Amorror vacui *

Hier beneden volgen zeven taferelen. Ze gaan over iets waarvan menig hart vol is en de mond overloopt: leegte.

Je kunt elk van de zeven lezen als de beginregel van een ongeschreven roman. Je kunt ze ook lezen als de stukken van een zevendelige puzzel. Of als de opzet van een zevendelige filosofie docu. Of als de zeven dwergen die met Sneeuwwitje zijn opgezadeld. Hoe dan ook, veel plezier ermee.

1) De leerling moest een werkstuk over het vacuüm maken. Zijn beginregel was meteen de slotregel: “Het vacuüm is een niets dat we benoemen om te laten weten dat we weten dat het bestaat.”

2) Zij had de tikkende wekker in de vacuümklok gezet en terwijl ze de klok leegpompte stierf het tikken langzaam maar zeker weg. Met dat ze de klok weer liet vollopen hoorde ze het tikken langzaam maar volledig terugkeren.

3) Sommige met naam en toenaam bekende bacteriën kunnen in vacuüm overleven maar niet eeuwig. Sommige teksten lijken eeuwigheidswaarde te hebben dankzij het vacuüm van hun anonimiteit.

4) Het heiligdom was gebouwd om er leeg te geraken en had min of meer de vorm van een vacuümklok.

5) Hoor de fysica: “Leegte bestaat niet” en hoor de metafysica: “Alles is leeg.”

6) Hij legde de krant weg en liet tot zich doordringen wat hij net gelezen had. Dat de satellieten die hoog daarboven hun rondjes draaien geen leegte kunnen sonderen doordat ze afgeleid worden door intergalactische deeltjes.

7) Het lawaai dat de bloedstroom in zijn oren maakte hoorde hij pas in de felbegeerde stilte op de besneeuwde bergtop waar hij zich nu eindelijk bevond.

* De titel is een samentrekking van ‘amor vacui’ en ‘horror vacui.’

Amor vacui betekent ‘houden van leegte.’ Daar staat tegenover ‘verafschuwen van leegte’, ofwel horror vacui. Die twee hebben binnen allerlei disciplines aanhangers die elkaar graag en met afschuw bestrijden. Denk aan vlakkenvullers zoals schilders / decorateurs: de een wil het vlak zo leeg mogelijk houden terwijl de ander het maximaal opvult met vorm & kleur. Ook in de fundamentele natuurkunde anno 2019 is de tegenstelling een thema. En niet te vergeten in de meditatiekunde waar “vorm is leegte, leegte is vorm” ook al een kwestie is van alles of niets. Met de samentrekking ’amorror vacui’ is het in één keer samengevat: het gaat twee keer nergens over.