De discussies over de Nashville-verklaring en het kinderpardon vertonen verrassende overeenkomsten. Om dat te zien, moet je in beide gevallen wel even letten op de rol van waarden en macht.

Maar wat zijn waarden en wat is macht?

Waarden zijn algemene principes die zorgen voor wat men ziet als goed gedrag. Of het nu om homoseksualiteit of vluchtelingenkinderen gaat, er wordt gestreden over de vraag welke waarden moeten gelden en wat dan goed gedrag is.

Eén groep spraakmakers benadrukt loyaliteit aan erkende teksten: bij de Nashville-refo’s de bijbel, bij tegenstanders van het kinderpardon het regeerakkoord en de wet. Zo gezien is de VVD-top trouwens even fundamentalistisch als de refo’s die de Nashville-verklaring tekenden. Of zijn die refo’s misschien conservatief-liberaal?

De critici koesteren de waarden van compassie en medemenselijkheid. Voor wie Nashville veroordeelt, zijn die waarden doorslaggevend. Bij het kinderpardon beroept het kritische CDA-kader zich op barmhartigheid als invulling van de C. Enkele VVD-burgemeesters herinneren aan het liberale waardenpatroon van de keuzevrijheid.

En macht dan? Net als waarden gaat macht over gedrag. Macht is het vermogen het gedrag van anderen te bepalen, zelfs tegen hun wil. Machthebbers beroepen zich op bepaalde waarden om gedrag op te leggen, ook al gebeurt dat tegen de wil en waarden van anderen. Dat ‘tegen hun wil’ slaat natuurlijk primair op homo’s in refo-kringen èn op vluchtelingenkinderen, en vervolgens ook op hun verdedigers.

Deze verdedigers van alternatieve waarden streven evengoed naar macht. Ze benutten die om hun visie te laten prevaleren. Ze maken weloverwogen gebruik van de macht van de media.

Over homoseksualiteit lieten prominenten binnen refo-kringen via de eigen media al lang een ander geluid horen. Juist daarom werd de Nashville-verklaring gelanceerd, als conservatieve tegenstem.

Wat het kinderpardon betreft, slaagden CDA-kaderleden erin, mede dankzij de publiciteit rond het Haagse kerkasiel, de Tweede Kamerfractie tot andere gedachten te brengen. Ook de kritische VVD-burgemeesters proberen via de media macht uit te oefenen in hun partij.

Conclusie uit beide discussies: Macht kan het uitzicht op alternatieve waarden gemakkelijk verdonkeremanen, maar ook zorgen voor de herontdekking van die waarden.