• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Columns » Woede

Woede

5 juli 2020 door Henk van Kalken

Waarom wordt iemand boos? Of erger: woedend?
Begin jaren 80 kende ik een vriendelijke Duitser die Peter heette. Hij droeg spijkerpakken, had een grote snor en een fikse alcoholverslaving. Hij begon zijn dag altijd met een gebed: ‘Keef oens hed’n oens taachlijks bier,’ en dat met het smeuïgste Beierse accent dat denkbaar is. Hij woonde in Leeuwarden en had altijd gestapelde kratten bier in huis. Meestal was men welkom om het flesje met hem te heffen (het glas sloeg hij principieel over). Deze gulheid etaleerde hij vooral tegenover mensen die hij tot medezondaar wilde maken, zodat hij zich minder schuldig voelde over zijn eigen gezuip. Pas als het laatste kratje bijna leeg was stopte zijn gulheid en hield hij altijd de laatste paar flesjes voor zichzelf. Iedereen rondom hem kende deze ongeschreven wet en respecteerde het. Tot er eens iemand op bezoek kwam, die óf Peters wet niet kende, óf deze niet wilde  respecteren. Hij pakte een schaar en stak ongeveer twintig keer op Peter in. In blinde woede. Wat bezielt iemand bij de drie juwelen om een ander te vermoorden om een paar biertjes? Staande om zijn graf hieven we allemaal het flesje. Veel plezier in de hemelse brouwerij, Peter.
Woede is zoals we weten één van de krachtigste en destructiefste gevoelsuitingen die levende wezens kennen. In de fysiologische omschrijvingen van woede wordt duidelijk dat er een heftige psychofysieke reactie komt die naast allerlei lichamelijke gevolgen bij voortduring of veelvuldige herhaling de gezondheid aan kan tasten. En, bijvoorbeeld, tot hersenbloedingen leiden. Aan het eind van een woedereactie kan geweld ontstaan. Vele honderdduizenden zijn hier jaarlijks het slachtoffer van, vooral vrouwen en kinderen, maar ook dieren en mannen… dat ik die twee laatste in één adem noem is puur toeval, hoor. En het inzicht dat je misschien toch beter niet aan die impuls had kunnen toegeven komt meestal achteraf – voor zover dat inzicht komt, want zelfrechtvaardiging is een hardnekkig zelfbeschermingsmechanisme, zo heeft Anna Freud (Jaja, de dochter vàn) uitgevonden.
Spiritueel gesproken is woede en geweld ook al niet zo handig. Het brengt leed toe aan anderen en geeft akelig karma, zeggen deskundige insiders. Er dreigt zelfs een onafzienbare tijd in een hete of koude hel. Deze bangmakerij associeer ik overigens met één van de redenen, waarom ik het christendom de rug heb toegekeerd. In het boeddhisme kun je dat helse bangmaakverhaal gelukkig ook symbolisch zien, als één van de zes rijken, waar we allemaal in ons fysieke bestaan in leven.
Hoewel ik in intieme kring bekend sta als een driftkop, heb ik me in mijn leven vrijwel niet bezondigd aan geweld. Niet tegen wie dan ook, een korte periode in de bokssport niet meegerekend. Mijn vader – naar ik hoop zaliger dan tijdens zijn leven-  deed dat wel. En met harde hand en overtuiging. En ik heb daarvan geleerd dat ik me niet in navolging van hem wilde laten gaan in de destructieve kracht van geweld tegenover wie dan ook. De hippietijd, love and peace, gevolgd door pacifisme – dat hielp allemaal mee om aan deze levenshouding vorm te geven. Verbaal geweld reken ik voor het gemak nu even niet mee, ook al besef ik wat de gevolgen voor een ander hiervan kunnen zijn. Hoe doe ik dat, geen geweld toepassen? Gewoon in de soetrastijl: mezelf tijdig halt toeroepen en afzien van geweld. Dat was ik al gewoon voor ik ook maar van Boeddha’s leer had gehoord. Even diep in en vooral goed uitademen, tot tien tellen en de neiging om voorwerpen of levende wezens te reduceren tot schrootafval krachtig onderdrukken. Maar dat is toch niet de dzogchenstijl, hoor ik oplettende lezertjes roepen. Dat klopt. Het zichzelf laten bevrijden van woede en geweldsimpulsen doe ik pas als de genoemde impuls op een schaal van tien gezakt is naar vijf. Bedacht door de doe-het-zelf-boeddhist Van Kalken.
In de psychologische benadering wordt genuanceerd omgegaan met heftige gemoedsaandoeningen. Datgene wat ik ervaar bij het zien van de hetzerige, ophitserige stijl die De Telegraaf, Wilders en Baudet en aanverwanten hanteren, is opgebouwde frustratiewoede. Verontwaardiging. Gekwetstheid. Soms leidt dat tot een ‘uitbarsting’ waar ik dan via Facebook of columns uiting aan geef. Soms is het ook geen verontwaardiging, maar simpelweg een doorgeschoten frustratie-uiting omdat dingen niet gaan zoals ik vind dat ze zouden moeten gaan. Maar woede, liefde, haat, en jaloezie zijn in onze beleving verschillende gemoedsaandoeningen, ook al komen ze uit precies dezelfde energie en verdwijnen daar ook weer in. Opgelost.
Er is ook nog woede om leed, anderen aangedaan. Racisme, discriminatie op grond van geslacht, geaardheid, of geloof. En om andere misdaden.
Ik las dat een man een jongetje van vijf langdurig seksueel misbruikte, dit filmde en doorgaf aan zijn zieke kornuiten. Daaraan denkend komt er groene rook uit mijn oren en krijg ik niet zulke dharma-achtige fantasieën over wat ik die man met zijn demoniale gedrag allemaal zou willen aandoen. Ik volgde dus het protocol: stoppen met dit toelaten, diep ademen, tot tien tellen, nogmaals tot tien tellen, nogmaals tot tien tellen en zodra de woede driehonderd tellen later enigszins gezakt is, deze zichzelf laten bevrijden. Compassie staat hierbij helaas hélemaal achter in de rij. Ik stop nu maar met dit onderwerp, voordat ik nog kwaad word.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boeddhisme, Columns, Dzogchen, Geluk Tags: boosheid, Henk van Kalken, hippietijd, woede

