Krijgen we een nieuwe wereld nadat Corona is uitgewoed?

Uitingen van saamhorigheid lijken betere tijden te voorspellen. De alom opbloeiende vaardigheid in het oplossen van praktische problemen stemt stoutmoedig. Politici lijken hun meningsverschillen even op te schorten. Nu nog een vaccin plus immuniteit, en we kunnen weer verder met waar we mee bezig waren. Einde tussentijd.

Het is maar net hoe je het bekijkt. Je zou ook kunnen denken dat we al een hele tijd in een tussentijd leven, een pandemie die met 9.11 begon, en waarvan er voor die tijd al symptomen waren.

Dat klinkt zwaarmoedig. Maar het kan nog pessimistischer. Van de les van eerdere rampzalige tussentijden wordt niemand vrolijker. De weinige resultaten die in het verleden na calamiteiten behaald zijn, bieden geen enkele garantie voor de toekomst. Machtsmisbruik wortelt diep. En de mens is een wispelturige betekenistoekenner, zowel schitterend als schrikbarend.

Een nieuwe wereld? Sommigen herkennen in onze tijd de apocalyps al, of het einde der tijden, en dat niet zonder aanleiding. Inventariseer maar even mee wat we nu al minstens twee decennia meemaken: leegroof en opwarming van de aarde, waanzinoorlogen die maar voortduren, terrorisme, steeds absurdere inkomensverschillen, en migratiestromen door deze en andere oorzaken. Globalisering is van veelbelovend middel een economisch-politiek doel geworden. En bracht ons nu Corona. Het virus heeft ons er van bewust gemaakt dat op wereldschaal alles met alles samenhangt, en dat maakt de zoektocht naar die nieuwe wereld na Corona extra complex.

Daar komt dan een gezagsvacuüm bij. Waar zit het leiderschap dat zorgt voor een oplossing? Natiestaten? De VN? De VS? De EU? China? Multinationals? Banken? De markt? Hedge-funds? Davos?

Immuun lijken we al te worden voor die permanente pandemie, maar het vaccin is er nog niet.

Nu wat positiever. Als dit inderdaad een permanente tussentijd is, zouden we dan de positieve kenmerken van een tussentijd kunnen mobiliseren voor de langere termijn? Zoals solidariteit, creativiteit en opschorting van de gebruikelijke politieke omgangsvormen. Levert dat de nieuwe wereld na Corona op?

Twee jaar geleden schreef ik een receptje uit, van zo’n honderd bladzijden, voor patiënt Nederland. ‘Speltherapie voor verward Nederland’ heette dat boekje. Die therapie had ik eerder uitgeprobeerd op levensbeschouwingen, al dan niet religieus. Maar het middel leek ruimer heilzaam te kunnen zijn. Omdat de verwarring alleen maar is toegenomen en nu wereldwijd heerst, schrijf ik mijn medicijn nog maar eens voor, maar dan voor de geglobaliseerde wereld.

Wat is dan mijn recept voor de nieuwe wereld na Corona? Het medicijn heet Fair Play.

Gebruik de solidariteit en creativiteit van de tussenfase om Fair Play te spelen.

Laat duizend bloemen creatief bloeien, maar snoei er vervolgens solidair een duurzaam boeket van. Er is daarbij behoefte aan een snoeischaar, het pakket van menselijke kernwaarden voor de 21ste eeuw.

Pas de kernwaarden toe op onze wereldproblemen, met deze ToDo-lijst:

Zorg dat machtsdragers hun gedragspatronen herzien. Herken elkaar wereldwijd als mensen en dus als zingevers met ongelimiteerde mogelijkheden. Erken het goed recht van de ander op het eigen zingevingsspel. Red de aarde. Verbied geweld als middel om een conflict op te lossen. Verdeel de welvaart op een faire manier. Erken de mens als wereldburger. Faciliteer migratiestromen.

Nu nog even een apotheek zoeken om het Fair-Play-receptje in te dienen.

De levensbeschouwingen als loket? Die hebben ruime ervaring met zingevingsprocessen, en meestal staat fair play ergens in hun geloofsbelijdenis. Toegegeven, hun track record is niet geweldig, maar ze brachten regelmatig prima figuren voort. Dus toch maar in de herkansing.

O ja, toch nog even betekenis toekennen: ‘fair’ betekent zowel eerlijk als mooi…