jaar, als alle direct betrokkenen zijn overleden, de herinnering levend moet houden.
Voormalig kamp Westerbork heeft zelf een herinneringscentrum. In België en Engeland worden elk jaar de verschrikkelijke gebeurtenissen in de Eerste Wereldoorlog – the great war- tussen 1914-1918 herdacht. En steeds meer jonge mensen wonen, als er geen corona is, op de Dam in Amsterdam de 4 mei herdenking bij.
Op mijn werktafel staat nog steeds een kaart in een houder met de tekst: …nooit komen uitingen van haat in deze wereld tot rust door haat, maar door niet te haten komen ze tot rust, dat is een eeuwige wet
Het papier waarop de tekst is niet aan het vergelen, de woorden actueel en krachtig als voorheen. Niet vergeten, is de boodschap. Waakzaam blijven ook. Er zijn voor elkaar. Liefde overwint alles.
BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak, woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen is waargenomen, het abonnement op te zeggen. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren maar niet weten waartegen. Het boeddhisme de rug toe te keren. Of aan de drugs te gaan. En zo gaat het maar door.
Léon zegt
Het is natuurlijk weer op de eerste plaats domheid die de oorzaak is van deze haat tegen Aziaten.
Wat kunnen Aziaten die in westerse landen leven er aan doen dat er in China een virus is ontstaan?
Precies even weinig als wij westerlingen zelf natuurlijk.
Joop Ha Hoek zegt
Het was Donald Trump die als een van de eersten sprak over het Chinavirus. Intussen is vastgesteld dat het virus in China niet in een laboratorium is ontwikkeld, maar hoogstwaarschijnlijk van dier op dier, mogelijk vleermuizen, is overgedragen.
Ruud van Bokhoven zegt
Het virus had net zo goed hier in Nederland kunnen ontstaan met onze tegrote veestapel waar dieren dicht op elkaar leven en in sommige gevallen in heel slechte omstandigheden. Hoe zou men zich voelen als men zelf in het buitenland uitgescholden werd hieromtrent waar je zelf geen deel aan hebt.
Behandel een ander zoals je zelf behandeld wil worden.
bolletje zegt
Ik snap dit niet zo. Stel dat (stel dat hé) de Chinese overheid schuldig was aan het corona virus. Wat zou een Chinese Nederlander daar dan aan kunnen doen? Alsof jij er iets aan kan doen, wat de Chinese overheid (in theorie) verkeerd gedaan heeft. Dat groepsdenken van de laatste tijd, heel eng is het. Racisme komt weer terug, de laatste jaren, in vele vormen. Op links en op rechts.