Lees ook:

  1. Henk van Kalken – Valse Guru’s
  2. Geloof en intieme zaken
  3. Boeken – Boeddha’s, Burgers en Buitenlui
  4. Het jaar 2021 – dag 292 – amok

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. robq zegt

    6 juli 2020 om 10:13

    Heel wat mensen met boeddhistische interesses of aspiraties spreken/handelen vaak naar wat zij een ideaal vinden. Dan hoort men stoere, bijna oorlogstaal, dingen als dit-of-dat doden, uitsnijden, weg mediteren tot het helemaal verdwijnt en nog veel meer.

    Het verhaal van Henk maakt me blij. Dit is een mooie beschrijving van de realiteit. Geen stoere taal maar een verslag hoe hij er mee omgaat. Wij zijn allemaal kleine systeempjes die deel uitmaken van een veel groter systeem maar zelfs die kleine systeempjes zijn verschillend en hebben een eigen aanpak nodig die keer op keer door omgeving, cultuur en veel meer wordt beïnvloed. De schrijver noemt zichzelf ‘doe-het-zelf-boeddhist Van Kalken.’ Mooi gezegd en waarschijnlijk de reële waarheid. De Boeddha-Dhamma is een fantastische leidraad maar kan niet in de kleine details voor iedereen en overal een gedetailleerde oplossing bieden. Daarom moeten we elk voor zichzelf wat extra bijsturen en zelfs een eigen aanpak vinden als goede doe-het-zelvers.
    Uit eigen ervaring ontdekte ik, zoals zo velen, dat het soms veel beter is de probleempunten te verkleinen tot ze beheersbaar worden. Ken uw eigen systeem en maak het gemakkelijker ‘manageable’. Geen interne oorlogen maar een goed en haalbaar eigen systeem zonder perfectionisme. Inspiratie is genoeg te vinden in de Boeddha-Dhamma. Succes voor alle knutselaars.

  2. bolletje zegt

    6 juli 2020 om 17:20

    Woede is een apart gegeven. Op het boeddhisme forum, hebben we het er veel over gehad. Is woede nou goed, of slecht ? En wat is dat goed/slecht ? Ben ik goed, of slecht?
    Wat mij opvalt met de woede, is dat het vaak wel een terechte reden heeft, aanvankelijk. Maar, het ontaard zo snel. Uiteindelijk ben je gewoon boos, omdat jij nou eenmaal boos bent. Je roest dan vast, in een soort clishe boosheid.
    Denk aan de band ‘black flag’, de hardcore punkband, uit Amerika.
    Op zijn eerste platen is Henry Rollins ( de voorman ) oprecht woedend op de wereld en gekwetst/verdrietig. Dit maakt het een mooie cd. Maar, op een gegeven moment heb je het wel gehad, met die woede.Op zijn latere albums geloofde ik hem niet meer. Ben je nou nog steeds boos ? Iets dat ik sowieso heb met dit soort genres.
    Westerse stromingen zien woede toch vaak als iets moois, iets dat eervol is, romantisch, trots. Het liberalisme, ging uit van een revolte, een vlaag van woede. Het socialisme, anarchisme, marxisme. Allemaal ging het uit van gelegitimeerde woede. Ik ben boos en dat mag, want dit/dat. Zo’n band als blackflag, borduurt daar eigenlijk heel erg op voort. Het idee van de ‘black flag’, komt al voor uit Europese geschiedenis ( revolte, anarchisme etc )
    Door boeddhisme ben ik er anders naar woede gaan kijken. Het heeft mijn zicht verdiept. Ik neem het niet meer voor lief.

Primaire Sidebar

Door:

Henk van Kalken

Henk van Kalken heeft affiniteit met het boeddhisme (Kagyu) en is dzogchenpractitioner. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 27 juni 2022 - 3 juli 2022
    Zomer Retraite met Losang Gendun
  • 2 juli 2022
    Zazenkai Zengroep Oshida met Helma Jifu Vulink
  • 3 juli 2022
    Kum Nye Yoga op zondag | Online
  • 4 juli 2022
    Open Les Kum Nye Yoga en Meditatie | Live op ma-di-wo
  • 4 juli 2022
    Online course The Twelve Links of Interdependent Origination
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Boekbespreking – Michael Bakoenin, God, de Staat en andere vormen van dictatuur

Erik Hoogcarspel - 30 juni 2022

Nog steeds, ook op de klimaatdemonstratie van 19 juni jl., ziet men groepen in het zwart geklede jongeren mee demonstreren die zich presenteren als vertegenwoordigers van het anarchisme. Deze groepen kunnen in het buitenland erg agressief optreden en zelfs banden onderhouden met extreemrechts. Vele oppassende burgers zien het anarchisme aan voor een uiting van jeugdige overmoed, die vanzelf wel zal overgaan. Hoe kun je immers een staat besturen zonder regering? Was het anarchisme niet een soort extreem communisme en hebben we niet gezien dat het communisme gewoon een slecht systeem is?

Boekbespreking – Renée Girard, de romantische leugen en de romaneske waarheid

Erik Hoogcarspel - 14 juni 2022

Volgens de literatuurwetenschapper René Girard (1923 – 2015) worden we juist niet als een uniek zelf geboren. Dit is volgens hem een romantische leugen waarmee we onszelf voor de gek houden. We ontwikkelen ons niet eens tot een uniek zelf, want in de regel worden onze keuzes niet gemotiveerd door een eigen unieke behoefte. We willen meestal graag hebben wat anderen al hebben, juist omdat die anderen dit willen hebben.

Hein Thijssen – ‘God was gewoon een implantaat’

Joop Ha Hoek - 9 juni 2022

‘Wanneer precies weet ik niet meer, maar op een bepaald punt in mijn leven brak mijn kritische geest open. Ik kan me ook niet meer herinneren hoe en op grond waarvan, maar er brak een periode aan waarbij ik me serieus begon af te vragen: hoe kom ik aan het begrip god’? God zat in mijn hoofd als een vage, vormloze massa. Ik moest toen heel nuchter vaststellen dat het begrip ´god´ geen weten was, geen ervaring, maar mij door mensen in  mijn omgeving was aangepraat, in mijn geest was geplant. God was gewoon een implantaat.´

Hein Thijssen – ´Het leven is een schijtende merel´

Joop Ha Hoek - 9 juni 2022

‘Alleen voor een ontwaakte is het achtvoudige pad een natuurlijke zaak’

Boekbespreking – Bernard Mandeville, een ondeugende denker?

Erik Hoogcarspel - 9 juni 2022

Bernard Mandeville (1670 – 1733) werd geboren in een gegoede remonstrantse familie te Rotterdam. Hij studeerde in Leiden en vertrok tegen het einde van de 17e eeuw naar Londen om er een medische praktijk op te zetten. Daar schreef hij eerst luchtige stukjes proza in tijdschriften, maar later publiceerde hij ook over geneeskunde en economie. Zijn bekendste boek is “De fabel van de bijen”.

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

over ons

Recente berichten

  • De virtuele denkster 376
  • Dick – Workshop in de ruimte
  • Halte Hertenkamp – Bevrijd je, de lach zal je nooit meer verlaten
  • Pleidooi voor verwondering
  • haiku

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens